بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون – تاثیر منفی همه‌گیری کووید ــ ۱۹ فقط به سلامت مردم جهان محدود نشد و شاهد کاهش سرعت رشد اقتصادی در بیشتر کشورهای دنیا هم بودیم. با این وجود، استقبال از ربات‌های مشاور سرمایه‌گذاری در این دوره با افزایش قابل‌توجهی روبه‌رو شده‌است. اما دلیل این استقبال چیست؟. پررنگ‌تر شدن ضرورت برنامه‌ریزی مالی برای بسیاری از افراد از مهم‌ترین دلایل این استقبال است. همه‌گیری بیماری سبب شده عده زیادی بیکار شوند و برخی دیگر نیز با امنیت شغلی کمتری روبه‌رو باشند. به همین دلیل، سرمایه‌گذاری به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین گزینه‌ها برای کاهش مخاطرات پیش‌رو از نظر بسیاری از افراد اهمیت بیشتری یافته است. از سوی دیگر، کمتر بودن هزینه سرمایه‌گذاری با ربات‌های مشاور و امکان دسترسی ساده به سبد سرمایه‌گذاری از دیگر دلایل این استقبال برشمرده می‌شود. نویسنده : صالح سپهری‌فر / مشاور کسب و کارهای نوآور ربات‌های مشاور
حضور در بازار سرمایه و مدیریت سرمایه‌گذاری در بازارهای سهام نیازمند صرف وقت زیاد برای کسب اطلاعات، تحلیل و البته پایش وضعیت بازار است. اما بسیاری از مردم نه وقت کافی برای این کار دارند و نه می‌توانند از داده‌های موجود اقتصادی سر در بیاورند. البته کارشناسان بازار سرمایه در سراسر دنیا که به صورت تخصصی به این کار می‌پردازند، می‌توانند مشاوره لازم را به افراد برای سرمایه‌گذاری بدهند، اما کارمزدی که این مشاوران دریافت می‌کنند آن‌قدر بالاست که رغبتی برای بسیاری از افراد به‌ویژه آنهایی که سرمایه بالایی ندارند ایجاد نمی‌کند. در اینجاست که یک راه‌حل فناورانه توانسته تحولی جدید در این زمینه ایجاد کند. این راه‌حل در اصطلاح «ربات مشاور سرمایه‌گذاری» (robo advisor) نام دارد. معامله‌گران حرفه‌ای برای کسب سود در بازار از یکسری راهبردهای مشخص استفاده می‌کنند. این افراد، وضعیت بازار و نوسانات آن را پایش کرده و با پیاده‌سازی این راهبردها به سود می‌رسند. ربات‌های مشاور سرمایه‌گذاری نیز رویکردی مشابه را پیش می‌گیرند. ربات‌های مشاور در واقع یک نرم‌افزار هستند که راهبردهای معمول کسب سود در بازار سرمایه در آنها
تعریف شده‌است. این نرم‌افزارها درست مانند یک معامله‌گر باتجربه و حرفه‌ای، وضعیت بازار را بررسی می‌کنند و با پیاده‌سازی این راهبردها، سرمایه اولیه کاربر را افزایش می‌دهند. معامله‌گران حرفه‌ای همچنین راهبردهایی برای توقف ضرر و خروج سریع از سهم‌های ضررده دارند. ربات‌های مشاور نیز دقیقا همین رویکرد را پیاده می‌کنند. پس از این‌که ربات مشاور سرمایه‌گذاری یکسری سهام مشخص را خرید، عملکردش را طی ساعات فعالیت بازار رصد می‌کند و در صورت لزوم برخی از سهام را فروخته و سهامی دیگر را جایگزین می‌کند. این خرید و فروش بر اساس اهداف مدنظر کاربر انجام می‌شود. گفتنی است برخی از ربات‌های سرمایه‌گذاری عملکردی کاملا خودکار ندارند و مشاوران خبره سرمایه به‌طور موردی ممکن است عملکرد آنها را بهبود ببخشند.
آغاز به کار با یک ربات مشاور
برخی از بزرگ‌ترین بانک‌های دنیا و نیز شرکت‌های مطرح حوزه فین‌تک، ربات‌های مشاور مختلفی را به بازار عرضه کرده‌اند. بیشتر این نرم‌افزارها قابل نصب روی گوشی هستند و از طریق وب نیز در دسترس قرار دارند. پس از این‌که کاربر برای استفاده از این ربات‌ها ثبت‌نام کرد، یک پرسشنامه در برابر او قرار می‌گیرد. این پرسشنامه سؤالات مختلفی دارد و هدفش نیز تعیین میزان ریسک‌پذیری یا ریسک‌گریزی کاربر است. برخی کاربران (به‌ویژه جوانان) از سرمایه‌گذاری‌های پرریسک لذت می‌برند و برخی دیگر (به‌ویژه سالمندان یا بازنشستگان) ترجیح می‌دهند سرمایه‌گذاری‌هایی کم‌ریسک‌تر را دنبال کنند.
همچنین در این پرسشنامه، اهداف مالی و برنامه زمانی دستیابی به آنها نیز پرسیده می‌شود. برای نمونه شاید بخواهید دو سال آینده یک خانه یا خودرو بخرید. این هدفگذاری به چینش بهتر محتوای سبد سرمایه‌گذاری توسط ربات مشاور کمک می‌کند. در گام بعد نوبت به واریز مبلغ مورد نظر می‌رسد. پس از انجام این واریز، ربات مشاور، این مبلغ را در بازارهای مختلف سرمایه‌گذاری می‌کند. همان‌طور که گفته شد، محتوای سبد سرمایه‌گذاری‌تان به درجه ریسک‌پذیری، اهداف و برنامه زمانی کاربر بستگی دارد.
مزایای ربات‌های مشاور
ربات مشاور سرمایه‌گذاری مزایای زیادی دارد که برخی از مهم‌ترین آنها را مرور می‌کنیم.
کارمزد اندک: در شیوه‌های رایج سبدگردانی و ارائه مشاوره توسط کارشناسان انسانی معمولا درصد قابل‌توجهی از درآمد یا سرمایه باید به‌عنوان حق‌مشاوره پرداخت شود. حال آن‌که در ربات‌های مشاور خبری از این کارمزدهای بالا نیست. بیشتر ربات‌های مشاور، کارمزدی معادل ۲۵ صدم درصد از کل سرمایه را دریافت می‌کنند.
پایش آنی: یکی دیگر از مزایای ربات مشاور سرمایه‌گذاری این است که با استفاده از اپلیکیشن یا نسخه تحت وب می‌توان ارزش سرمایه، سود به‌دست‌آمده و نیز روند تغییرات آن در زمان را به صورت آنی مشاهده کرد.
غیراحساسی بودن معاملات: در روزهایی که اخبار بدی در بازار منتشر می‌شود، شاهد افزایش فشار فروش در سهام هستیم. اما چنین رفتاری در بسیاری از اوقات به دلیل رویکرد احساسی سرمایه‌گذاران انجام می‌شود و ریشه منطقی ندارد. یکی از اصلی‌ترین مزایای ربات مشاور سرمایه‌گذاری این است که رفتار احساسی ندارد و خرید و فروش‌هایش را بر اساس تحلیل‌های واقعی از وضعیت بازار انجام می‌دهد.
آینده ربات‌های مشاور
ربات‌های مشاور مالی به طور جدی از سال ۲۰۰۸ و طی دوره بحران بزرگ مالی کشورهای غربی وارد بازار شدند. نگاهی به آمار عملکرد این ربات‌ها طی حدود یک دهه اخیر نشان می‌دهد هر سال بر میزان سرمایه‌ای که از سوی کاربران برای سبدگردانی در اختیار این ربات‌ها قرار می‌گیرد، افزوده می‌شود. به همین دلیل می‌توان انتظار داشت که این روند همچنان ادامه یابد. برخی کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند ارزش کل سرمایه تحت مدیریت این ربات‌ها تا سال ۲۰۲۳ به نیم تریلیون دلار برسد.
آیا می‌توان اعتماد کرد؟
اما برخی افراد در دنیا روی خوشی به ربات‌های مشاور سرمایه‌گذاری نشان نمی‌دهند. روبرت مرتون (برنده نوبل اقتصادی در سال ۱۹۹۷) می‌گوید پایین بودن اعتماد انسان‌ها به ربات‌های مشاور سرمایه‌گذاری اصلی‌ترین دلیل عدم استقبال برخی افراد از آن است. آقای مرتون بر این باور است که ربات‌های مشاور مالی برخلاف مشاوران انسانی نمی‌توانند جزئیات خواسته‌ها و سلیقه مشتریان را درک کنند و به همین دلیل نمی‌توانند جایگزین مشاوران سنتی بازار سرمایه شوند. با این وجود، شاید روند وابستگی روز افزون انسان‌ها به فناوری از یک‌سو و بهبود در الگوریتم عملکرد این نرم‌افزارها برای تعامل با انسان بتواند این مشکل را تا حدی برطرف کند. همچنین احتمال این‌که نسل‌های جدید که زندگی‌شان بیشتر از والدین خود با فناوری گره خورده، از ربات‌های مشاور استقبال کنند نیز بیشتر است.
