بایگانی برچسب: ضرب المثل های ایرانی

سایت بدون – ضرب‌المثل «گندم‌نما و جوفروش» یکی از مشهورترین مثل‌های فارسی است که درباره ریا، تظاهر، دورویی و فریبکاری به کار می‌رود. در ادامه، به‌صورت مفصل به معنی، ریشه تاریخی، کاربردها و حتی بازتاب آن در ادبیات فارسی می‌پردازم. 🌾 معنای کلی ضرب‌المثل «گندم‌نما و جوفروش» عبارت «گندم‌نما و جوفروش» به کسی گفته می‌شود که ظاهر خود را نیکو …

سایت بدون – ضرب‌المثل «چراغ پای خودش را روشن نمی‌کند» است؛ عبارتی ساده اما سرشار از استعاره و بینش اجتماعی که به ناتوانی یا بی‌توجهی فرد نسبت به خود اشاره دارد، در حالی‌که دیگران از دانش، هنر یا خیر او بهره‌مند می‌شوند. 🔹 ریشه‌شناسی و خاستگاه این مثل از تصویر ملموسی در زندگی سنتی مردم ایران گرفته شده است. در …

سایت بدون – واژه‌ها و اصطلاحات رایج در زبان، پنجره‌ای به ذهنیت و فرهنگ مردمان می‌گشایند. یکی از این اصطلاحات پرکاربرد در زبان فارسی، «افسارگسیخته» است؛ تعبیری که ریشه در زندگی روزمره ایرانیان باستان و ارتباط نزدیک آنان با اسب دارد. این واژه نه تنها تصویری زنده از اسبی رهاشده و بی‌مهار را به ذهن متبادر می‌کند، بلکه مفهومی استعاری …

سایت بدون – این ضرب‌المثل زمانی به کار می‌رود که فردی در برابر پرسشی درباره علت تنبلی یا کم‌کاری‌اش، به جای قبول مسئولیت، بهانه‌تراشی می‌کند و تقصیر را گردن دیگران یا شرایط بیرونی می‌اندازد.یعنی به جای اینکه بگوید: من کوتاهی کردم، می‌گوید: یک روز من مریض بودم، یک روز استادم نیامد، یک روز باران بود، یک روز تعطیل بود… و …

سایت بدون – ضرب‌المثل «نه کور می‌کند و نه شفا می‌دهد» از آن دست امثال فارسی است که بارها در گفت‌وگوی روزمره، ادبیات عامیانه و حتی متون کلاسیک به‌کار رفته و هم از نظر ریشه و هم از نظر کارکرد معنای جالبی دارد. 🔹 ریشه و خاستگاه این مثل به نظر می‌رسد از فرهنگ دارویی و درمانی سنتی ایران آمده …

سایت بدون – ضرب‌المثل «آخرش معلوم شد توی ظرف یارو چی بود» یکی از مثل‌های قدیمی و بامزه فارسی است که برای بیان ساده‌لوحی و ناتوانی در رسیدن به جواب درست، حتی با وجود نشانه‌های آشکار به کار می‌رود. این مثل زمانی استفاده می‌شود که فردی با وجود توضیحات و سرنخ‌های واضح، باز هم به نتیجه غلط یا بی‌ربط برسد …

🔸 معنای ضرب‌المثل: این ضرب‌المثل زمانی به کار می‌رود که: کسی کاری را ادعا یا قبول می‌کند که هیچ‌گونه صلاحیت، تخصص، یا سابقه‌ای در آن ندارد. یا کسی با نیرنگ و ظاهر‌سازی وانمود می‌کند اهل کار خیر و مفید است، در حالی که نیتش خیانت، فریب یا سوء‌استفاده است. در واقع، وقتی کسی بخواهد از ظاهرسازی و چاپلوسی برای رسیدن …

سایت بدون – ضرب‌المثل «می‌خورد و می‌نالد» یکی از ضرب‌المثل‌های رایج زبان فارسی است که با زبانی طنزآمیز و انتقادی، به رفتار متناقض برخی افراد اشاره دارد. در ادامه به بررسی مفصل این ضرب‌المثل می‌پردازیم: 🔹 متن ضرب‌المثل: «می‌خورد و می‌نالد»یا در برخی روایت‌ها:«می‌خورد، می‌نالد که چرا خوردم!» 🔹 معنای ضرب‌المثل: این ضرب‌المثل برای توصیف کسی به کار می‌رود که: …

سایت بدون – ضرب‌المثل «کفن‌دزد از جنازه نمی‌ترسه» یکی از مثل‌های پرمعنا و چندلایه در زبان فارسی است که هم‌زمان بار معنایی، اخلاقی و فرهنگی دارد. در ادامه به بررسی مفصل این مثل می‌پردازم: 🕯️ کفن‌دزد از جنازه نمی‌ترسه 🔹 معنای ظاهری کسی که شغل یا عادتش دزدی کفن مردگان است، دیگر از دیدن جنازه‌ها وحشت ندارد؛ چون آن‌قدر با …

سایت بدون – ضرب‌المثل «مرگ یک‌بار، شیون یک‌بار» یکی از مثل‌های معروف فارسی است که در موقعیت‌هایی خاص برای بیان نوعی قاطعیت یا پذیرش یک‌باره یک مسئله ناخوشایند به کار می‌رود. در ادامه، این ضرب‌المثل را از نظر معنا، ریشه، کاربردها و معادل‌های احتمالی بررسی می‌کنیم: ✅ معنای ضرب‌المثل عبارت «مرگ یک‌بار، شیون یک‌بار» به این معناست که وقتی قرار …