چگونه با غذا به جنگ آنفولانزا برویم ؟

سایت بدون -این روزها که آلودگی هوا و آنفلوانزا و سرماخوردگی خیلی از ما را به‌طور خفیف یا شدید درگیر کرده یا می‌کند، تنها کاری که از دستمان برمی‌آید، این است که یک برنامه غذایی سالم برای عبور از این بیماری‌ها تدارک ببینیم. در کل، مواد غذایی مختلف از نظر نوع و میزان سهولت هضم به ۲ گروه زودهضم و دیرهضم تقسیم‌بندی می‌شوند و متخصصان تغذیه هم معمولا مصرف غذاهای زودهضم اما مقوی را به تمام بیماران توصیه می‌کنند.

پای صحبت‌های دکتر حسین ایمانی، متخصص تغذیه و عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی نشسته‌ایم تا با غذاهای زودهضم و دیرهضم بیشتر آشنا شویم و بخور نخورهای دوران بیماری را بیشتر و بهتر بشناسیم.

وقتی پزشکان یا متخصصان تغذیه می‌گویند غذاهای زودهضم بخورید، منظورشان دقیقا کدام غذاهاست؟
      غذاهای زودهضم به غذاهایی می‌گویند که پس از خورده‌شدن و ورود به معده، در مدت زمان کوتاهی از معده به روده منتقل می‌شوند. این در حالی است که سرعت انتقال غذاهای دیرهضم از معده به روده بیشتر است و همین مساله باعث می‌شود ما پس از خوردن این غذاها تا ساعت‌ها احساس سیری و پری کنیم. با این حساب، مسلم است که ما تمام بیماران، از جمله افراد مبتلا به آنفلوانزا و سرماخوردگی را به مصرف غذاهای زودهضم و پرهیز از غذاهای دیرهضم تا گذر از بیماری‌شان تشویق می‌کنیم.

بین غذاهای مختلف، شما مصرف کدام گروه را برای بیماران مناسب‌تر می‌دانید؟
      بیماران هم باید مانند سایر افراد جامعه سعی کنند از تمام گروه‌های غذایی در برنامه روزانه خود استفاده کنند اما این استفاده باید تحت شرایط و با ملاحظات خاصی باشد. مثلا توصیه ما همواره مصرف غذاهای نرم و مایع در فاز حاد بیماری است. بیماران باید غذای خود را به صورت سوپ یا پوره مصرف کنند. گاهی نجویدن غذا به اندازه کافی (حتی غذاهای زودهضم)، هضم آنها را برای بیماران سخت‌تر می‌کند.

کمی در مورد بهترین ترکیب برای این سوپ‌ها برایمان می‌گویید؟
      بله، سوپ بیماران باید مغذی و دارای ترکیب‌هایی با هضم ساده باشد. مثلا از گروه سبزی‌ها می‌توان هویج، جعفری و گشنیز، از گروه گوشت‌ها، گوشت سینه مرغ یا انواع دیگری از گوشت سفید و از گروه نشاسته‌ها یا کربوهیدرات‌ها هم رشته فرنگی را برای تهیه سوپ این افراد در نظر گرفت. درنهایت هم برای مصرف و هضم ساده‌تر همین غذای مایع هم بهتر است آن را به‌صورت رقیق و کوبیده دربیاورید. در این صورت بیمار شما، هم می‌تواند غذا را ساده‌تر بخورد و هم ریزمغذی و کالری کافی دریافت کند.

فقط سینه مرغ؟! یعنی مصرف سایر گوشت‌ها برای بیماران ممنوع است؟
      ممنوع که نیست! اما بهتر است ملاحظاتیدر این باره رعایت شود. به‌طور کلی، بیماران باید مصرف چربی‌ها را در برنامه غذایی خود به حداقل ممکن برسانند. از این رو، گوشت سینه مرغ یا سایر ماکیان، ‌گوشت ماهی و راسته گوسفند که دارای نرم‌ترین و سبک‌ترین بافت هستند و ساده‌تر از سایر گوشت‌ها هم هضم می‌شوند، می‌توانند در رژیم غذایی این افراد جای بگیرند. تازه همین گوشت‌ها هم اگر درست جویده نشوند، ‌هضم سختی خواهند داشت و به همین دلیل ما تاکید بر میکس کردن غذاهای حاوی گوشت برای بیماران داریم. در مقابل، گوشت‌های پرچربی مانند سوسیس، کالباس، همبرگر، ناگت‌ها، قسمت‌های چربی‌دار گوشت‌های قرمز، بال‌مرغ یا کله‌پاچه باید تا بهبود بیماری از برنامه غذایی افراد بیمار، کنار گذاشته شوند. این گوشت‌ها، به‌دلیل چربی بالایی که دارند، برای مدت طولانی‌‌تری در معده باقی می‌مانند و با فشاری که به معده وارد می‌کنند، علاوه بر اینکه باعث احساس پری بدی در بیماران می‌شوند، دمای بدن آنها را هم بالا می‌برند و باعث بروز تب یا تشدید آن می‌شوند.

پس این یک باور نادرست است که باید به بیماران، غذاهای مقوی مانند جگر یا کله‌پاچه داد؟
      صددرصد! هر چند جگر حاوی ویتامین D است و می‌تواند برای تقویت سیستم ایمنی بدن مفید باشد اما این ماده غذایی هم مانند کله‌پاچه دارای کالری و چربی بالایی است و هضم بسیار سختی هم دارد. به‌همین دلیل هم مصرف غذاهایی که نام بردید، ‌به‌هیچ عنوان برای بیماران توصیه نمی‌شود.

برخی از افراد، مصرف شیر و لبنیات را به بیماران توصیه می‌کنند و برخی دیگر، نه. نظرتان در این مورد چیست؟
      بهتر است در فاز فعال بیماری از مصرف لبنیات پرچرب به‌دلیل مشکل‌هایی که درباره مصرف چربی‌ها عنوان شد، پرهیز کنید و لبنیات کم‌چرب یا بدون چربی را در برنامه غذایی خود قرار دهید. از طرف دیگر، خود شیر حاوی قند لاکتوز است که هضم این قند برای برخی از افراد سخت است و می‌تواند باعث وخامت بیماری در آنها شود. از این رو، توصیه ما به مصرف لبنیات تخمیری کم‌چرب مانند ماست و پنیر به‌خصوص انواع پروبیوتیک‌ آنها در طول دوره بیماری است و بد نیست برای مدتی و تا بهبود بیماری‌تان، ‌مصرف شیر را به‌دلیل قند خاصی که دارد، کنار بگذارید.

چرا خیلی‌ها به بیماران توصیه می‌کنند به‌جای میوه، آبمیوه مصرف کنند؟
      اول اینکه مصرف مایعات کافی در طول دوران بیماری، ‌بسیار مفید است. دوم اینکه آبمیوه‌ها در مقایسه با میوه کامل، فیبر کمتری دارند، بنابراین هضم آنها ساده‌تر خواهد بود و فشار کمتری هم در اثر مصرف آنها به دستگاه گوارش وارد خواهد شد.

هضم نوشیدنی‌های پرطرفداری مانند چای یا قهوه چگونه است؟
      هضم این نوشیدنی‌ها به‌خودی‌خود برای افراد سالم مشکلی ندارد اما ممکن است در افراد مبتلا به ناراحتی‌های گوارشی یا در بیماران، باعث ابتلا به ریفلاکس معده به مری شود و کار هضم سایر مواد غذایی را برای دستگاه گوارش آنها سخت‌تر کند بنابراین می‌توانید به‌جای آنها از آب یا سایر دمنوش‌های گرم بدون کافئین یا حتی انواع آبمیوه‌های طبیعی کمک بگیرید.

حرف آخر؟
      یکی از مهم‌ترین توصیه‌های تغذیه‌ای برای افراد بیمار یا کسانی که به آنفلوانزا و سرماخوردگی مبتلا شده‌اند این است که فشار زیادی به دستگاه گوارش خود وارد نکنند. این افراد باید کالری مورد نیاز روزانه‌شان را در دفعات بیشتر و با مصرف حجم غذای کمتر تامین کنند. هرچه غذا یا خوراکی‌های بیماران هم له‌تر و نرم‌تر باشد، ‌هضمشان برای‌ آنها ساده‌تر خواهد بود.