بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون -مانور نظامی وستوک ۲۰۱۸ ماه پیش در شرق سیبری، بزرگ‌ترین مانور نظامی روسیه طی ۳۰ سال اخیر بود که ۳۰۰ هزار نیروی روسی را در بر گرفته بود و چین و مغولستان نیز در آن شرکت کرده بودند. صرف نظر از اهمیت نظامی، این مانور نمایش تجهیزات نظامی روسیه بود تا نشان بدهد پس از نفت، فروش تجهیزات و تسلیحات نظامی دومین منبع درآمد بزرگ این کشور است. در واقع ولادیمیر پوتین با برگزاری چنین مانوری بازاری بالقوه برای کشور خود به راه انداخت و طی مانور وستوک، روسیه سامانه موشکی سطح به هوای اس ۴۰۰ خود را که مجهزترین و پرفروش‌ترین سلاح جنگی‌اش طی سال‌های اخیر است، به نمایش گذاشت.
به‌دلیل ظرفیت‌های آن، بسیاری از کشورها از جمله چین، عربستان سعودی، ترکیه، هند و قطر در تلاش برای خرید اس ۴۰۰ هستند. اما هر کشوری که ابراز تمایل کرده سامانه اس ۴۰۰ را بخرد، با تهدید کاهش روابط دیپلماتیک با امریکا و ناتو روبه‌رو شده است. آن‌طور که چند متخصص در مصاحبه با الجزیره گفته‌اند، علت این تهدیدها تنها تکنولوژی پیشرفته این سامانه نیست، بلکه این می‌تواند اتحادهای طولانی‌مدت را در معرض خطرهای بالقوه‌ای قرار دهد. سیمون وزمن کارشناس ارشد مؤسسه تحقیقاتی صلح بین‌المللی استکهلم در این باره می‌گوید: «سامانه اس ۴۰۰ یکی از پیشرفته‌ترین سامانه‌های دفاعی هوایی در جهان است و شاید حتی بتوان گفت بهترین سامانه‌ای است که روسیه تاکنون ساخته است. رادارها و سنسورهایش، مانند موشک‌هایش، محدوده بسیار بزرگی را پوشش می‌دهند، رادار این سامانه دست‌کم ۶۰۰ کیلومتر را می‌تواند شناسایی کند و موشک‌هایش تا بیشتر از ۴۰۰ کیلومتر توانایی پرتاب دارند». از دیگر فواید آن می‌توان به تعبیه مدولار و انعطاف‌پذیر و تحرک‌پذیرش اشاره کرد؛ به آن معنا که هر زمان که اراده کردید می‌توانید این سامانه را تعبیه و روشن کنید و براحتی حرکتش دهید.
کوین برند تحلیلگر نظامی‌ای که شورای روابط خارجی سازمان ملل همکاری می‌کند، در این باره می‌گوید: «این سامانه تمام موشک‌ها را با سایزهای مختلف در بر می‌گیرد. این سامانه بسیار محکم، مقاوم و سازگار است و می‌توان آن را از طریق جاده انتقال داد؛ که بسیاری از کشورها خواهان همین ویژگی‌اش هستند.»
ترکیه، یکی از کشورهای عضو ناتو، از مهم‌ترین خریداران بالقوه اس ۴۰۰ است. رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری این کشور در ماه آگوست در جمع افسران نظامی اعلام کرد هرچه زودتر، آنکارا می‌خواهد به سامانه اس ۴۰۰ دست پیدا کند؛ پس از آن روسیه اعلام کرد این اتفاق تا سال ۲۰۱۹ روی خواهد داد. برند در این باره می‌گوید: «در حوزه فنی، داشتن سامانه اس ۴۰۰ برای ترکیه جهش محسوب می‌شود، اما لزوماً داشتن چنین اسلحه‌ای به نفع منافع ناتو نیست.» اما برای هند، عربستان سعودی و قطر که عضو ناتو نیستند، خرید این سامانه می‌تواند تبعات کمتری داشته باشد اما باید پی سرد شدن روابط دیپلماتیک با امریکا را به تن خود بمالند.
سال گذشته امریکا با در پیش گرفتن اعمال تحریم برای مقابله با دشمنان خود که البته در پاسخ به شائبه‌های دخالت روسیه در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ اتخاذ شد، روسیه را به‌دلیل مداخله در اوکراین و سوریه تحریم کرد. این برنامه به امریکا امکان می‌دهد علیه هر کشوری که فکر می‌کند ضربه‌ای به منافع ملی‌اش می‌زند، وارد عمل شود. این کشور، چین را به‌دلیل خرید اس ۴۰۰ و جنگنده‌های SU-35 تهدید به تحریم کرده است. چند هفته پیش هم همین تهدید را علیه هند به کار برده بود با این حال هند قرارداد خرید آن را امضا کرد و نخست‌وزیر آن در سخنرانی‌اش صریحاً گفت، هند رابطه با روسیه را در اولویت قرار داده است. از آنجایی که هند رابطه خوبی با امریکا دارد، تحریم کردن آن بعید به نظر می‌رسد. اما حتی اگر امریکا، هند را تحریم هم نکند، بدون شک خرید اس ۴۰۰، تبعاتی در روابط دیپلماتیک آنها خواهد داشت.
به‌دلیل ظرفیت‌های آن، بسیاری از کشورها از جمله چین، عربستان سعودی، ترکیه، هند و قطر در تلاش برای خرید اس ۴۰۰ هستند. اما هر کشوری که ابراز تمایل کرده سامانه اس ۴۰۰ را بخرد، با تهدید کاهش روابط دیپلماتیک با امریکا و ناتو روبه‌رو شده است. آن‌طور که چند متخصص در مصاحبه با الجزیره گفته‌اند، علت این تهدیدها تنها تکنولوژی پیشرفته این سامانه نیست، بلکه این می‌تواند اتحادهای طولانی‌مدت را در معرض خطرهای بالقوه‌ای قرار دهد. سیمون وزمن کارشناس ارشد مؤسسه تحقیقاتی صلح بین‌المللی استکهلم در این باره می‌گوید: «سامانه اس ۴۰۰ یکی از پیشرفته‌ترین سامانه‌های دفاعی هوایی در جهان است و شاید حتی بتوان گفت بهترین سامانه‌ای است که روسیه تاکنون ساخته است. رادارها و سنسورهایش، مانند موشک‌هایش، محدوده بسیار بزرگی را پوشش می‌دهند، رادار این سامانه دست‌کم ۶۰۰ کیلومتر را می‌تواند شناسایی کند و موشک‌هایش تا بیشتر از ۴۰۰ کیلومتر توانایی پرتاب دارند». از دیگر فواید آن می‌توان به تعبیه مدولار و انعطاف‌پذیر و تحرک‌پذیرش اشاره کرد؛ به آن معنا که هر زمان که اراده کردید می‌توانید این سامانه را تعبیه و روشن کنید و براحتی حرکتش دهید.
کوین برند تحلیلگر نظامی‌ای که شورای روابط خارجی سازمان ملل همکاری می‌کند، در این باره می‌گوید: «این سامانه تمام موشک‌ها را با سایزهای مختلف در بر می‌گیرد. این سامانه بسیار محکم، مقاوم و سازگار است و می‌توان آن را از طریق جاده انتقال داد؛ که بسیاری از کشورها خواهان همین ویژگی‌اش هستند.»
ترکیه، یکی از کشورهای عضو ناتو، از مهم‌ترین خریداران بالقوه اس ۴۰۰ است. رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری این کشور در ماه آگوست در جمع افسران نظامی اعلام کرد هرچه زودتر، آنکارا می‌خواهد به سامانه اس ۴۰۰ دست پیدا کند؛ پس از آن روسیه اعلام کرد این اتفاق تا سال ۲۰۱۹ روی خواهد داد. برند در این باره می‌گوید: «در حوزه فنی، داشتن سامانه اس ۴۰۰ برای ترکیه جهش محسوب می‌شود، اما لزوماً داشتن چنین اسلحه‌ای به نفع منافع ناتو نیست.» اما برای هند، عربستان سعودی و قطر که عضو ناتو نیستند، خرید این سامانه می‌تواند تبعات کمتری داشته باشد اما باید پی سرد شدن روابط دیپلماتیک با امریکا را به تن خود بمالند.
سال گذشته امریکا با در پیش گرفتن اعمال تحریم برای مقابله با دشمنان خود که البته در پاسخ به شائبه‌های دخالت روسیه در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ اتخاذ شد، روسیه را به‌دلیل مداخله در اوکراین و سوریه تحریم کرد. این برنامه به امریکا امکان می‌دهد علیه هر کشوری که فکر می‌کند ضربه‌ای به منافع ملی‌اش می‌زند، وارد عمل شود. این کشور، چین را به‌دلیل خرید اس ۴۰۰ و جنگنده‌های SU-35 تهدید به تحریم کرده است. چند هفته پیش هم همین تهدید را علیه هند به کار برده بود با این حال هند قرارداد خرید آن را امضا کرد و نخست‌وزیر آن در سخنرانی‌اش صریحاً گفت، هند رابطه با روسیه را در اولویت قرار داده است. از آنجایی که هند رابطه خوبی با امریکا دارد، تحریم کردن آن بعید به نظر می‌رسد. اما حتی اگر امریکا، هند را تحریم هم نکند، بدون شک خرید اس ۴۰۰، تبعاتی در روابط دیپلماتیک آنها خواهد داشت.
فرحناز دهقی
