احتمالاً تا همین چند سال پیش کسی فکرش را نمیکرد روزی فرابرسد که به جز تلویزیون و سینما بستر دیگری نیز برای شهرت مهیا شود. فضای مجازی و شبکههای اجتماعی مثل اینستاگرام به مرور آنقدر در بین ایرانیان فراگیر شدند که برخی از کاربران برای ایجاد ارزش افزوده از آنها به فکر بیفتند.
کاسبی اینستاگرامی
این روزها اینستاگرام به مرتبهای از استفاده در ایران رسیده که کمتر شهروند ایرانی وجود دارد که گوشی هوشمند داشته باشد ولی صفحهای در این اپلیکیشن نداشته باشد. از آنجایی که این شبکه بر بستر عکس است، جوانان علاقه بیشتری به آن دارند. کاربران مختلف و براساس علائقشان عکس و ویدئو منتشر میکنند و لایک صید میکنند. مدلینگ، زندگی لاکچری، جذابیتهای جنسی و… از جمله مضامینی بودند که خواهان بیشتری داشت و طبیعتاً غالب کاربران هم به سمت این سوژهها میرفتند. دخترانی که با انواع و اقسام جراحیهای زیبایی با چهرهای اگزجره از خودشان عکس و استوری میگذاشتند. پسرانی که با خودروهای آنچنانی در خیابان ویراژ میدادند و ویدئوی آن را پست میکردند؛ اینها به سرعت پرطرفدار شد و حتی باعث جریانسازی در بین جوانان نیز شد. هرچند که اینستاگرام هم مانند هر پدیده دیگری امتیازات مثبت زیادی هم داشت. اما پس از مدتی پدیده دیگری در اینستاگرام پدیدار شد. دیگر فقط دختران با زیباییشان و پسران پولدار با اتومبیلشان اینستاگرام را در انحصار نداشتند. جوانانی معرفی شدند که با ویدئوهای کوتاه طنز-که بسیاری از آنها مضامین جنسی داشتند- مشهور شدند و توانستند چند ده هزار فالوور بهدست آورند. پستهایشان پرلایک و کاسبیشان پررونق شد. این چهرهها- یا اصطلاحاً شاخهای اینستاگرام- برای ویدئوهایشان اسپانسر جذب و در استوریهایشان محصولات مختلف را تبلیغ میکردند. اگر بخواهیم چرخه جذب این چهرهها را بررسی کنیم باید بگوییم آنها از جذب مخاطب عام به محصولات تجاری رسیدند و در آخرین مرحله به سینما و تلویزیون راه یافتند!
گزینشبراساسفالوور
در هفتههای اخیر حضور چند چهره اینستاگرامی در فیلمهای سینمایی و سریالهای تلویزیونی رسانهای شد. علی صبوری که در فصل قبلی «خندوانه» به طور ویژه مطرح شد قبلاً هم در اینستاگرام از طریق ساخت و انتشار ویدئوهای طنز شناخته شده بود. ویدئوهایی که بیشترشان مضامین جنسی داشتند. برخی مدعی بودند پس از حضور صبوری در خندوانه احتمالاً خط مشی او تغییر خواهد کرد و قدری متعهدانهتر به ادامه فعالیت خواهد پرداخت؛ اما این اتفاق رخ نداد. با شرایطی که به وجود آمده بود این گونه تصور میشد که احتمالاً صبوری از آنتن رسمی مملکت به کنار گذاشته خواهد شد اما گویا ماجرا به این شکل نبود! در ماه گذشته صبوری در برنامه رسمی رسانه ملی با حضور مدیران-ازجمله رییس این رسانه- استندآپ اجرا کرد و بعد از آن هم خبر حضورش در سریال «آخرخط» به کارگردانی آقای علی مسعودی منتشر شد. گویا استانداردهای تلویزیون در موارد مختلف متفاوت است. نمونههای زیادی وجود دارد که هنرمندانی در مواردی بسیار ضعیفتر از حواشی علی صبوری ممنوع الفعالیت شدهاند اما نفر اول خندوانه اوضاعش فرق میکند!
در روزهای اخیر هم پوستری از «پاستاریونی» به کارگردانی آقای سهیل موفق و تهیهکنندگی خانم بیتا منصوری در آستانه اکران رونمایی شد. نکته جالب در خصوص این فیلم، انتخاب یکی از بازیگران اصلی آن از طریق فضای مجازی است. آقای «حمید سپیدنام» که با حضور در رستورانها و با معرفی غذا در اینستاگرام شناخته شده است و نام او در فضای مجازی معروف به مستر تیستر است، برای اولین بار در یک فیلم سینمایی بازی کرده است. نام «رضا پرستش» به علت شباهت ظاهریاش به لیونل مسی بر سر زبانها افتاد و مردم او را به عنوان بدل مسی یا مسی ایرانی میشناسند. البته رسانهها و حتی تلویزیون هم برای مشهور شدن پرستش چیزی کم نگذاشتند و با دعوت از او در برنامههای تلویزیونی مانند «فرمول یک» و «ایرانیوم» او را بیشتر مطرح کردند. او بدون هیچ تجربهای در زمینه بازیگری، در فیلم سینمایی «زیر نظر» به کارگردانی آقای مجید صالحی بازی کرده است. آقای «سهیل مستجابیان» بازیگر تئاتر است و سابقه چندین ساله در اجرای تئاتر دارد. بعد از این که چند دابسمش طنزش در فضای مجازی دستبهدست شد، شروع به انتشار آنها در اینستاگرام خود کرد. سهیل قرار است در فیلم «بیحسی موضعی» به تهیهکنندگی آقای حبیب رضایی بازی کند. آقای «محمدامین کریمپور» متولد سال ۷۳ است و سه سال از فعالیتش در اینستاگرام میگذرد. کاربران شبکههای اجتماعی او را به واسطه ویدئوهای طنزی که منتشر میکند میشناسند. ویدئوهای طنز او در اینستاگرام منتشر شدند و مورد توجه هزاران کاربر قرار گرفتند. بالا رفتن تعداد دنبالکنندههایش باعث شد، میان کاربران اینستاگرام چهره شناختهشدهای به حساب بیاید و از این کار کسب درآمد کند. کریمپور هم جزو کسانی است که از فضای مجازی به برنامههای تلویزیونی راه پیدا کرد و به برنامه «من و شما» و «ایرانیوم» دعوت شد. کریمپور به عنوان اولین فعالیتش در زمینه بازیگری، در فیلم ویدئویی «سرکوفت» بازی کرده است که اوایل دیماه در شبکه نمایش خانگی پخش میشود.
رویهنادرست
به تازگی نام افرادی را در میان بازیگران برخی فیلمها و سریالهای جدید میبینیم که پیشتر به «شاخهای اینستاگرام» معروف بودهاند. اگرچه بعضی از این افراد تجربه بازی در تئاتر هم داشتهاند اما مسلماً عدد چند صد هزارتایی یا حتی میلیونی دنبالکنندگان آنها در اینستاگرام، راه ورودشان به تلویزیون و سینما را هموار کرده است وگرنه اگر ملاک اول و آخر، استعداد و پیشینه تئاتری است که چرا صدها بازیگر تئاتر که مستعد هم هستند اما در اینستاگرام معروف نیستند، پشت درهای سالنهای نمایش ماندهاند. صدها دانشجوی بازیگری، تئاتر و سینما در کشور هستند که بهرغم سواد آکادمیک و استعدادهای احتمالی، به دلیل سازوکار نادرست حاضر، شانسی برای بروز استعدادهایشان پیدا نمیکنند. در سالهای اخیر اخباری غیررسمی از حضور افرادی بدون پتانسیل هنری در مقام بازیگری، صرفاً از طریق روابط پشت پرده شنیده میشد. احتمالاً با رویه جدید باید شکل جدیدی را نیز به چرخه نادرست گذشته اضافه کرد.