بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون -اپلیکیشن کتاب و کتاب خوانی «طاقچه» که یک برنامه کاربردی برای مطالعه کتاب به صورت الکترونیکی است و آمار نصب بالایی هم در کشور دارد، به تازگی فهرستی از کتاب‌های درخواستی مخاطب‌هایش را به ترتیب فراوانی با مردم به اشتراک گذاشته است. بیشتر کتاب‌هایی که در حوزه روان شناسی درخواست شده، کتاب‌هایی مثل راز، قانون جذب و مشابه آن‌هاست. این مایه تعجب است که هنوز این کتاب‌ها طرفدار دارند! استقبال خوانندگان از کتاب‌های زرد روان شناسی نشان می‌دهد که هنوز تب تند متقاضی‌ها، دارد بازار عرضه را کنترل می‌کند و تا مخاطب دنبال چنین محتواهایی باشد، به طور قطع این کتاب‌ها چندین و چند بار دیگر تجدید چاپ خواهند شد. به همین بهانه و در این مطلب به موضوع مهم روان شناسی‌زرد و آسیب‌هایش می‌پردازیم.
روان شناسی زرد چیست؟ علم روان شناسی سعی می‌کند از طریق روش‌های علمی، رفتار و فرایندهای ذهنی انسان‌ها را مطالعه کند. این دانش معتبر، برای مردم جذاب است چون کمک می‌کند آن‌ها جواب سوال‌های ذهنی‌شان را پیدا کنند اما آیا باید هر جوابی را بپذیریم؟ روان شناسی زرد، سعی می‌کند شما را خیلی زود به جواب برساند، به شما راهکار بدهد و بگوید رمز زندگی موفق را می‌شناسد. نویسنده‌های کتاب‌های زرد روان شناسی، برخلاف نویسندگان کتاب‌های علمی، معمولاً روان شناس نیستند، منبع علمی ندارند و شواهد تجربی از آن‌ها حمایت نمی‌کند. بیشتر اوقات، محتواهای فریبنده‌ای دارند و با ترویج تفکر اشتباهی مثل «کسب موفقیت از راه فکر»، تلاش می‌کنند مخاطب را مجاب کنند که می‌توانند صرفاً با تفکر مثبت به موفقیت، ثروت، شادی و … برسند! در صورتی‌که بسیاری از این کلمات، مبهم هستند و تعریف روشنی هم از آن‌ها ارائه نمی‌شود. اگر دقت کنید، متوجه می‌شوید که در چنین کتاب‌هایی پدیده‌های بی‌ربط به شکلی حیرت‌آور به هم ربط داده می‌شوند!
چرا بعضی افراد، شیفته قانون جذب هستند؟ ویژگی‌هایی مثل ساده‌لوحی، تلقین‌پذیری و تفکر انتقادی ضعیف، باعث می‌شود افراد هر اطلاعاتی را باور کنند و حتی راجع به آن‌ها متعصب شوند! شخصی که تفکر انتقادی فعالی داشته باشد، می‌تواند متن یک کتاب را زیر سوال ببرد و دنبال شواهد علمی بگردد. کسانی که دوست دارند با کمترین تلاش و خیلی زود به نتیجه‌های بزرگ برسند، از کتاب‌های زرد روان شناسی استقبال می‌کنند و ترجیح می‌دهند راه اصلی درمان را دور بزنند که متأسفانه در تله محتواهای غیرعلمی، گیر می‌افتند.اگر می‌خواهید در کوتاه‌مدت، رنج‌های زندگی‌تان را تسکین دهید، احتمالاً به کتاب‌های روان شناسی زرد، چراغ سبز نشان می‌دهید اما آیا حاضر هستید پیامدهای ناخوشایندی را که در افکار، هیجان‌ها و رفتارهای تان به‌جا می‌گذارد هم بپذیرید؟
از محبوبیت تا آسیب کتاب‌های روان شناسی زرد پرفروش بودن یک کتاب، برای بعضی‌ها دلیل محکمی است تا به یک کتاب اعتماد کنند. کتاب‌هایی مثل راز و قانون جذب و …، زبان ساده و قابل‌فهمی دارند، مثال‌هایی می‌زنند که در زندگی شخصی شما هم مصداق دارد، راه‌حل‌ها را برای تان ساده می‌کنند و خلاصه، همان چیزی را به شما می‌گویند که دوست دارید بشنوید. دقیقا شبیه کاری که فالگیرها انجام می‌دهند! همه ما از شنیدن خبر سفر و پول و خوشبختی استقبال می‌کنیم اما خبر بد این‌که، هیچ‌کدام‌شان با تفکر بدون تلاش به دست نمی‌آیند. روان شناسی علمی، راه دشوارتری را پیش روی مخاطب‌هایش می‌گذارد و به آن‌ها می‌گوید برای زندگی کارآمدتر، لازم است خودتان هم تلاش کنید و مسئولیت‌پذیر باشید. بدیهی است که برای خیلی‌ها این‌طور عمل کردن سخت است اما واقعیت این است که روان شناسی علمی، هرگز به شما آسیبی نمی‌زند. درحالی‌که کتاب‌های زردی مثل قانون جذب، شما را گمراه می‌کنند و بعد از مدتی، راجع به روان شناسان هم دیدگاه منفی و ناکارآمدی پیدا می‌کنید و کتاب‌های بازاری را جایگزین مراجعه به متخصصان می‌کنید. در این صورت، مشکلات روان شناختی شما مزمن و درمان‌شان هم سخت‌تر خواهد شد.
دسته‌بندی کتاب‌های روان شناسی در بازار زمانی که روزگارتان را بر مدار قانون جذب بگذرانید، انگار همیشه منتظر دنیای بیرون مانده‌اید تا طبق قاعده نامعلومی، مطابق میل شما پیش برود؛ بنابراین ظرفیت‌های درونی خودتان را نادیده می‌گیرید و ممکن است در دام خرافات بیفتید. در پایان لازم است تفاوت بین سه گروه از کتاب‌های روان شناسی را بدانید و با انتخاب آگاهانه، سراغ مطالعه‌شان بروید. دسته اول: کتاب‌های تخصصی معتبری هستند که ویژه دانشجویان و استادان روان شناسی هستند. دسته دوم: کتاب‌های خودیار، که هم معتبر هستند و هم روان شناس‌ها آن‌ها را نوشته‌اند. اتفاقاً زبان‌شان هم ساده است و طبیعتا علمی و کاربردی هم هستند. و اما دسته سوم: کتاب‌های روان شناسی زرد که تأثیرات مخربی را نصیب خوانندگانشان می‌کنند. حالا با شماست که کدام دسته از این کتاب‌ها را انتخاب کنید اما یادتان باشد که عمرتان را پای مطالعه کتاب‌هایی که چیزی عایدتان نمی‌کند، هدر ندهید.
