سایت بدون -رابرت فراست، شاعر آمریکایی، میگوید: «خانه جایی است که وقتی قرار است به آن برگردیم، همه اجزایش آدم را به سمت خودش میکشد.» از سویههای معنوی این حرف که بگذریم، قطعا یکی از آن اجزایی که آدم را به سمت خانهاش میکشد، سلیقهای است که در چیدمان اجزا به کار رفته. از طرف دیگر، دنیای ماشینی دارد ما را هل میدهد به سمت زندگی در خانههای کوچک و کوچکتر، که البته در کنار بدیهایش، خوبیهایی هم دارد؛ مثلا، همین که مرتب کردن و جمع و جور کردنش آسان است؛ همین که اگر یک وقت یک چیزی را در خانه گم کنیم، راحت میتوانیم پیدایش کنیم و همین که گرم و سرد کردن خانه، هر چه کوچکتر باشد، سادهتر است. میگویید عوضش آدم وقتی میخواهد وسایلش را بچیند توی چنین خانهای، عزا میگیرد؛ قبول، ولی دکوراتورها میگویند این هم مزیتی است که باعث میشود خلاقیتمان موقع چیدن وسایل منزل به کار بیفتد و طرحی نو در اندازد. حالا اگر شما هم میلتان کشیده طرحی نو دراندازید و دکور خانهتان را عوض کنید و اگر شما هم دارید در یکی از همین خانههای کوچک امروزی زندگی میکنید، توصیه میکنیم ۱۴ توصیه زیر را به خاطر بسپارید.
۱٫ حداکثر استفاده از فضای عمودی
در دکوراسیون داخلی خانههای کوچک، یک اصل مهم وجود دارد: حداکثر استفاده از فضای عمودی؛ مثلا با استفاده از تختخوابهای مرتفعی که در سطوح پایینیاش قفسههایی برای انبار کردن خرت و پرتهای مختلفی اعم از کتاب و مجله و لباس داشته باشد. از فضای موجود در زیر چنین تختهایی هم میشود برای گذاشتن هر چیزی که کاربرد روزمره ندارد، استفاده کرد. مثلا میشود لباسهایی را که مربوط به فصل نیستند و فعلا، احتیاجی به آنها نیست، توی چمدان یا ساک گذاشت و گذاشت زیر تخت. با این حساب، از یک تختخواب در دو نقش استفاده میشود: نقش خودش و نقش گنجه یا دراور.
۲٫ اسباب و اثاثیه چندمنظوره
اصل دوم این است که از وجب به وجب خانه استفاده کنیم. یعنی بیشتر به اسباب و اثاثیهای فکر کنیم که چندمنظوره باشد؛ نظیر همان تختخواب در مثال بالا یا مثلا تختخوابهای تاشو که قابلیت تبدیل شدن به مبلهای نشیمن داشته باشند. برای تامین این هدف لازم است همیشه خلاقانه از خودمان سوال کنیم: آیا این وسیله میتواند کارکرد دیگری هم داشته باشد؛ مثلا آیا میشود از گنجه لباس به عنوان میز هم استفاده کرد؟ و در این صورت، چه تغییراتی باید در ظاهر گنجه ایجاد شود تا توی ذوق نزند؟ یا شاید بتوانید به جای میزهای عسلی، از صندلیهای بیدسته یا قفسههای کوتاه و جاداری استفاده کنید که علاوه بر کارکرد میز عسلی، کارکرد دیگری هم داشته باشند. کتابخانههای کوتاه را هم میتوانید در کنار کاناپه بگذارید تا بتوانند علاوه بر نقش کتابخانه، نقش میز کنار کاناپه را هم بازی کنند.
۳٫ استفاده از در و دیوار خانه
از در و دیوار خانههای کوچک باید حداکثر استفاده را برد. دکوراتورها نصب آویزهای کوچک روی در اتاق یا اتاقها (به جای استفاده از جالباسی)، نصب قفسههای مختلف و خوشفرم روی دیوارها برای جاگذاری کتاب، سیدی، نوار، فیلم یا وسایل دیگری از قبیل حوله، ریشتراش و عطر و اودکلن را توصیه میکنند. از دیگر چیزهایی که میشود به در اتاقها آویزان کرد، برخی آویزهای پارچهای است که جیبهای متعددی دارند و میشود از آن جیبها برای جا دادن جوراب، دستکش، ساعت و دیگر چیزهای دم دستی استفاده کرد. دورتادور اتاق، میشود از قفسههای دیواری بلند استفاده کرد و اگر راهرویی در خانه داشته باشید، میتوانید در یک یا هر دو طرفش قفسههای کتابخانهتان را بگذارید.
۴٫ رنگهای سرد و روشن
استفاده از رنگهای روشن، خانههای کوچک را دلبازتر و بزرگتر از ابعاد واقعی نشان میدهد. توصیه میشود رنگ مبلمان، کفپوش، پردهها و حتی کابینتها با رنگ دیوار یا دیوارپوش خانه، هماهنگ باشد و ترجیحا همگی از یک طیف رنگی روشن انتخاب شوند. از دیدگاه روانشناسی رنگ، رنگهای روشن و رنگهای دارای ته رنگ سفید در درازمدت باعث احساس خستگی و یکنواختی نمیشوند و القاکننده حسی خوب و دلپذیرند؛ و نکته دیگر، اینکه برای بزرگ جلوه دادن یک اتاق یا خانه کوچک، میشود از رنگهای سرد استفاده کرد. سفید، سبز کمرنگ، آبی آسمانی، بنفش روشن، کبود و خاکستری روشن در زمره این رنگها قرار میگیرند و وقتی چنین رنگی روی دیوارها مینشیند، این حس به بیننده منتقل میشود که انگار دیوارها دارند از هم دور میشوند. به این رنگها، به همین دلیل، میگویند رنگهای پسرونده. رنگهای سرد در قسمت آفتابگیر خانه هم خوب جواب میدهند. همچنین در حمام، ترکیبی از رنگهای سرد، مناسب به نظر میرسد. آرامش بخشیدن، القای حس صمیمیت، پسرونده بودن و بزرگ جلوه دادن محیط، از مهمترین ویژگیهای این رنگهاست.
۵٫ نظم و ترتیب
در خانههای کوچک، تا میتوانید، باید سعی کنید فضای داخلی خانه همیشه جمع و جور و
تر و تمیز باشد. در غیر این صورت، خانهتان از آنچه واقعا هست کوچکتر و دلگیرتر به نظر میرسد. با این حساب، در درجه اول باید برای هر چیزی در داخل خانه، جای معینی را تعریف کنید و در درجه دوم هم، هر چیزی را بلافاصله پس از استفادهتان بگذارید سر جایش. این اصل اگر چه پیشپاافتاده به نظر میرسد اما در بزرگنمایی خانه بسیار مهم است. همچنین برای اینکه از حداکثر فضا استفاده کرده باشید، باید فضای بیرون خانه را هم مثل فضای داخلی به خوبی سرو سامان بدهید و بیارایید. این فضای خارجی میتواند حیاط خلوت، بالکن، تراس یا پاسیو باشد.
۶٫ آینههای قدی
حضور آینه در دلباز کردن خانههای کوچک، موثر است. ترجیحا از آینههای قدی استفاده کنید و به جای قرار دادن آینه بر روی بوفه، جاکفشی، تاقچه یا دیگر جاهای مرسوم، آینهتان را که ترجیحا از ابعاد معمول نیز بزرگتر است، به کمک یک آویز مناسب بر روی دیوار تکیه بدهید. میزهای شیشهای هم برای دلباز کردن محیط خانه، مناسباند و حتی اگر میانهتان با میزهای شیشهای خوب نیست، میتوانید از شیشههای رومیزی روی میزهای چوبی یا فلزی استفاده کنید.
۷٫ فرار از تاریکی
پرهیز از تاریکی، اصل است. تاریکی، فضای داخلی خانه را کوچکتر و دلگیرتر از آنچه واقعا هست، نشان میدهد. به همین دلیل توصیه میشود برای پرده و رومیزی، دنبال پارچههای نازک و توری بگردید. بافتهای اینچنینی باعث میشوند نور بیشتری به داخل اتاق بیاید و فضای داخل خانه لطیفتر شود. با کمک گرفتن از چراغهای اضافی نیز میتوانید از شر سایههای متعددی که اتاقتان را تاریک میکنند، خلاص شوید. اگر رویه صندلیها، تخت یا کاناپه و همچنین رومبلیها و رومیزیها را ساده یا طرحدار انتخاب کنید، خیلی بهتر است از اینکه بروید سراغ طرحهای شلوغ با رنگهای جیغ و براق. طرحهای ساده، فضای داخلی خانه را صمیمیتر و دلنشینتر میکند و استفاده از رنگهای خنثی، به ویژه انواع روشنتر این رنگها، باعث میشود اتاق، بزرگتر از ابعاد واقعیاش به نظر برسد.
۸٫ دکورهای توکار
دکورهای توکار (مانند کمد دیواری) باعث میشوند فضای مورد نیاز برای انبارکردن یا نگه داشتن خرت و پرتهای مختلف به حداکثر برسد و حتی کوچکترین اتاقها هم این قابلیت را پیدا کنند تا به نوعی به دفتر کار تبدیل شوند. این نوع دکور میتواند شرایطی را برایمان مهیا کند که از فضاهای عمودی و افقی خانه حداکثر استفاده را ببریم. مثلا یک کتابخانه توکار واقعا ارزشمند است و میتواند علاوه بر نگهداری کتابها، یکسری وسایل دم دستی را هم در خود جای دهد و بدون اینکه اتاق را محصور کند، به اتاق شخصیت بدهد. قفسههای دیواری هم به همین ترتیب میتوانند به کمکمان بیایند.
۹٫ استفاده از فضای منفی
دکوراتورها برای اینکه یک اتاق یا یک خانه را بزرگتر از اندازه واقعیاش نشان دهند، هر جا که بتوانند فضای منفی در اتاق میگنجانند. فضای منفی عبارت است از نواحی خالی دورتادور اسباب و اثاثیه. آنها همچنین برای القای حس بزرگی فضا، معمولا نور را در فضای محدود تشدید میکنند. دکورهای جمع و جور، آینه و شیشه در این موارد به کار میآیند و بر وسعت فضا تاکید میکنند. پس، تا آنجا که میتوانید، از شیشه استفاده کنید و همچین از عناصر انعکاسدهنده نور مانند آینه، کریستال و نقره در طراحی داخلی خانه غافل نشوید.
۱۰٫ طراحی تکرنگ
طرحهای تکرنگ از نظر بصری، فضا را بزرگتر نشان میدهد. در این نوع طرحها تمام رنگها از نظر تونالیته و ارزش به یکدیگر نزدیکاند. وقتی هیچ تضادی بین رنگها وجود نداشته باشد، چشم میتواند بدون هیچ وقفهای یک اتاق را به طور کامل از نظر بگذراند و این، باعث میشود بیننده دچار توهم فضای کاذب شود. به همین ترتیب، تمام کفپوش خانه در خانههای کوچک نیز بهتر است از یک جنس و یک طرح باشد تا باعث اختلال در یکپارچگی بصری نشود.
۱۱٫ نور طبیعی و مصنوعی
نور خانههای کوچک هر چه بیشتر باشد، بهتر است؛ چه نور طبیعی چه نور مصنوعی. اتاقی که از نور کافی برخوردار است جادارتر به نظر میرسد. با استفاده از چراغهای توکار یا انواع دیگر چراغها، روشنایی خانه را زیاد کنید. یادتان باشد که چراغهای فلورسنت نورشان بیشتر است و هزینه مصرفیشان کمتر. همچنین میشود به جای بخشی از دیوار بیرونی منزل، از یک در شیشهای کشویی استفاده کرد تا میزان نور افزایش پیدا کند. البته قبل از این کار، با یک مهندس معمار مشورت کنید تا تغییراتی از این دست باعث بروز مشکلات دیگری در ساختمان منزلتان نشود.
۱۲٫ پنجرههای شمالی
پنجرههای شمالی که رو به جنوب دارند، منبع مناسبی برای حداکثر استفاده از نور زمستانی خورشید محسوب میشوند. تبدیل محیط اطراف چنین پنجرهای به گلخانه، سطح نور را افزایش و فضای مفید را گسترش میدهد و به علاوه، یک باغچه مسقف هم برایتان ایجاد میکند. با حذف یک پنجره رو به شمال (پنجره جنوبی)، میتوانید به سطح دیوار خانه بیفزایید. البته قبل از کور کردن چنین پنجرهای باید یک بار آن را کاملا بپوشانید و ببینید که فقدان نور از آن ناحیه چه تاثیری بر کل اتاق دارد.
۱۳٫ طراحی ویژه آشپزخانه
نکته مهم در طراحی آشپزخانه، در نظر گرفتن محیطی برای کار طبخ و محیطی برای انبار کردن برخی وسایل مورد نیاز یا نگهداری خرتوپرتهای دمدستی است. اگر میخواهید در آشپزخانهتان تغییرات جزیی ایجاد کنید، ترجیحا وسایل نسبتا کوچک و کمحجمی بخرید که وظیفه انبارداری یا ذخیرهسازی را در محیط آشپزخانه به عهده بگیرند. اما گاهی اوقات برای اصلاح وضعیت یک آشپزخانه، قضیه اینقدرها هم ساده نیست و طراحی دوبارهاش آسانتر به نظر میرسد. مثلا شاید بشود محیط آشپزخانه را با باز کردن راهی به اتاق مجاور وسعت داد.
۱۴٫ طراحی ویژه سرویس بهداشتی
وسایلی که در حمام و دستشویی استفاده میکنید بهتر است تا حد امکان جمع و جور باشد و رنگشان روشن. اگر در قید و بند وان حمام نیستید آن را بردارید و فقط از دوش استفاده کنید. بهتر است کاشیهای حمام و دستشویی از نوع مربعهای کوچک و ظریف باشد تا با کوچکی فضا تناسب داشته باشد. قفسههای به کار رفته در حمام و دستشویی نیز بهتر است گرد باشد. ترجیحا از پنجرههای بزرگتر و مرتفعتر استفاده کنید تا حداکثر فضای دیوار در اختیارتان باشد و نور کافی هم داشته باشید.
دکتر محمد کیاسالار