بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
تماشای فیلم‌هایی مانند «اعلان قرمز» که بازیگرانی مثل راک و رایان رینولدز در آن نقش سارق های بامزه و دوست داشتنی را دارند همراه با کودکان توصیه می‌شود؟ نویسنده : آسیه بشردوست| کارشناس روان‌شناسی
سایت بدون – به تازگی فیلم Red Notice یا همان «اعلان قرمز» ۲۰۲۱، دوبله و راهی شبکه نمایش‌خانگی شده است. در این فیلم که در ژانر کمدی‌اکشن ساخته شده، دواین جانسون معروف به راک نقش یک مأمور اف‌بی‌آی را ایفا می‌کند که به دلایلی با یک دزد هنری مشهور(رایان رینولدز) همکاری می‌کند تا یک دزد ماهر(گل گدوت) را دستگیر کند. آن‌چه در چنین فیلم‌هایی جلب توجه می‌کند، دوست‌داشتنی بودن شخصیت‌های ضد قهرمان است مثلا دزدهایی که تا آخرین لحظه در کنار هم برای رسیدن به یک هدف مشترک تلاش می‌کنند، رفاقت‌شان تحسین مخاطب را برمی‌انگیزد و … . حالا سوال این است که تماشای چنین فیلم‌هایی توسط والدین به همراه کودک‌شان، می‌تواند برای کودک آسیب‌زا باشد یا نه؟ چه آسیب‌هایی؟ در ادامه نکاتی در همین باره مطرح خواهد شد.
رده‌بندی سنی که نباید نادیده گرفته شود
احتمالاً همه شما با پیام‌هایی با این مضمون که، «تماشای این فیلم برای گروه سنی کمتر از فلان مناسب نیست»، در زمان تماشای یک برنامه مواجه شده‌اید. گاهی مخاطب، این رده‌بندی را دلیل بر جذابیت بیشتر فیلم تعبیر می‌کند و با انگیزه بیشتری به تماشای آن فیلم می‌نشیند! بنابراین بهتر است از دلایل این رده‌بندی‌ها و از عواقب منفیِ نادیده‌گرفتن آن‌ها آگاه شویم. به‌طور مثال در قسمت توضیحات فیلم «اعلان قرمز» در پلتفرم‌های شبکه نمایش‌خانگی نوشته شده: ۱۵ + (مناسب برای سنین بالای ۱۵ سال) اما معمولا بسیاری از افراد، آن را نادیده می‌گیرند.
تحت تاثیر قرار دادن ذهن و خلق‌و‌خوی کودک
محتوایی که برای بزرگ سالان تهیه می‌شود به این دلیل در رده سنی کودکی ممنوع شده که آن‌ها هنوز به بلوغ فکری و شناختی کافی برای درک روابط و احساسات حاکم بر این محتوا نرسیده‌اند ، بنابراین مشاهده خشم، ناکامی، شکنجه و مناسباتِ رفتاری شخصیت‌های فیلم در ذهن آن‌ها متفاوت و به شکل پیچیده‌تری درک می‌شود. آن‌ها آمادگی روانی لازم برای دیدنِ صحنه‌های آزاردهنده را ندارند و ممکن است دیدن صحنه‌ای از یک فیلم تا مدت‌ها ذهن، خلق‌و‌خو و زندگی آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.
ضدقهرمان‌ها و ایجاد بی‌اعتمادی در کودکان
به طور کلی، کودکان نمی‌توانند پیام‌های انتزاعی چنین محتوایی را درک کنند و نتیجه آن سردرگمی و مشغول شدن ذهنی راجع به دنیای بزرگ سالی است. به عنوان مثال در فیلم اعلان قرمز، ما شاهد پیچیدگی‌های سوال‌برانگیز در رفتارهای دوستانه و ضددوستانه شخصیت‌های فیلم هستیم. آن‌ها برای اهداف خود در برهه‌هایی از فیلم دوستانه و در زمان‌هایی در مقابل هم هستند؛ این رفتارهای ضد و نقیض در ذهن یک کودک به آشکاریِ ذهنِ یک بزرگ سال درک نمی‌شود و می‌تواند نتایجی همچون بی‌اعتمادی و ترس در کودک به وجود آورد.
الگوبرداری اشتباه
کودکی دوره الگوبرداری و دریافتِ اطلاعات است. کودک رفتارهای تحسین‌برانگیز اطرافش را به عنوان رفتارِ برگزیده در نظر می‌گیرد و می‌تواند آن را الگوی خود قرار دهد. چنین واکنش‌هایی را می‌توان در بازی‌های کودکان مشاهده کرد، وقتی که آن‌ها اسامیِ ابرقهرمان‌هایی را که می‌شناسند روی خود می‌گذارند و در توصیفِ خود، از رفتارهای او مثال می‌زنند. اگر این قهرمان‌ها متناسب با سن، تخیل و سطح شناختی و فکری کودک خلق شده باشند، می‌توانند برای جهان‌بینی و یادگیری کودک مفید هم باشند؛ اما زمانی که قهرمانانِ داستان‌های بزرگ سالان با تمامِ پیچیدگی‌های خود وارد دنیای کودکان می‌شوند، کمی می‌تواند اوضاع را از کنترل خارج کند. به عنوان مثال در فیلم اعلان قرمز ما با قهرمان‌هایی مواجه هستیم که هر کدام در رفتاری ضداجتماعی سرآمد هستند. شاید برای یک بزرگ سال دیدنِ این نوع قهرمانی و پایانِ آن‌که به نفعِ قهرمانانِ ضداجتماعی تمام می‌شود، خوشایند و مایه سرگرمی باشد؛ اما در ذهن یک کودک ممکن است تناقضاتی راجع به تحسینِ این شخصیت‌ها در دنیای فیلم و مقایسه آن با اجتماع، شکل بگیرد.
شاید تاثیرات آنی نداشته باشد اما …
شاید در یک دید کل‌نگرانه، تماشای خانوادگیِ فیلم‌هایی مانند اعلان قرمز، صرفاً برای سرگرمی و ایجاد یک فضای مفرح در خانه باشد و در عمل هم شاهد تأثیرات منفیِ آنی و مشهود نباشیم اما نگاهِ این متن به محافظت از کانال‌های ورودی اطلاعات به کودکان توجه دارد و یادآوریِ تأثیری که این اطلاعات بر نوعِ جهان‌بینیِ آن‌ها می‌گذارد.
