بایگانی برچسب: ضرب المثل های ایرانی

سایت بدون – ضرب‌المثل «پول را کاغذ نمی‌برد» یکی از مثل‌های پرکاربرد در زبان فارسی است که به ویژه در گفت‌وگوهای روزمره درباره ارزش ماندگار پول یا قدرت آن در حل مسائل به کار می‌رود. در ادامه، این ضرب‌المثل را از لحاظ معنایی، ریشه‌ها، کاربردهای اجتماعی و فرهنگی بررسی می‌کنیم. ۱. معنای ظاهری و باطنی ضرب‌المثل در نگاه اول، این …

ضرب‌المثل «نانت را با آب بخور، منت آب‌دوغ مکش» یکی از ضرب‌المثل‌های کهن و پرمعنای فارسی است که در فرهنگ ایرانی، بار ارزشی بالایی دارد و نشان‌دهنده روحیه قناعت، عزت‌نفس، و بی‌نیازی از دیگران است. در ادامه به بررسی مفصل این ضرب‌المثل از نظر معنا، ریشه تاریخی، کاربردهای اجتماعی و فرهنگی، و نمونه‌هایی در ادبیات فارسی می‌پردازیم: 🔹 معنای ظاهری …

سایت بدون – دروغگو، دشمن خداست» یعنی فردی که دروغ می‌گوید، برخلاف خواست و دستور خداوند عمل کرده و در تضاد با او قرار دارد. این تعبیر، از نظر اخلاقی و دینی، گویای جایگاه بسیار منفی دروغ در فرهنگ اسلامی و ایرانی است. 🌱 ریشه دینی و اعتقادی در اسلام: دین اسلام، دروغ را یکی از بزرگ‌ترین گناهان می‌داند. آیات …

سایت بدون – این ضرب‌المثل نوعی نفرین یا آرزوی بد برای کسی است که نسبت به دارایی‌ها، موفقیت‌ها، یا زیبایی‌های دیگران حسادت می‌ورزد. معنای اصلی آن چنین است: هر که چشم دیدن خوبی‌های دیگران را ندارد، خدا کورش کند! در واقع، این مثل برای دفع شرّ حسود به کار می‌رود و معمولاً با لحنی تحکمی، دفاعی یا گاه طنزآمیز بیان …

سایت بدون – این ضرب‌المثل بیان می‌کند که کسی که نیت ناپاک، قلب پرکینه یا نیت پلید دارد، نمی‌تواند عمل نیک یا نتیجه‌ای پاک به بار بیاورد. منظور این است که منشأ اعمال انسان، نیت و درون اوست؛ اگر درون تیره باشد، ظاهر و اعمال هم دیر یا زود رنگ و بوی همان تیرگی را می‌گیرند. 📜 ریشه و خاستگاه: …

سایت بدون – ادبیات عامیانه‌ی فارسی، سرشار از ضرب‌المثل‌هایی است که گرچه ممکن است در ظاهر ساده یا حتی طنزآمیز به‌نظر برسند، اما درون‌مایه‌ای عمیق، تجربه‌محور و گاه بسیار تلخ دارند. یکی از این ضرب‌المثل‌ها که در میان مردم رایج است، «خر بی‌صاحب را همه سوار می‌شن» است. این مثل در فرهنگ ایرانی بارها در موقعیت‌های اجتماعی، سیاسی و شخصی …

سایت بدون – این ضرب‌المثل نوعی ابراز غرور، خشنودی، یا پیروزی همراه با طعنه به حسودان یا بدخواهان است. گوینده با بیان این جمله، موفقیت یا شادی خود را در برابر کسانی که از دیدن آن رنج می‌برند، با افتخار و بی‌پروایی اعلام می‌کند. 📌 معانی ضمنی و روان‌شناختی ابراز غرور یا پیروزی:گاهی پس از موفقیت، گوینده این جمله را …

سایت بدون -عبارت «خواب دیدی، خیر است» نوعی واکنش شوخ‌طبعانه، کنایه‌آمیز یا آرام‌کننده به کسی است که رؤیایی عجیب، نگران‌کننده یا بعید را بازگو می‌کند. گوینده با این جمله یا قصد تسکین طرف مقابل را دارد، یا منظورش این است که آنچه گفته شد واقعیت ندارد و صرفاً خیال یا توهم است. 📌 معانی ضمنی در بافت‌های گوناگون تسلی‌بخش و …

سایت بدون – ضرب‌المثل «زمین گوش دارد، هوا چشم» یکی از پرمعناترین و کهن‌ترین مثل‌های فارسی است که در بستر فرهنگ شفاهی ایرانی شکل گرفته و همچنان در مناطق مختلف ایران، به‌ویژه در بافت‌های روستایی و سنتی، کاربرد دارد. این ضرب‌المثل دربرگیرنده‌ی نگرش عمیق ایرانیان به طبیعت و رابطه‌ی انسان با جهان پیرامون است. ✅ معنای ظاهری و مفهومی: ظاهر …

سایت بدون – ضرب‌المثل «دل که رفت، عقل نمی‌ماند» یکی از مثل‌های پرمعنا در زبان فارسی است که به رابطه‌ی میان عشق (دل) و عقل (خِرَد) می‌پردازد. در ادامه، این ضرب‌المثل را از لحاظ معنایی، ریشه‌ی تاریخی، کاربردها در ادبیات فارسی و موقعیت‌های روزمره بررسی می‌کنیم. 🌿 معنای ضرب‌المثل عبارت «دل که رفت، عقل نمی‌ماند» بیانگر این نکته است که …