بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
«پرفشاری خون» به عنوان یک بیماری موذی شناخته می‌شود و «نمک» یکی از مهم‌ترین عوامل زمینه‌ساز افزایش فشارخون و به تبع آن، افزایش زمینه خطر بروز سکته‌های قلبی و مغزی است. ممکن است فرد سال‌ها بدون هیچ علامت هشداردهنده‌ای مبتلا به فشارخون بالا باشد و با بروز مشکلات جدی مانند گرفتگی عروق، نارسایی قلب یا سکته مغزی متوجه وضعیت خود شود. البته در بعضی افراد افزایش فشارخون می‌تواند با سردرد همراه باشد اما این قاعده کلی نیست و نمی‌توان به صرف عدم احساس سردرد، نسبت به بیماری بی‌توجه بود. از همین رو، همواره توصیه می‌شود فشارخون به طور دوره‌ای و منظم کنترل شود.
افرادی که از کودکی عادت به خوردن مصرف غذاهای پرنمک دارند، نسبت به افراد دیگر با احتمال بالاتر ابتلا به پرفشاری خون در آینده روبرو هستند. همچنین توجه نکردن به کاهش مصرف نمک در مبتلایان به پرفشاری خون حتی به‌رغم مصرف دارو، اختلال در کنترل فشارخون ایجاد می‌کند و بیماری تشدید می‌شود.
تاثیر نمک در کنترل فشارخون بالا چنان است که اگر فردی با مصرف یک یا دو دارو وضعیت مطلوبی دارد، در صورت کاهش ندادن نمک در رژیم غذایی ممکن است نیاز به تجویز داروی دیگر یا افزایش دوز دارو داشته باشد. همچنین در شرایطی که فشارخون کمی از حد طبیعی بالاتر است، بیماری با کاهش نمک، کنترل می‌شود و نیازی به تجویز دارو نخواهد بود.
در بیماران مبتلا به ناراحتی‌های قلبی-عروقی مانند گرفتگی عروق، ضعیف بودن عروق و… که در حالت عادی وضعیت مطلوبی دارند نیز کاهش مصرف نمک یک ضرورت است، در غیر این صورت، نمک باعث می‌شود آب اضافی از طریق کلیه‌ها دفع نشود و در بدن جذب شود که این افزایش آب اضافی و اضافه وزن منجر به تنگی نفس و وخامت حال فرد خواهد شد. در چنین شرایطی عموما لازم است فرد در بیمارستان بستری شده و آب و نمک اضافی بدن از طریق دارو دفع شود. البته باید اشاره کرد به طور کلی فشارخون بر تمام عروق بدن تاثیر می‌گذارد و با توجه به درگیر شدن عروق اندام‌های مختلف می‌تواند منجر به بیماری‌هایی مانند نارسایی کلیه، سکته قلبی، سکته مغزی و گرفتگی عروق دست و پا شود. همچنین در صورت افزایش فشارخون در افراد دیابتی که به دلیل افزایش قندخون دچار مشکلات عروقی هستند، بیماری تسریع و تشدید می‌شود.
توجه به این موارد احتیاطی الزاما به معنای حذف کامل نمک از برنامه غذایی و صرفا برای مبتلایان به بیماری‌های دیابت، پرفشاری خون و ناراحتی‌های قلبی-عروقی نیست، بلکه همواره توصیه می‌شود همه افراد کاهش مصرف نمک را به عنوان اصل سلامت رعایت کنند.
افزودن مقدار کمی نمک در زمان پخت غذا مهم خواهد بود اما نمکدان باید از سفره غذا کنار گذاشته شود. همچنین مصرف غذاهای آماده مانند فست‌فودها و کنسروها که به دلیل ماده نگهدارنده حاوی نمک هستند نیز باید به حداقل برسد و حتی از رژیم غذایی مبتلایان به پرفشاری خون، دیابت و ناراحتی‌های قلبی- عروقی حذف شود.
دکتر آتوسا مصطفوی
فوق تخصص قلب و عروق و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
