بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون – بیست‌وپنجم مه ۲۰۲۰(پنجم خردادماه) حدود ساعت ۸ شب به وقت محلی چهار مأمور پلیس شهر مینیاپولیس امریکا به‌دنبال شکایت یک مغازه‌دار برای دریافت اسکناس ۲۰ دلاری تقلبی فردی را دستگیر کردند و سپس یکی از آنها به مدت ۹ دقیقه زانوی خود را روی گردن این مرد سیاهپوست فشار داد تا از دنیا برود. شهروندان حاضر در محل که با تلفن همراه خود از این صحنه تصویربرداری کردند آن را روی شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشتند و طولی نکشید که این تصویر ویدئویی به نماد اعتراضات سراسری برای مقابله با خشونت علیه سیاهپوستان تبدیل شد. در این تصاویر نشان داده می‌شود که «جورج فلوید» چهل و شش ساله روی زمین خوابانده شده و «درک شویین» زانوی خود را روی گردن او گذاشته تا بی‌حرکت بماند. فلوید در این فیلم بارها فریاد می‌زند: «نمی‌توانم نفس بکشم».
اعتراض به مرگ فلوید و خشونت علیه رفتارهای نژادپرستانه به قدری بالا گرفت که دولت امریکا طی هفته گذشته هزاران سرباز گارد ملی را در پایتخت و دیگر ایالت‌ها مستقر کرد و با وجود این، قوانین منع تردد در شهرهای مختلف امریکا هم نتوانست جلوی اعتراضات مردمی را بگیرد. کاربران شبکه‌های اجتماعی با ایجاد کمپین‌های مختلف و هشتگ‌های مرتبط با مرگ «جورج فلوید» به‌صورت لحظه به لحظه تصاویر تظاهرات گسترده را به اشتراک گذاشتند و این اتفاق به گونه‌ای دنبال شد که «تیم والز» فرماندار مینه سوتا شبکه‌های اجتماعی را عامل اصلی اعتراضات دانست و از آن به‌عنوان بزرگ‌ترین اعتراض تاریخ در شبکه‌های اجتماعی یاد کرد.
قدرت شبکه‌های اجتماعی
در پی بالا گرفتن اعتراض به مرگ وحشیانه «جورج فلوید» و برگزاری تظاهرات در کشورهای مختلف، شبکه‌های اجتماعی به مهم‌ترین ابزار برای پیگیری اخبار تبدیل شدند و کاربران با انتشار ویدئوها و به‌روز رسانی‌های مستمر، از طریق هشتگ‌های مربوطه آخرین اتفاقات را به اشتراک گذاشتند. ارزیابی‌های اولیه پلیس فدرال امریکا (FBI) نشان می‌دهد که ناآرامی‌ها در روزهای گذشته به میزان قابل ملاحظه از طریق شبکه‌های اجتماعی تقویت شده است و بیش از نیمی از روایت‌های آنلاین در مورد شورش‌ها و اعتراضات خیابانی هفته‌های اخیر را حساب‌های کلاهبرداری و روبات‌های فعال در شبکه‌های اجتماعی هدایت می‌کنند. کارشناسان هم‌اکنون این سؤال را مطرح می‌کنند که اگر فضایی به‌نام «شبکه‌های اجتماعی» وجود نداشت، آیا باز هم مرگ «جورج فلوید» تا این اندازه اهمیت پیدا می‌کرد؟ بر اساس آنچه که گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد، سالانه بیش از ۱۰۰۰ امریکایی به دست مأموران پلیس این کشور جان خود را از دست می‌دهند و بسیاری از آنها سیاهپوست و غیرمسلح هستند. این مسأله نشان می‌دهد که پیش از مرگ فلوید، افراد دیگری هم به این شکل جان خود را از دست داده‌اند. ولی از زمانی که ویدئوی فشار دادن زانوی مأمور پلیس بر گردن فلوید و مرگ او در رسانه‌های اجتماعی دست به دست شد، اتفاق مذکور توجه همگان را به خود جلب کرد و جرقه اصلی را برای تظاهرات خیابانی علیه نژادپرستی در امریکا و دیگر کشورها برافروخت.
مرکز امنیت سایبری ENODO در تازه‌ترین گزارش خود نوشت: «به‌دلیل شکایت‌های حل نشده حول محور بی‌عدالتی‌های اجتماعی، توزیع نامناسب کار و ثروت، نابرابری درآمدی و مشکلات مالی پس از انتشار ویروس عالم گیر کرونا، نارضایتی‌ها افزایش یافته است و در چنین شرایطی مرگ جورج فلوید مهم‌ترین بهانه‌ای بود که مردم روانه خیابان‌ها شوند و اعتراضات خود را بیان کنند. تنش‌های اساسی اجتماعی طی سال‌های اخیر در امریکا بیشتر شده است و هم‌اکنون که اعتراضات در شبکه‌های اجتماعی بیش از خیابان‌های امریکا دنبال می‌شود، کلاهبرداران سایبری از این فضا سوءاستفاده کرده‌اند». پلیس فدرال امریکا با همکاری شرکت امنیتی ENODO که دفتر مرکزی آن در شهر ریچموند ایالت ویرجینیا واقع شده است مطالعه گسترده‌ای را در این زمینه انجام داد. تحلیلگران این بررسی‌ها را با مدل‌‌سازی موضوعی و اندازه‌گیری احساسات عمومی در مقابل مرگ «جورج فلوید» پیش بردند. طی این بررسی ۹۰۳ هزار مطلب منتشر شده در اینستاگرام، ۸۷۳ هزار توئیت، ۵۳۷ هزار مطلب فیسبوک، ۴۰۳ هزار سایت خبری، ۳۲۵ هزار تصویر ویدئویی منتشر شده در یوتیوب، ۱۳۴ هزار کامنت منتشر شده توسط مردم و ۸۸ هزار وبلاگ مورد تحلیل دقیق قرار گرفت و در ۸۷ درصد این مطالب به نژادپرستی و خشونت پلیس اشاره شد.
گزارش مربوط به این بررسی همچنین نشان داد تنها حدود ۷ درصد مباحث به‌صورت مستقیم با مرگ «جورج فلوید» در ارتباط بوده و در مابقی موارد سعی شده است اعتراض علیه نژادپرستی اعلام شود. این مسأله نشان داد شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان تأثیرگذارترین ابزار موجود در حال شکل دادن افکار عمومی هستند و تقویت تنش‌های خیابانی و ناآرامی‌های اجتماعی در امریکا در بخش گسترده‌تر به خاطر رفتارهای نژادپرستانه صورت گرفته است. با وجود این مشخص شد ۵۲ درصد مطالب توسط حساب‌های کاربری جعلی و با هدف کلاهبرداری از کاربران به اشتراک گذاشته شدند. کارشناسان با بررسی‌های خود همچنین دریافتند میزان اعتراضات کاربران سراسر جهان به مرگ «جورج فلوید» و رفتارهای نژادپرستانه در مدت ۴۸ ساعت در دو روز پایانی هفته گذشته رشد ۶۲۱ درصدی را تجربه کرده است و در این میان حساب‌های کاربری جعلی هم بیش از هر زمان دیگر برای اثرگذاری روی مردم به کار گرفته می‌شوند. مأموران FBI دریافتند شبکه گسترده‌ای از حساب‌های کاربری جعلی که توسط روبات‌ها هدایت می‌شوند، اطلاعات نادرست را به‌صورت آنلاین منتشر می‌کنند تا مردم را دچار سردرگمی کنند. به‌عنوان مثال هشتگ #dcblackout که در روزهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفت ادعا کرد اینترنت واشنگتن و تمامی خطوط ارتباط تلفنی در این شهر به طور کامل قطع شده است. در مطالب مختلف با این هشتگ اعلام شد قطعی خطوط ارتباطی ساکنان واشنگتن ۶ ساعت به طول انجامیده است و در مقابل فرماندار این ایالت با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد خبر مذکور جعلی است و صحت ندارد.
کمپین‌های مجازی
هشتگ #BlackLivesMatter یا
BLM# از جمله کمپین‌های اجتماعی است که بخش اعظم اعتراضات علیه نادیده گرفتن حقوق سیاهپوستان را به اشتراک می‌گذارد و در این میان بررسی‌ها نشان داد ۶۷ درصد تمام مطالب منتشر شده مرگ «جورج فلوید» را در بر می‌گیرد و ۳۳ درصد دیگر هم مقابله با نژادپرستی را در حالت کلی بیان می‌کند. هشتگ #ICantBreathe به معنی «نمی‌توانم نفس بکشم» به‌عنوان آخرین جمله‌ای که فلوید پیش از مرگ خود گفته بود هم بسیار مورد توجه کاربران اجتماعی قرار گرفته است. هشتگ #georgefloyd نیز در نخستین روز از مرگ این مرد سیاهپوست بیش از ۲٫۳ میلیون بار در شبکه اجتماعی توئیتر بازنشر شد.
مرکز «زیگنال لَبز» هم در یک گزارش مجزا توضیح داد تصویر ویدئویی مربوط به مرگ «جورج فلوید» در نخستین روز بیش از ۸٫۸ میلیون بار در شبکه‌های اجتماعی بازنشر شد و در مقابل تصاویر مربوط به تظاهرات هنگ کنگ ۱٫۵ میلیون بار و تصاویر جنبش جلیقه زردها ۹۴۱ هزار بار بازنشر شده بود. با این توضیح شبکه‌های اجتماعی در جریان مرگ «جورج فلوید» به‌صورت گسترده‌تر برای مقابله با نژادپرستی دست به کار شدند. در استان ادلب سوریه یک هنرمند تصویر پرتره فلوید بین خانه‌های بمباران شده را برای اعتراض به اقدامات امریکا منتشر کرد که اثر او میلیون‌ها بار در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شد. معترضین در شهر سائوپائولوی برزیل مرگ «جورج فلوید» را به عاملی برای انتشار فریادهای اعتراض‌آمیز خود علیه اقدامات دولت تبدیل کردند. مردم بلژیک با انجام اعتراض‌های خیابانی خواستار حذف مجسمه‌های «لئوپولد دوم» شدند که او را فاتح نسل کشی در منطقه‌ای می‌دانند که هم‌اکنون جمهوری دموکراتیک کنگو در افریقای مرکزی نامیده می‌شود. اعتراض به مرگ «جورج فلوید» همچنین باعث شد تندیس «ادوارد کالستن» تاجر برده در شهر بریستول انگلستان به زیر کشیده شود و دیگر شهرهای جهان هم شاهد اقداماتی مشابه در خیابان‌ها و شبکه‌های اجتماعی هستند.
لازم به ذکر است صفحه رسمی سازمان ملل متحد در شبکه اجتماعی توئیتر هفته گذشته با انتشار مطلبی نحوه مرگ فلوید را «فاجعه بار» خواند و همچنین کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل هم از دولت امریکا خواست با اتخاذ تدابیر جدید جلوی مرگ بی‌دلیل امریکایی‌های آفریقایی تبار را بگیرد. در این میان «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری امریکا نیز هفته گذشته در توئیتی از فعالیت‌های گارد ملی این کشور برای مقابله با اعتراضات خیابانی حمایت کرد و خواستار تیراندازی به غارتگران فروشگاه‌ها شد که شبکه اجتماعی توئیتر برای نخستین بار توئیت ترامپ را به‌دلیل تشویق به خشونت پنهان کرد.
