حامد جیرودی/خبرنگار
سایت بدون -«شبی که ماه کامل شد» فیلم ویژه سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر بود. فیلمی بهکارگردانی نرگس آبیار که سیمرغ بلورین بهترین فیلم، بهترین بازیگر نقش اول مرد و زن، بهترین بازیگر نقش مکمل زن، بهترین چهره پردازی و بهترین کارگردانی را از آن خود کرد. این فیلم روایت واقعی از ازدواج عبدالحمید ریگی با فائزه منصوری است که پساز ازدواج به پاکستان فرار میکنند و طی ماجراهایی، برادر فائزه، شهاب منصوری توسط عبدالمالک ریگی به قتل میرسد. در این فیلم نقش عبدالحمید ریگی را «هوتن شکیبا» و فائزه منصوری را «الناز شاکردوست» بازی کردند که هر دو به خاطر بازی در این نقشهای واقعی به سیمرغ رسیدند. اما نگاهی به تاریخ سینمای ایران بخصوص در بعد از انقلاب نشان میدهد که بازیگران دیگری هم بودهاند که بازی آنها در نقشهای واقعی مورد توجه قرار گرفته و حتی به خاطرشان سیمرغ هم گرفتهاند.
ستارخان
«ستارخان» فیلمی بهکارگردانی زنده یاد علی حاتمی و بازیگری علی نصیریان، در نقش ستارخان قراچهداغی از سرداران آذربایجانی جنبش مشروطه ایران ملقب به سردار ملی است که در برابر نیروهای دولتی ضد مشروطه در تبریز ایستاد. فیلم ستارخان از ۱۳ اسفندماه ۱۳۵۱ در ۱۰سینمای تهران اکران عمومی شد اما با مخالفت روزنامهها و نمایندگان مجلس شورای ملی روبه رو شد که آن را تحریف علنی تاریخ معاصر خوانده بودند. سرانجام پس از حاشیههای بسیار، کمیته امور سینمایی وزارت فرهنگ وهنر، در روز ۱۷ اسفند پروانه نمایش فیلم را لغو و آن را توقیف کرد.
حسینقلی خان صدرالسلطنه
«حاجی واشنگتن» فیلمی دیگر از علی حاتمی است که در سال ۱۳۶۱ در ایران ساخته شد و داستان زندگی غمانگیز حسینقلی خان صدرالسلطنه نخستین سفیر ایران در امریکا را روایت میکند و زنده یاد عزتالله انتظامی نقش اصلی آن را بازی کرده است. نکته عجیب درباره حاجی واشنگتن این است که این فیلم بعد از گذشت سالها از زمان اولین نمایشش در اولین جشنواره فجر، توقیف بود و در سال ۷۷ و زمانی که حاتمی دار فانی را وداع گفته بود، به نمایش عمومی درآمد.
کمال الملک
علی حاتمی که به زندگی شخصیتهای تاریخی علاقه زیادی داشت، این بار به سراغ بررسی زندگی نقاش برجسته ایرانی، «کمال الملک» رفت و در سال۱۳۶۲ یکی از به یاد ماندنیترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران را ساخت. نقش اصلی فیلم که شخصیت کمال الملک است را جمشید مشایخی بازی کرده که به خاطر آن موفق به دریافت جایزه سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد از دومین جشنواره فیلم فجر هم شد. در این فیلم، زنده یاد عزتالله انتظامی نقش ناصرالدین شاه را برعهده داشت و مظفرالدین شاه را هم علی نصیریان نقشآفرینی کرده و محمد علی کشاورز نقش اتابک را بر عهده داشت و شاهد بازیهای در خور توجهی بودیم.
شهید سید علی اندرزگو
فیلم سینمایی «تیر باران» در سال ۶۵ به کارگردانی علی اصغر شادروان اثری است که در مورد زندگی سید علی اندرزگو ساخته شده و وقایع سال ۴۳ که شهید اندرزگو به همراه چند نفر دیگر رو بهروی مجلس منتظر میشوند تا حسنعلی منصور نخستوزیر وقت را ترور کنند به تصویر میکشد. نقش شهید اندرزگو را در این فیلم مجید مجیدی کارگردان مطرح سینمای ایران که در آن سالها بازیگری میکرد، بر عهده دارد که تماشای آن برای علاقهمندان به سینما جالب توجه است.
شهید چمران
«چ» بهکارگردانی ابراهیم حاتمیکیا که محصول سال ۱۳۹۲ است، داستان ۲ روز از زندگی شهید دکتر مصطفی چمران طی نبرد پاوه را به تصویر میکشد که این فیلم برنده ۶ سیمرغ بلورین از سی و دومین جشنواره فیلم فجر شد. در«چ» فریبرز عربنیا در نقش دکتر مصطفی چمران، سعید راد در نقش تیمسار فلاحی و بابک حمیدیان در نقش شهید علیاصغر وصالی به ایفای نقش پرداختهاند. در خلال این فیلم عرب نیا با حاتمی کیا دچار اختلاف سلیقه شد و این موضوع تا جایی پیش رفت که در سکانس پایانی، بهدلیل حضور نیافتن عربنیا سر صحنه، کارگردان از یک بدل به جای وی استفاده کرد!
غلامرضا تختی
حاتمی بعد از دلشدگان، به سراغ پروژه زندگی جهان پهلوان غلامرضا تختی رفت و نقش آن را هم به خسرو نظافت دوست قهرمان اسبق کشتی فرنگی بازیهای آسیایی ۱۹۷۴ تهران سپرد. ساخت این فیلم مصادف شد با شدت گرفتن سرطان حاتمی اما اجل مهلت تمام کردن این فیلم را به او نداد. بعدها بهروز افخمی اتمام این پروژه را بر عهده گرفت و فیلمی به کل متفاوت از فضای آثار حاتمی ساخت اما امسال و در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر، فیلم سینمایی «غلامرضا تختی» به نویسندگی و کارگردانی بهرام توکلی به نمایش در آمد که به ۳ دوره از زندگی تختی در کودکی، نوجوانی، بزرگسالی و مبارزات کشتیاش میپردازد. در این فیلم علیرضا گودرزی کشتی گیر جوان ایرانی نقش تختی را بازی میکند. نقشی که پیش از این قرار بود امیر جدیدی نقش آن را ایفا کند ولی گروه تولید و جدیدی به این نتیجه رسیدند که فیلمبرداری مبارزههای کشتی تختی با این گریم سنگین امکانپذیر نیست. این فیلم در۱۰ بخش کاندیدای کسب سیمرغ بلورین شده بود که موفق شد در ۲ بخش این جایزه را از آن خود کند.
دریاقلی سورانی
فیلم سینمایی «شب واقعه» به کارگردانی شهرام اسدی نیز در مورد زندگی شهید دریاقلی سورانی در سال ۱۳۸۷ است. شهید سورانی، یکی از شهدای مؤثر در ماجرای آزادسازی حصر آبادان بود که نقش او را در این فیلم، حمید فرخنژاد ایفا کرده است.
حضرت محمد(ص)
«محمد رسولالله» فیلمی به کارگردانی مجید مجیدی است که داستان زندگی کودکی حضرت محمد(ص) را روایت میکند و قصه از دوران جاهلیت و شرایط اجتماعی زمان تولد پیامبر اکرم آغاز میشود و در ۱۲ سالگی ایشان به پایان میرسد. امیر حیدری نقش کودکی و نوجوانی حضرت محمد(ص) بدون نمایش چهره ایشان را ایفا میکند. علیرضا شجاع نوری در نقش عبدالمطلب، مهدی پاکدل در نقش ابوطالب، مینا ساداتی در نقش آمنه بنت وهب و داریوش فرهنگ در نقش ابوسفیان از دیگر بازیگران این فیلم هستند که نقش چهرههای سرشناس آن دوره را بازی کردهاند.
احمد متوسلیان
«ایستاده در غبار» فیلمی به کارگردانی و نویسندگی محمدحسین مهدویان محصول سال ۱۳۹۴ است که سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره فیلم فجر ۱۳۹۴ را از آن خود کرد. این فیلم به زندگی احمد متوسلیان فرمانده لشکر ۲۷ محمد رسولالله پرداخته که سال ۱۳۶۱ در لبنان ربوده شد. نقش متوسلیان را در این فیلم هادی حجازی فر بازی میکند که صدای واقعی متوسلیان جایگزین دیالوگهای او در این فیلم شده است.