بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
گمانه زنی ها درخصوص علت اصلی روی آوردن مردم در ایران به استخراج ارز دیجیتال پایین بودن قیمت برق را عنوان می کنند. غیر قابل پیگیری بودن این ارز و درنتیجه دور زدن تحریم ها و قیمت بالای ارز بانکی در ایران دلیل بعدی قلمداد می شود اما هنوز هم قانونی در این زمینه موجود نیست.
سهیلا تقوی نژاد: نزدیک به ده سال از ارائه مقاله معروف ساتوشی ناکاماتو و پیدایش اولین ارز رمزها می گذرد. در این سالها این صنعت نوپا با فراز و فرودهای زیادی روبه رو بوده است. این فناوری انقلابی حدود ۳۳۶ میلیارد دلار ارزش دارد و به طور تقریبی در هر بیست و چهار ساعت به وسیله آن ۷۰ میلیارد دلار معاملات انجام می شود که بیت کوین به عنوان شاخص ترین ارز رمز دیجیتال دنیا حدود ۶۳ درصد از این تبادلات مالی را به خود اختصاص داده است. از این رو بیت کوین به عنوان بستری برای سرمایه گذاری یکی از جذاب ترین ارز رمزهای موجود در بازار است که در ایران نیز مانند سایر نقاط جهان به آن توجه ویژه ای شد و اگر اخبار چند ساله حوزه فناوری را رصد می کردید متوجه می شدید که بسیاری از افراد در غالب شخصی یا سازمانی به دلیل هزینه پایین انرژی در ایران به صورت چراغ خاموش در حال استخراج ارز دیجیتال بودند اما از سال گذشته با کاهش ارزش ریال به ناگاه ایران به یکی از ۳ کشور پرسود در حوزه استخراج ارز دیجیتال و انرژی ارزان تبدیل شد و باعث شد در کنار گرو ه های فعال استخراج کننده داخلی، طرف های خارجی اروپایی و آسیای نیز به ایران هجوم بیاورند و با استفاده بی رویه از برق تقریبا مجانی ایران فشار زیادی را به شبکه انتقال نیرو کشور وارد کنند. از این رو چند هفته ای است که مجموعه وزارت نیرو با کمک مراجع قضایی اقدام به برخورد موضعی با این مزرعه های استخراج ارز رمز کرده است.
اما این برخوردهای قضایی فضای رسانه ای را متوجه این اقتصاد الکترونیکی کرده است و باعث شده تا موجی از نظرات مثبت و منفی در شبکه های مجازی به وجود بیاید که عمدتا حول دو محور چگونگی واردات این تعداد زیاد دستگاه ماینر و هزینه برق مصرفی ناشی از کارکرد این دستگاه ها می چرخد. نکته ای که وجود دارد این است که این برخوردها با مزارع استخراج رمز ارز ها مرجع شفافی نداشته و بیشتر به صورت سلیقه ای انجام می شود مثلا در هفتمین نشست شورای مرکزی سازمان نظام صنفی رایانه ای که ۱۰ ماه پیش برگزار شده،
ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی درباره ادامه روند قانونی سازی بستر فعالیت استخراج ارز دیجیتال و بالاخص بیت کوین گفته است: دولت استخراج ارزهای دیجیتال را به عنوان صنعت پذیرفته است و قرار است با نهادهای ذیربط هماهنگی های لازم را انجام دهد تا واردات دستگاه های استخراج کننده بیت کوین و انواع ارز دیجیتال آزاد شود. تا اینجا موضوع حل شد اما کاربران به این راضی نشدند و پرداختن به این مسئله همچنان توسط کاربران شبکه های اجتماعی ادامه یافت. اعضای دولت هم نسبت به این موضوع سکوت نکردند و جمعه گذشته ۱۵ تیرماه محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در جمع خبرنگاران با اشاره به اینکه استخراج بیت کوین در حال رایج شدن در کل دنیاست گفت: «باید به فعالان این بخش پروانه فعالیت قانونی داده شود و امتیازاتی برای آنها در نظر گرفته شود تا آنها بتوانند فعالیتشان را به صورت قانونی انجام دهند.» امکان دسترسی به برق ارزان، ایران را به بهشت استخراج کنندگان ارزهای دیجیتالی تبدیل کرده است. به گفته آذری جهرمی ، وزارت نیرو برآورد کرده که ۷۰۰ مگاوات برق کشور در حال حاضر برای استخراج رمز ارز استفاده می شود. آقای جهرمی با اشاره به اینکه ورود چینی ها به بازار ایران را برای استخراج ارزان بیت کوین در شبکه های اجتماعی خوانده است، در ادامه افزود: «مدرکی به صورت مستند از فعالیت چینی ها برای استخراج ارز در ایران وجود ندارد اما من هم به صورت شفاهی این موضوع را شنیده ام.»
در این میان شرکت توانیر اعلام کرده است که به دلیل مشخص نشدن تعرفه برق تولید بیت کوین، استخراج کنندگان ارزهای دیجیتال برق مورد نیاز خود را از بخش هایی مانند بخش کشاورزی یا صنعتی دریافت می کنند که این امر خلاف قانون است. به گفته متولیان این امر، استخراج کنندگان ارزهای دیجیتال باید به صورت رسمی مراجعه کرده و براساس پروانه ای که برای آنها صادر خواهد شد، برق مورد نیاز خود را اعلام کنند و براساس استانداردهای جهانی به شبکه وصل شده و برق مصرف کنند. از این رو شرکت توانیر اعلام کرده است کسانی که می خواهند بیت کوین استخراج کنند، باید هزینه برق مصرفی خود را پرداخت کنند و بنابراین هزینه برق مصرفی و تعرفه آن برای استخراج بیت کوین به زودی اعلام خواهد شد. بنابراین با توجه به اینکه قرار است تعرفه جدید برای استخراج بیت کوین اعلام شود باید منتظر آن باشیم تا تقاضای تولیدکنندگان ارز دیجیتال به طور رسمی مورد بررسی قرار بگیرد.
خوب یا بد؟
گمانه زنی ها درخصوص علت اصلی روی آوردن مردم در ایران به استخراج ارز دیجیتال پایین بودن قیمت برق را عنوان می کنند. غیر قابل پیگیری بودن این ارز و درنتیجه دور زدن تحریم ها و قیمت بالای ارز بانکی در ایران دلیل بعدی قلمداد می شود اما هنوز هم قانونی در این زمینه موجود نیست. به همین دلیل منابع آگاه اطلاع داده اند که به احتمال زیاد در روزهای آینده تعرفه برق مصرفی برای تولید بیت کوین اعلام خواهد شد و به نظر می رسد که دولت در آینده ای نزدیک اقدام به قانونی کردن این صنعت با تعرفه های جدید کند.
در همین راستا وزارت نیرو قیمت پیشنهادی خود را به هیئت دولت ارائه کرده و دولت هم آن را در کمیسیون تخصصی بررسی خواهد کرد. انجمن بلاک چین ایران در بیانیه ای اعلام کرده استخراج کنندگان رمزارزها دستگاه های ماینر را خاموش کرده اند تا از پیک مصرف برق تابستان عبور کنند. اما قیمت برق همچنان محل بحث و گفتگوست؛ در حال حاضر کسانی که بیت کوین استخراج می کنند از برق معمولی استفاده می کنند که با مبلغ ناچیزی در حدود ۰,۰۰۶ دلار به ازای هر کیلووات ساعت در دسترس مردم قرار می گیرد. این در صورتی است که به عنوان مثال در بعضی مناطق چین قیمت برق به مراتب بالاتر بوده و بعضا در زمان هایی مانند تابستان این مبلغ به حدود ۰.۰۱۵ دلار و در فصل زمستان این قیمت به ۰.۰۴ دلار بر کیلووات ساعت می رسد. به عقیده کارشناسان این حوزه، برای استخراج هر واحد بیت کوین ۷۲ هزار کیلووات برق مصرف می شود و یارانه ای در حدود ۵۰۰ تومان هم به آن تعلق می گیرد. با این حساب یارانه دولتی محاسبه شده برای تولید هر واحد بیت کوین ۳۵ میلیون تومان است. این جدای از وارد شدن برخی مراکز صنعتی و تولیدی در ایران است که از برق رایگان استفاده می کنند که خارج از مصرف کارخانه خود به صورت غیرقانونی از این برق بهره می برند. نتیجه این امر خروج کنترل بیت کوین از دست مسئولین است که باعث شده به فکر قانونگذاری صریح و صحیح در این مسئله بیفتند.
این در حالی است که برق صنعتی صادراتی در ایران با قیمتی بین ۷ تا ۸ سنت صادر می شود و این قیمت نسبت به کشورهای همسایه بسیار بالاتر است. در حالیکه اگر قرار باشد ایران به عنوان مقصد تاجران خارجی انتخاب شود، آنها کشورهای همسایه مانند گرجستان را انتخاب می کنند که قیمت برق صنعتی صادراتی آن ۳ سنت است. بحث قرار دادن مالیات برای این صنعت هم موضوع دیگری است که باید از نظر گذرانده شود. در صورتی که استخراج بیت کوین به عنوان یک صنعت در نظر گرفته شود باید مالیات قابل قبولی هم برای آن وضع شود؛ این مستلزم آن است که استخراج کنندگان درآمد خود یا به عبارتی کیف پول مجازیشان را در اختیار اداره مالیات بگذارند تا این اداره بتواند مالیات شایسته ای بر آن تدارک ببیند. دستکاری کیف پول مجازی به علت رمزدار بودن و شفاف بودن اصلا قابل قبول نیست و این راه را بر تولیدکنندگانی که این روزها به صورت چراغ خاموش فعالیت می کنند، دشوار خواهد کرد.
