بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون – سرانجام صبر ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه لبریز شد و با ۱۰۰۱ دلیل موجه و غیرموجه، ده‌ها هزار سرباز مسلح روس از مرزهای اوکراین عبور کردند و روند بمباران و اشغال شهرهای این کشور آغاز شده است. با قطع دسترسی به اینترنت در اوکراین درپی تهاجم نیروهای روس، ایلان ماسک، مالک نامدار چند شرکت بزرگ فناوری نظیر اسپیس‌ایکس و تسلا، پس از درخواست وزیر ارتباطات اوکراین در توییتر، دسترسی به اینترنت استارلینک را برای مردم اوکراین ممکن کرد؛ پدیده‌ای که حالا تحلیلگران می‌گویند دیر یا زود برای دیگر کشورهای جهان نیز اتفاق خواهد افتاد. ایلان ماسک در سال‌های اخیر با معرفی اینترنت ماهواره‌ای جدیدش با نام «استارلینک» سعی کرده است پروژهای را آغاز کند که با اجرای آن، تمام مردم در سراسر سیاره زمین به اینترنت دسترسی پیدا کنند. این شیوه دسترسی به اینترنت، اقتضائات خودش را دارد و راه‌اندازی و استفاده از آن اندکی با اینترنت رایجی که میشناسیم، متفاوت است. تا زمان انتشار این مقاله ۱۹۱۵ ماهواره استارلینک در مدار زمین قرار گرفته‌اند و به نظر می‌رسد با تکمیل شدن روند پرتاب ماهواره‌های این طرح تا سال ۱۴۰۶/ ۲۰۲۷ و ارسال همه ۴۲ هزار ماهواره استارلینک به مدار زمین، تجربههای تازهای از دسترسی به اینترنت خواهیم داشت.ویژگی‌های ماهواره استارلینگ
استارلینک در حقیقت شبکه‌ای از ماهواره‌ها در مدار زمین است که توسعه آن از سال ۱۳۹۴/۲۰۱۵ شمسی/ میلادی آغاز شد. اولین نمونه ماهواره استارلینک در سال ۱۳۹۷/ ۲۰۱۸ به مدار زمین پرتاب شد و طی سال‌های گذشته بیش از ۱۰۰۰ماهواره استارلینک به طور موفقیت‌آمیزی در مدار زمین قرار گرفتند. از آنجا که ماهواره‌های استارلینک در مدار کم‌ارتفاع و در فاصلهای حدود ۵۰۰ کیلومتر از سطح زمین هستند (مدار پایینی زمین یا LEO) زمان رفت و برگشت داده‌ها بین کاربر و ماهواره بسیار کمتر از ماهواره‌هایی است که در مدار زمین ثابت (GEO) هستند. در حالی که امروزه بیشتر خدمات اینترنت ماهواره‌ای از ماهواره‌هایی می‌آیند که حدود ۳۵ هزار کیلومتر از زمین فاصله دارند. استارلینک برای مناطقی که زیرساخت اینترنت کابلی به آنجا نرسیده است یا به دلیل صعب‌العبور بودن در نصب دکل‌های مخابراتی و کابلکشی مشکل دارند، می‌تواند بسیار کاربردی باشد. از آنجا که استفاده از خدمات استارلینک به ارائه سرویس از جانب اپراتور داخلی همان کشور یا منطقه نیاز ندارد، می‌تواند اینترنت مستقلی را در اختیار کاربران بگذارد. به این ترتیب کاربران برای استفاده از اینترنت وابسته به محدوده جغرافیایی خاصی نخواهند بود.
وزن هر ماهواره استارلینک حدود ۲۶۰ کیلوگرم است. این ماهواره‌ها مسطح هستند و در هر پرتاب، ۶۰ ماهواره با راکت‌های فالکون۹ اسپیس‌ایکس، به مدار زمین ارسال می‌شود. قسمت اصلی ماهواره‌ها شامل چهار آنتن قدرتمند برای انتقال سیگنال‌های اینترنت خواهد بود. پس از قرارگیری ماهواره‌ها در مدار، یک ارائه خورشیدی بزرگ، انرژی مورد نیاز آنها را تأمین خواهد کرد. این ماهواره‌ها رانشگر یونی نیز دارد که از گاز کریپتون استفاده می‌کند و
به آنها امکان می‌دهد حتی در فواصل نزدیک به زمین نیز در مدار باقی بمانند
و منحرف نشوند.
سرعت اینترنت استارلینگ
سرعت اینترنت از جمله پارامترهایی است که بسیاری از شرکت‌های ارائهدهنده اینترنت بر سر آن رقابت می‌کنند. تصور رایج این است که استارلینک قرار است روی دست همه این شرکتها بلند شود و سرعت بی‌نظیری را ارائه دهد، درحالیکه این‌طور نیست. فاصله کوتاه ماهواره‌های استارلینک تا زمین، باعث می‌شود تاخیر یا پینگ اینترنت ماهواره‌ای استارلینک بین ۲۵ تا ۳۵ میلیثانیه باشد که برای بسیاری از کاربردهای معمول اینترنت و حتی بازی‌های ویدئویی مناسب خواهد بود. سرعتی که برای دانلود اعلام‌شده بین ۶۰ تا ۱۰۰مگابیت، سرعت آپلود حدود ۲۰ مگابیت بر ثانیه است. برای دانلود وعده سرعتهای بالاتر از ۱۰۰ مگابیت هم در آیندهای نه چندان دور، داده شده است. با این حال آنچه موجب اهمیت استارلینک می‌شود، سرعت نیست؛ دسترسی گسترده به اینترنت در تمام نقاط زمین است که تا سال ۱۴۰۶/ ۲۰۲۷ و با ارسال ۱۲هزار ماهواره مجوز گرفته و نهایتا تمام ۴۲هزار ماهواره به مدار زمین اتفاق خواهد افتاد.
تجیهزات دسترسی به استارلینگ
برخلاف تصور عمومی، برای اتصال به اینترنت ماهواره‌ای داشتن یک گوشی یا مودم کافی نیست، بلکه به طور کلی هر نوع اینترنت ماهواره‌ای نیاز به تجهیزات مشخصی دارد. اینترنت ماهواره‌ای استارلینک برای ارسال و دریافت داده به دیش خاصی نیاز دارد که از آنتنهایی به نام آنتن «ارائه فازی» استفاده می‌کند. به گفته ایلان ماسک، این دیشها به اندازه یک جعبه پیتزا هستند. البته این را هم در نظر بگیرید که ابعاد پیتزاها در آمریکا با سایر کشورها متفاوت بوده و بزرگ‌تر از پیتزاهای ما در ایران است. آنتن‌های دیش براساس یکی از ویژگی‌های جذاب امواج الکترومغناطیسی کار می‌کنند تا بدون چرخش فیزیکی سیگنال‌های خود را در دو باند فرکانسی در جهتهای مختلف ارسال کند. به این قابلیت «برهمنهی امواج» گفته می‌شود که می‌تواند بدون چرخش فیزیکی، جهت ارسال موجها را تغییر دهد. درست است که اینترنت ماهواره‌ای یک اتصال بدون سیم محسوب می‌شود اما در واقع نیازمند سه اتصال است که یکی در هاب ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی (ISP)، یکی در فضا و دیگری به تجهیزات کاربر متصل خواهد شد. غیر از تمام اینها، یک مودم و کابل‌های برقراری ارتباط از خدماتدهندههای اینترنت به مودم هم نیاز خواهد بود. دیشها باید در فاصله چند صد کیلومتری ایستگاه‌های زمینی قرار بگیرند تا با ماهواره‌های استارلینک ارتباط برقرار کنند. بسته تجهیزات استارلینک متعلق به شرکت اسپیس ایکس، برای همسو شدن با ماهواره‌هایی که در مدار زمین قرار گرفته‌اند، نیاز به اتصال به برق دارد و در پنج مرحله ساده راه‌اندازی می‌شود. پس از سر هم کردن بخش‌های مختلف آنتن و روشن کردن آن، به اپلیکیشن استارلینک نیاز دارید که باید نسخه مناسب گوشی iOS یا اندروید را دانلود و نصب کنید تا به شما نمای واضحی از آسمان بدهد. با لمس دکمه Start Setup و پاسخ به پرسشهای مرتبط با نصب، شما به شبکه استارلینک میپیوندید. با تنظیم نام و رمز عبور WiFi در برنامه استارلینک، می‌توانید گوشی و ابزارهای دیگر را به این اینترنت متصل کنید.
استارلینگ به کدام کشورها رسید؟
هشتم اسفند امسال در جریان حمله نظامی روسیه به اوکراین، میخائیلو فدوروف، معاون نخست‌وزیر اوکراین که وزیر ارتباطات نیز است، در توییتی با مخاطب قرار دادن ایلان ماسک، خواهان دریافت خدمات اینترنت از طریق شبکه ماهواره‌ای استارلینک شد. ایلان ماسک هم در فاصله چند ساعت به این درخواست پاسخ مثبت داد. پیش از این اوکراین برای دریافت تجهیزات و دیش‌های استارلینک اقدام نکرده بود اما از آنجا که کشورهای همسایهاش تجهیزات را داشتند، ایلان ماسک توانست خدمات اینترنت استارلینک را برای این کشور راه‌اندازی کند. در حال حاضر اینترنت استارلینک در ایالتهای شمالی آمریکا و چند منطقه دیگر در سراسر این کشور پراکنده است. کانادا، استرالیا، نیوزیلند، دانمارک، اتریش، بلژیک، فرانسه، آلمان، هلند و بریتانیا امکان دسترسی به این اینترنت را دارند. برای این که استارلینک تمام کره زمین را تحت پوشش خود قرار دهد، حداقل به ۱۰ هزار ماهواره اینترنتی دیگر نیاز دارد. اسپیس‌ایکس در اسفند ۹۹ برای اتصال اینترنت ماهواره‌ای استارلینک به خودرو‌ها، کامیون‌ها، کشتی‌های باری و هواپیماها از کمیسیون ارتباطات فدرال آمریکا (FCC) درخواست مجوز کرده است که در صورت موافقت با این درخواست، تحول بزرگی در صنعت حمل و نقل جهان رخ خواهد داد.
رقبای استارلینگ
اینترنت ماهواره‌ای پیش از استارلینک هم وجود داشت و شرکت‌های دیگری هم در حال حاضر با ایلان ماسک و شرکت اسپیس‌ایکس در رقابت هستند. یکی از آنها جِف بیزوس، بنیانگذار شرکت آمازون است که مدتی قبل
از پروژه اینترنت ماهواره‌ای ژوپیتر خبر داده بود. مدیران این پروژه معتقدند که اینترنت ژوپیتر نسبت به استارلینک سرعتی بالاتر در حدود ۴۰۰ گیگا بیت بر ثانیه خواهد داشت. شرکت آمازون تا به‌امروز مجوز پرتاب ۳۲۰۰ ماهواره را از کمیسیون ارتباطات فدرال آمریکا دریافت کردهاست.
هزینه اشتراک ماهانه
هزینه اشتراک اینترنت ماهواره‌ای استارلینک فعلا ماهانه ۹۹ دلار است و ممکن است تا سال آینده قدری افزایش هم داشته باشد. این عدد با نرخ امروز دلار در ایران حدود ۵/۲میلیون تومان برای هر ماه می‌شود. متوسط قیمت اشتراک ماهانه اینترنت ایدیاسال در آمریکا ۴۳ دلار، اینترنت کابلی ۵۸ دلار و اینترنت فیبر نوری ۵۶ دلار است که نشان می‌دهد این عدد حتی برای آمریکا هم از هزینه رایج برای خدمات اینترنت بالاتر است. به‌غیر از هزینه اشتراک، ماهیانه ۵۰۰ دلار هم برای خرید آنتن ارائه فازی ماهواره باید در نظر بگیریم؛ یعنی چیزی حدود ۵/۱۲ میلیون تومان با نرخ دلار فعلی. البته این قیمت در مقایسه با برخی بسته‌های سطح بالای اینترنت ماهواره‌ای هیوزنت (HughesNet) و ویاست (Viasat) که اکنون مورد استفاده قرار می‌گیرند، ارزان‌تر است.
شیادی با تجهیزات استارلینگ
شرایط اینترنت در کشور ما و گمانهزنیهای برخی برای اجرای طرح‌های محدودیت، باعث شده عدهای سودجو در شبکههای اجتماعی، مدعی فروش آنتنها و تجهیزاتی با عنوان اینترنت ماهواره‌ای استارلینک باشند. بیشتر آنها فروش تجهیزات را از طریق رمزارزها انجام میدهند که قابلیت ردیابی نداشته باشد. با این حال نکته مهم این است که فعلا ارائه خدمات استارلینک در مرحله آزمایشی است و تعداد ماهواره‌های آن در مدار زمین تکمیل نشده است. به این ترتیب، باید منتظر ماند تا روش تهیه تجهیزات و استفاده از خدمات این اینترنت برای کشورهای مختلف روشنتر شود. جالب است بدانید ایلان ماسک در اوایل فروردین ۱۴۰۰ در پاسخ به پرسش کاربران ایرانی درباره ارائه خدمات اینترنت ماهواره‌ای استارلینک به ایران، گفت تمام تلاشش را می‌کند تا حد امکان بتواند این خدمات را در اختیار ایرانیان نیز قرار دهد. آنچه مسلم است جهان به سمت دسترسی بیشتر و راحت‌تر اینترنت خواهد رفت و با هیچ روشی نمیشود استفاده از فناوری‌های نوین رایج دنیا را محدود کرد و سد راه پیشرفت دانش و فناوری شد. مهم حاکمیت قانون و ضابطه‌مندی استفاده از فناوری‌های نو است؛ چیزی که ایلان ماسک نیز اذعان کرده است متناسب با شرایط و قوانین کشورها به ارائه این فناوری خواهد پرداخت.
