سایت بدون – گل آسان رشد میخواهید؟ آسان رشد یعنی گلی که نگهداری، پرورش و تکثیر آن راحت باشد و توقع کمی نسبت به شرایط محیطی داشتهباشد و در عین حال شادابی و سرزندگی خود را حفظ کند. گل همیشهسبز چطور؟ یعنی گلی که خزان نداشتهباشد. علاوهبر اینها سریعالرشد هم باشد یعنی تا چشم به هم میزنی بزرگ شدهباشد. آویزی یا رونده باشد و تکثیرش هم راحت باشد و اگر جزوگیاهان تصفیهکننده هم باشد که چه بهتر. کدام گل همه این ویژگی مثبت را دارد؟ چند گل را میتوان نام برد اما امروز میخواهیم برویم سراغ گندمی. گندمی یکی از محبوبترین گیاهان خانگی است که در دستهبندی گیاهان جانسخت قرارمیگیرد یعنی در شرایطی که کمتر گیاهی میتواند طاقت بیاورد هم طاقت میآورد و به خوبی رشد میکند. گندمی آنقدر گیاه مقاومی است که هر که بتواند آن را بخشکاند جایزه دارد! نام انگلیسی گندمی گیاه عنکبوتی(Spider plant) است چون برگهای بلند و کشیدهاش به آن چهرهای عنکبوتی داده. همچنین به آن سجافی هم میگویند. سجاف به پارچه یا نوار باریکی که در حاشیه لباس دوخته میشود گفته میشود. برگهای سجافی به خصوص در گونه ابلق این شباهت را به نوارهای تزئینی حاشیه لباس دارند.
گندمی هم مثل بسیاری دیگر از گل وگیاهان خانگی یا به اصطلاح آپارتمانی اهل جنوب قاره آفریقاست. که در مناطق گرم آمریکا و حتی اروپا هم میتوان ردپایی از آن پیدا کرد.
گندمی اهل خانواده مارچوبه است. حدود ۱۰۰۰گونه گیاهی در این خانواده یافت میشود. علاوهبر انواع زینتی، بعضی گونههای، غذایی، دارویی و حتی صنعتی هم در این خانواده به چشم میخورد. برخی گل و گیاهان خانگی این خانواده عبارتند از:
کوردیلین، مارچوبه نرمه، اسپاراگوس، دراسینا، سرخس مارچوبه، سانسوریا، سنبل، گلمریم، گلبرف یا موگه، یوکا، آگاو، کلاغک، نجم آبی، مهر سلیمان.
گندمی دارای انواع ساده و ابلق است که خودش به تنهایی ۶۰ گونه دارد.
گندمی از نمای نزدیک
ریشه گلگندمی به شکل غدهای، دوکی شکل و سفید رنگ است. برگهای آن بلند به طول ۳۰سانتیمتر، نواری شکل و آویزان هستند و به دلیل شکل خاص برگها جزو گیاهان برگزینتی قرار گرفتهاست. بستگی به نوع گیاه، برگها هم ساده هستند و هم ابلق. در گونههای ابلق زمینه سبز برگ دارای خطوط کرمرنگ است. ترکیب سبز و کرم زیبایی گیاه را دوچندان میکند.
گل: گل در این گیاه آنقدر ریز و کوچک است که اصلا به چشم نمیآید. معمولا گلها روی ساقه گلدهنده که منتهی به گیاهچههای جدید میشوند، ظاهر میشوند.
ساقه: برگهای این گل مستقیما از روی یک ساقه کوتاه رشد میکنند. به چنین گیاهانی که ساقه واقعی ندارند رُزت میگویند.
نیازهای گندمی
نور: بهترین محل برای نگهداری گندمی نزدیک پنجره است.تابش مستقیم آفتاب را نمیپسندد. چون آفتاب مستقیم تابستان برگهایش را میسوزاند. گندمی دوست دارد در فضای باز حیاط یا تراس و بالکن در یک جای سایه باشد اما اگر در داخل منزل آن را نگهداری میکنید، مراقب باشید نور دورادور به آن بتابد. در غیاب نور برگهایش زیادی بلند میشود و میشکنند.
این گیاه در جای نیمسایه هم رشد میکند اما آفتاب غیرمستقیم سرحالش میآورد.
نکته: انواع ابلق گندمی نیاز به نور بیشتری دارند و اگر طولانی مدت جایشان کم نور باشد برگها به رنگ سبز تیره درآمده و نوار سفید روی برگ محو میشود.
دما: درست است که به علت اصل و نسبش از سرما خوشش نمیآید اما خوشبختانه مقاومت زیادی در مقابل دمای پایین دارد و تا دمای حدود صفر درجه را تحمل میکند. معمولا چنین دمایی در داخل خانه کمتر تجربه میشود ولی مراقب باشید اگر در زمستان گلدان نزدیک پنجره است آن را کمی فاصله دهید تا سوز وارد شده از درزها اذیتش نکند. یا اگر روی راهرو و پاگردها یا نزدیک در ورودی است آن را در پاییز و زمستان جابهجا کنید.
آبیاری: در فاصله بین دو آبیاری حتما باید خاکش خشک باشد. برای سنجش این خشکی به تماشای سطح خاک اکتفا نکنید. یک تکه چوب یا یک مداد را بردارید اگر به اندازه یک بند انگشت خشک بود بعد به آن آب بدهید.
نکته: درست است باید فاصله بین دو آبیاری خاک خشک باشد اما در روزهای گرم بهار و تابستان این فاصله کوتاهتر از زمستان است.
رطوبت: در روزهای گرم اگر دیدید دما بیشتر از ۱۵ درجه سانتیگراد است، حتما غبارپاشی کنید؛ به این شکل که در یک ظرف آب بریزید و در بالای سر و فضای اطراف گیاه اسپری کنید. این کار باعث افزایش رطوبت محیط میشود.گندمی، در محیط مرطوب رشد بهتری دارد.
یک راه دیگر مرطوبکردن فضا ریختن آب در زیرگلدانی است. برای اینکار میتوانید زیر گلدانی را پر از سنگریزه کنید و نصف ارتفاع سنگ ریزهها آب داخل زیر گلدانی بریزید و بعد گلدان را روی آن قرار دهید. ریختن سنگ ریزهها باعث میشود کف گلدان با آب درون زیر گلدانی تماس نداشتهباشد و از پوسیدگی ریشهها و خفگی گیاه جلوگیری میشود.
این روش راحتتر از غبارپاشی روزانه رطوبت مورد نیاز گندمی را تامین میکند.
خاک و تغذیه گندمی
غبارپاشی به نوعی سبب تمیز شدن برگها هم میشود؛ پس به هیچ وجه برای برق انداختن و تمیز کردن برگها از مواد براقکننده شیمیایی استفاده نکنید. این مواد روزنهها را میبندند و مانع تنفس گیاه میشوند.
خاک: گندمی به خاکی با زهکشی بسیار خوب و دارای خلل و فرج فراوان نیاز دارد تا اکسیژن کافی را به گیاه برساند. علاوهبر این گاهی سوراخهای زهکش گلدان را بررسی کنید تا مطمئن شوید سوراخها گرفته نشدهاند.
خاک کمپوست یا ترکیب خاک باغچه، ماسه و خاکبرگ یکی از بهترین خاکها برای آن است.
البته از خاکهای آماده که در آن از پرلیت استفاده شده هم میتوانید برای گندمی استفاده کنید.
تغذیه: در طول فصل رشد آن را با کودهای مایع مخصوص گیاهان برگزینتی تغذیه کنید. میزان مصرف کود به سن و اندازه گیاه و شرایط رشد آن بستگی دارد.
زمان تعویض گلدان
گندمی جزو گیاهان سریعالرشد است اما برخلاف انتظار ما نیاز به تعویض هر ساله گلدان ندارد چون بیشتر انرژی گیاه صرف تولید گیاهچههای جدید میشود. در هر صورت اگر احساس کردید جای آن تنگ است، گلدانش را در بهار عوض کنید و آن را به گلدانی با یک سایز بزرگتر که دارای خاک تازه است منتقل کنید. البته یادتان باشد قبل از تعویض گلدان حتما گیاهچههای جدید را قلمه بزنید.
نکته: خارج شدن ریشهها از زیر گلدان یا کشیدهشدن گیاهچهها به یک سمت نشانههایی برای زمان تعویض گلدان هستند.
روش تکثیر
تقسیمبوته: یکی از روشهای تکثیر گندمی تقسیم بوته است. برای این کار موقع تعویض گلدان، گیاه را به دو یا چند بوته تقسیم کنید و هر کدام را در گلدانی با خاک تازه بکارید. بهتر است این کار را در بهار انجام دهید.
گیاهچهها: یک روش دیگر تکثیر، جدا کردن گیاهچههای کوچکی است که در انتهای ساقههای گلدهنده مسن ایجاد میشوند. شما میتوانید به راحتی گیاهچههای گندمی را جدا کنید و بکارید اما اول اجازه دهید گیاهچهها خوب بزرگ شوند و ریشههایشان قوی شود. بعد آنها را با یک چاقویی تیز از گیاه مادر جدا کنید و هر کدام را در گلدان کوچکی -که به استکانی معروفند- با خاک تازه بکارید. گلدان را حدود دو هفته در یک جای خنک و سایه بگذارید و آنها را مرطوب نگه دارید. بعد از مدتی گیاهچهها رشد میکنند و ریشهدار میشوند. بعد در گلدانی بزرگتر بکارید.
البته بدون جداکردن گیاهچهها هم در همان گلدان مادری میتوانید آنها را تکثیر کنید. یعنی کمی خاک روی محل اتصال گیاهچه به ساقه گلدهنده بریزید و بعد از جوانه زدن، گیاهچه ریشه دار شده را از پایه مادری قطع کنید و آنها را در گلدان جدید بکارید. میتوانید گیاهچهها را از پایه مادری جدا کنید و در آب ریشهدار کنید و بعد در گلدان بکارید.
مشکلات گندمی
قهوهای شدن نوک برگها: گیاه تشنه است یا نور مستقیم آفتاب باعث این اتفاق شدهاست. دلیل مشکل را پیدا کنید بعد یا اقدام به آبیاری کنید یا محل گلدان را عوض کنید.
بیجان، لاغر و دراز شدن برگها: اگر دیدید برگها رنگ پریده هستند و خشک میشوند یعنی هوا گرم است. گلدان را حدود یک ربع در یک تشت آب بگذارید و بعد به جای خنکتری منتقل کنید.
ظاهر شدن لکههای قهوهای روی برگها: احتمالا بر اثر استفاده از مواد براق کننده است، پس با پارچه خیس آن را تمیز کنید.
پژمردگی برگها: به تغذیه مصنوعی نیاز دارد.
سبز تیره شدن برگها و محو شدن نوار کرم رنگ روی آن: چنین حالتی به دلیل کمبود نور اتفاق میافتد. آن را به محل روشنتری منتقل کنید البته جایی دور از تابش مستقیم آفتاب.
کشیده شدنگیاه به یک طرف: نیاز به تعویض گلدان و قلمه زدن و تکثیر با گیاهچهها دارد.
پوسیدگی وسط گیاه از قاعده برگها: این مشکل مربوط به آبیاری بیش از حد گیاه است.
نرم شدن برگها و روشن شدن رنگ آنها: این نشانه آن است که محیط خانه یا محل کار خیلی سرد است برای رفع آن گیاه را به جای گرمتری منتقل کنید.