سایت بدون – بنا بر تحقیقی که بهتازگی انجام شده است، داروهایی که برای درمان بیماریهای مختلف، از دیابت گرفته تا دائمالخمری به کار برده میشدند میتوانند برای درمان سرطان هم استفاده شوند. محققان هزاران داروی موجود در داروخانهها را که پیش از این تاییدیه خود را برای درمانهایی غیر از سرطان از سازمان غذا و داروی آمریکا گرفته بودند، دوباره بررسی کردند. آنها این داروها را برای مبارزه با ردههای سلولی سرطان بهکار گرفتند که البته هنوز در مراحل آزمایشگاهی قرار دارند. تحقیقات آنها نشان داده است دهها نوع از داروهای رایج حاوی ترکیبات ضد سرطانی هستند که بهتازگی شناسایی شدهاند. استیون کورسلو (Steven Corsello)، متخصص تومورشناسی از موسسه سرطان دانا ــ فاربر با همکاری محققان موسسه براود از دانشگاه امآیتی و هاروارد، در زمینه تولید داروهای جدید درمان سرطان، تحقیق و بررسی کرده و دریافتند از بیشتر داروهای فعلی میتوان برای درمان سرطان هم استفاده کرد. کورسلو میگوید: بیماران مبتلا به سرطان را همیشه با داروهای شیمیدرمانی که دههها قبل تولید شدهاند، درمان کرده است و اکنون به داروهایی نیاز هست که بتوانند سرطانهای فعلی را بهتر از گذشته درمان کنند.
اما تولید داروهای جدید نهتنها هزینهبر است، بلکه وقت زیادی میگیرد و اغلب به سالها تحقیق بیوقفه و تلاشهای پرزحمت نیاز دارد و البته بیشتر درمانهای بالقوه بهندرت از آزمایشگاهها پا را فراتر گذاشته و در درمانهای واقعی بهکار گرفته میشوند.
کورسلو ادامه میدهد، به دلیل این محدودیتها، او و همکاران محقق دیگرش تصمیم گرفتند داروهای فعلی را بررسی کرده و از آنها برای اهداف درمانی دیگر ــ مانند درمان انواع سرطانها ــ استفاده کنند.
جاناتان سکستون (Jonathan Sexton)، شیمیدان در زمینه داروهای درمانی که مدیر مرکز استفاده دوباره از داروهای درمانی دانشگاه میشیگان است، میگوید: «ما در پیشبینی این که کدام یک از ترکیبات دارویی میتواند در درمان برخی سرطانها بیشترین اثرگذاری را داشته باشند، بسیار بد عمل میکنیم و به همین دلیل تاکنون نتوانستهایم از این داروها در آزمایشهای بالینی درمانهای سرطانی استفاده کنیم. اما در بررسیهای مجدد این داروها، متوجه شدیم داروهایی که نمیتوانند سرطانی را درمان کنند، ممکن است بتوانند برای درمان سرطانی دیگر کارایی داشته باشند.» او ادامه میدهد: «ترکیبات دارویی بسیاری وجود دارد که با بررسی آنها میتوانیم به واسطه ویژگیهای درمانی شان در مبارزه با سرطان استفاده کنیم و این کاری است که ما اکنون در تحقیقات خود انجام میدهیم.»
نقشه اتصال (DRH)
کورسلو و همکارانش در موسسه براود در حال بررسی چگونگی اثرگذاری داروها روی بیان ژن هستند. بیان ژن، مقدار روشن یا خاموشبودن ژنها را تعیین میکند. با شناسایی اثر داروها روی عملکرد ژنها میتوان دریافت کدامیک از داروها در درمان سرطان موثر خواهند بود. تاکنون این محققان با بررسی داروهای فعلی توانستهاند، مجموعهای از ۵/۱میلیون پروفایل بیان ژن که از هزاران مولکول دارو به دست آوردهاند، ایجاد کنند. آنها نام این مجموعه خود را «نقشه اتصال» نامیدهاند.
محققان میگویند، با ایجاد چنین نقشهای متوجه شدهاند هنوز بسیاری از داروهای مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا را بررسی نکردهاند. به همین دلیل این محققان با همکاری یکدیگر، آزمایشگاهی به نام مرکز استفاده مجدد از داروها (DRH) راهاندازی کرده و داروهای فعلی را روی مدلهای مختلف بیماری آزمایش کردند.
اکنون این نقشه اتصال که در دسترس همگان قرار دارد و محققان سراسر دنیا میتوانند به رایگان به آن دسترسی داشته باشند، حاوی اطلاعات بیش از ۶۰۰۰ دارو، از آسپرین گرفته تا زانتاک است که در ابتدا برای درمانهای غیر از سرطان طراحی شده بودند.
رونگ زو (Rong Xu) که در زمینه بیوانفورماتیک (زیستدادهورزی) پزشکی از دانشگاه کیس وسترن رزرو مطالعه میکند و البته عضو تیم محققان این بررسی نیست، میگوید: «وجود مجموعهای مانند DRH برای بررسیهای دارویی، در میان آزمایشگاههای «خشکی» که فقط از مدلهای رایانهای پر شدهاند، بسیار ارزشمند و کارآمد است. ما محققان میتوانیم از این مجموعه به عنوان نقطه آغازین تحقیقات خود استفاده کنیم و دادههای آن را با مجموعه دادههای بهدست آمده از دانشمان در مورد ژنتیک بیماریها ترکیب کنیم و در نهایت با تمام اطلاعات حاصل، الگوریتمی رایانهای طراحی و فواید درمانی بالقوه داروها را شناسایی کنیم.
تعامل ضدسرطانی پروتئینها
کورسلو و همکارانش، در این بررسی جدید که نتایج آن در مجله نیچر کنسر (Nature Cancer) منتشر شد، ۴۵۱۸ ترکیب دارویی موجود در نقشه اتصال DRH را برای درمان ۵۷۸ رده سلولی سرطانی بررسی کردند. از میان این داروها، ۳۳۵۰ دارو پیش از این، تاییدیه خود را از سازمانهای دارویی آمریکا یا اروپا کسب کرده بودند. بیشتر این داروها برای درمانهایی غیر از سرطان کاربرد داشتند و فقط یکچهارم آنها برای درمان سرطان تولید شده بود.
محققان با استفاده از روش بارکدگذاری مولکولی، مجموعهای وسیع از ردههای سلولی سرطانی را ردیابی کردند. آنها از توالیهای کوتاه دیانای برای بارکدگذاری استفاده کردند و توانستند انواع سلولهای سرطانی را همزمان در ظروف آزمایشگاهی پتریدیش بررسی کنند. این کار سرعت آنها را بهطور چشمگیری افزایش داد. آنها بهطور کلی توانستند ۵۰ترکیب دارویی را شناسایی کنند که میتوانند سلولهای سرطانی را از بین برده و در عین حال به سلولهای سالم صدمهای نزنند.
همچنین محققان ۱۱ داروی مختلف یافتند که میتوانستند همان سازوکار نابودکننده سرطان را بهکار گیرند. یکی از این موارد، دارویی است که قبلا برای درمان بیماری ترومبوسیتوز، نوعی اختلال خون که موجب افزایش تعداد پلاکتهای خون و در نتیجه انعقاد خطرناک خون میشود، استفاده شده است. پروژسترون هم در میان این داروها قرار دارد.
در بررسیهای بیشتر مشخص شد این داروها میتوانند با تحریک تعامل بین دو پروتئین PDE3A و SLFN12، کارکرد ضد سرطانی داشته باشند. پروتئین PDE3A در تنظیم فشار خون نقش دارد و نقش پروتئین دوم هم هنوز بهدرستی شناسایی نشده است. بیشتر داروهای فعلی درمان سرطان، برخلاف داروهای فوق، فقط با مسدود کردن ترشح آنزیم، سرطانها را درمان میکنند.
کورسلو میگوید، «این تعامل بین پروتئینها، میتواند نقطه شروع خوبی برای ایجاد روشهای درمانی جدید باشند و داروهایی که کشف کردهایم میتوانند این هدف را تامین کنند.»
مدلسازی پیشبینی
روش درمانی داروها
بنا به گفته این محققان، زمانیکه مشخص شود یک دارو اثرات ضد سرطانی دارد، قدم بعدی، شناسایی روش عملکرد آن است. آنها این کار را با بررسی دوباره هر چیز شناختهشده در مورد آن دارو که میتواند ردههای سرطانی سلولی را نابود کند، انجام میدهند.
محققان با بررسیهای محل عملکرد این داروها، مانند بیان ژن و تعداد جهشها و نسخههای ژنی موجود در ژنوتیپ و روشی که برای نابودی سلولهای سرطانی بهکار میگیرند، ویژگیهای ژنومی این داروها را کشف کرده و آنها را در مجموعهای فهرست کردهاند. کورسلو میگوید: «آنها با استفاده از این روشهای مدلسازی پیشبینی درمانی ردههای سلولی سرطان و علائم زیستیشان میتوانند تعیین کنند کدام یک از داروها در درمان سرطان موثر است.»
البته تمام داروهای فهرستشده نمیتوانند در مبارزه با سرطان بهکار گرفته شوند، اما علائم پیشبینیکننده نشان میدهد که مثلا یک داروی درمانی خاص برای درمان کدامیک از ردههای سلولی سرطان در آزمایشگاه مفید است یا کدامیک را میتوان در درمانهای واقعی و روی یک بیمار مبتلا به سرطان بهکار برد. کورسلو میافزاید: «ما داروها را بر اساس این علائم فهرستشده که برای درمانهای ضد سرطان موثر هستند، اولویتبندی کردهایم. سپس داروهایی که میتوانند سلولهای سرطانی خاصی را از بین ببرند در بیماران آزمایش کرده و نشان میدهیم کدام بیمار از چه روش درمان میتواند بیشترین فایده را ببرد.» کورسلو میگوید او و تیم تحقیقاتیاش قصد دارند به مجموعه خود – نقشه اتصال ــ ۳۰۰ رده سلولی سرطانی و همچنین ۳۰۰ ترکیب دارویی جدید را اضافه کنند. این محققان امیدوارند با بهکارگیری شیوه ویرایش ژن کریسپر (CRISPR) و غربالگری، تمامی عملکردهای داروهای موجود را شناسایی و این ترفند را برای استفاده مجدد از داروها در مبارزه با سرطانها عملی کنند. این روش باعث میشود درمان سرطانها، سرعت بیشتری به خود بگیرد.
برگرفته از: Scientific American
احتمال ریشهکن شدن سرطان برای همیشه
از
طرفی ایسنا به نقل از تلگراف و مجله Nature Immunotherapy، عنوان کرده است
محققان دانشگاه کاردیف نوعی از سلول تی (T) را میان سلولهای ایمنی بدن
کشف کردهاند که میتواند انواع سلولهای سرطانی را بدون این که صدمهای به
سلولهای سالم وارد کند، از بین ببرد.این سلول جدید کشفشده میتواند با
قرار گرفتن روی یک مولکول سطحی بهنام «MR1»، سلولهای سرطانی را از
سلولهای سالم تشخیص دهد. خوشبختانه این مولکول در تمام سلولهای بدن انسان
وجود دارد و این امکان فراهم میشود که با استفاده از این سلول ایمنی
کشفشده، بتوان طیف وسیعی از تومورهای سرطانی را از بین برد. بهگفته
محققان دانشگاه کاردیف، این یافته میتواند منشأ تولید دارویی بر اساس
«سلول ایمنی T» شود و با آن، بیماران مبتلا به سرطان بسیار بهتر و با
هزینهای کمتر درمان شوند.