بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون – این روزها بسیاری از مردم یک تلفن همراه هوشمند دارند و به کمک این دستگاه هوشمند بسیاری از امور روزمره خود همچون بررسی ایمیل‌ها، دسترسی به سرویس‌های بانکی، ثبت عکس‌ها و ویدئوها، امور اداری مرتبط با اسناد متنی و … را انجام می‌دهند. مطمئنا انجام همه این فعالیت‌ها توسط این دستگاه‌های کوچک بسیار لذت‌بخش است، اما آیا می‌دانید همین دستگاه‌های هوشمند و کوچک امروزی همچون یک گاوصندوق بزرگ، اطلاعات ارزشمند و محرمانه‌ای را نیز در خود جای داده‌اند؟ به‌عنوان مثال با استفاده از اینترنت بانک یا پرداخت قبوض خدماتی توسط سرویس‌های آنلاین، اطلاعات حساب‌های بانکی شما در دستگاه هوشمندتان ذخیره می‌شود و این ذخیره‌سازی همچون نگه‌داری تمام پول‌های شما در دستگاه هوشمندتان است، همچنین عکس‌ها و ویدئوهای کاملا شخصی یا اسناد محرمانه مرتبط با کار شما و بسیاری از موارد دیگر که ممکن است در شرایط عادی آنها را در گاوصندوق‌های فولادی نگه‌داری کنید در تلفن همراه شما ذخیره شده‌اند و در محل کار، مهمانی، تفریح، خیابان و هر مکان دیگری که فکرش را بکنید در جیب یا کیف شما قرار گرفته و با شما حمل می‌شوند. تابه‌حال به حمل یک گاوصندوق بزرگ و ارزشمند مقابل چشم سارقان فکر کرده‌اید؟ تلفن همراه شما در چنین شرایطی همچون حمل همین گاوصندوق است که برای حمل آن پس از سرقت به زور بازو و برای باز کردن آن به انفجار نیازی نیست. سارقان می‌توانند در نهایت آرامش تلفن شما را سرقت کنند یا حتی بدون سرقت تلفن همراهتان، به‌طور نامحسوس اطلاعات ارزشمند درون آن را بدزدند و این روش سرقت نه تنها برای یک‌بار رخ نمی‌دهد، بلکه ممکن است به اطلاعات ذخیره شده در دستگاه شما به مدتی طولانی دستبرد زده شود و شما از آن بی‌خبر باشید. پس بهتر است با روش‌هایی برای ایمن‌سازی این گاوصندوق هوشمند و خطرناک آشنا شوید تا ضمن استفاده از هوشمند محبوبتان از دست سارقانی که همیشه در کمین اطلاعات شما هستند نیز در امان باشید.
مراقب بدافزارها باشید
اولین نکته برای افزایش امنیت دستگاه‌های هوشمند، تحت نظر گرفتن فعالیت‌های خرابکارانه است. به‌عبارت دیگر همان‌طور که باید مراقب باشید فردی تلفن همراهتان را از جیبتان خارج نکند اطمینان داشته باشید که دسترسی به اطلاعات شما از راه دور نیز امکان‌پذیر نیست. نرم‌افزارهای امنیتی اعم از ضد ویروس‌‌ها (Anti Virus) و ضد بدافزارها (Anti Malware) بهترین گزینه برای کسب اطمینان در این زمینه به‌شمار می‌روند. بدافزارهای سیستم‌های عامل همراه همچون iOS و اندروید روز به روز درحال افزایش هستند و قطعا برای پیشگیری از آلودگی دستگاه هوشمندتان به نرم‌افزارهای امنیتی قدرتمندی همچون Malwarebytes Anti-Malware Mobile نیاز خواهید داشت.
تایید هویت را فراموش نکنید
مطمئنا هیچ فردی گاوصندوق اطلاعات ارزشمند خود را بدون قفل و با درب باز با خود این‌طرف و آن‌طرف نمی‌برد پس شما نیز در اقدامات اولیه برای افزایش امنیت دستگاه هوشمندتان باید امکانات حفاظتی مختلفی همچون اسکن اثر انگشت، تشخیص چهره، تشخیص صوت، پین‌کد یا رمزعبور را فعال کنید تا در صورت دسترسی افراد بیگانه به آن، تاحد زیادی امکان دسترسی به اطلاعات شما وجود نداشته باشد.
بسیاری از دستگاه‌های هوشمند امروزی از این امکانات پشتیبانی می‌کنند و همچنین در مواردی نیز می‌توانید با مشخص کردن تعداد دفعات تلاش ناموفق، عملکردهای مختلفی همچون حذف همه اطلاعات ذخیره شده در تلفن همراه را اجرا کنید. به‌عنوان مثال چنانچه رمزعبور دستگاه شما ۵ مرتبه به اشتباه وارد شد برای پیشگیری از سرقت اطلاعات پس از رمزگشایی دستگاه می‌توانید اطلاعات را از روی آن حذف کنید.
نظارت روی واسطه‌ها
متاسفانه در بسیاری از موارد، کاربران با اجازه خودشان راه را برای ورود سارقان به دستگاه هوشمند باز می‌کنند! نرم‌افزارهای کاربردی همچون چراغ قوه، ابزارهای مدیریت ایمیل، مرورگرهای ناشناخته و حتی گزینه‌های معتبر و شناخته‌شده‌ای که از منابعی غیرمعتبر دانلود و روی دستگاه هوشمند شما نصب می‌شوند ممکن است در نگاه اول امکانات ذکر شده را در اختیار شما قرار دهند، اما پشت پرده نیز ممکن است بدون اطلاع شما اطلاعات شخصی، مالی و محرمانه‌تان را سرقت کنند.
برای جلوگیری از بروز این مشکلات توصیه می‌شود برنامه‌های واسط را از منابع معتبر (همچون پلی استور گوگل یا اپ استور یا ویندوز استور) دانلود کرده و حتی با دانلود از این منابع نیز به‌روزرسانی مداوم نرم‌افزارها و سیستم‌عامل را فراموش نکنید.
روت و جیلبریک، هرگز
مطالب زیادی درباره روت کردن (دسترسی به اطلاعات سیستمی در اندروید) و جیلبریک (دسترسی به اطلاعات سیستمی در آی‌او‌اس) منتشر شده و در هر کدام نیز به مزایا و معایب این کار اشاره شده است. در کنار تمام مزایا و بایدهایی که برای روت یا جیلبریک کردن ذکر می‌شود این نکته را باید در نظر داشته باشید که وقتی پای امنیت در میان است، هیچ دلیل قانع کننده‌ای برای روت یا جیلبریک وجود نخواهد داشت، چراکه روت و جیلبریک اولین اقدام برای گرفتار شدن در دام بدافزارها به‌شمار می‌روند. هنگامی که شما دسترسی به اطلاعات سیستمی و فایل‌های حفاظت شده در سیستم‌عامل را آزاد می‌کنید، همه سیستم‌های حفاظتی در دستگاه شما غیرفعال می‌شود و این عمل مانند آن است که قفل گاو صندوقتان را خراب کرده یا آن را بشکنید!
امنیت ارتباطات بی‌سیم
به‌نظر شما اتصال به یک شبکه بی‌سیم فاقد رمز عبور و بررسی ایمیل‌ها یا مدیریت حساب‌های بانکی، خطرات امنیتی به همراه دارد؟ یا حتی روشن بودن بلوتوث دستگاه و قابل شناسایی بودن آن برای دیگر کاربران یک تهدید امنیتی به‌شمار می‌رود؟ پاسخ به هر دو سوال و سوال‌های مشابه بله است، چراکه ارتباطات بی‌سیم از امنیتی بسیار کمتر نسبت به دیگر انواع ارتباطات برخوردارند و هنگام اتصال به شبکه‌های بی‌سیم ناشناس ممکن است همه بسته‌های اطلاعاتی رد و بدل شده شما شنود شود. همچنین هنگامی که بلوتوث دستگاه شما روشن است و دیگر کاربران می‌توانند آن را شناسایی کنند ممکن است مورد سواستفاده قرار گیرد و به‌عنوان پلی برای دسترسی به اطلاعات ذخیره شده در دستگاهتان از آن استفاده شود.
پس نه تنها باید در صورت عدم نیاز به بلوتوث دستگاه آن را خاموش کنید، بلکه پس از روشن کردن بلوتوث نیز باید قابل شناسایی بودن آن را غیرفعال کنید. همچنین این نکته را به یاد داشته باشید که اتصال به شبکه‌های بی‌سیم فاقد رمز عبور و استفاده از ترافیک اینترنتی دیگر کاربران ممکن است موجب صرفه‌جویی در هزینه‌های اینترنتی شما بشود، اما این صرفه‌جویی ممکن است قیمتی برابر با از دست دادن اطلاعات شخصی یا محرمانه و مشخصات حساب‌های بانکی شما داشته باشد.
بررسی تنظیمات امنیتی
یکی دیگر از مهم‌ترین نکاتی که کاربران فراموش می‌کنند، بررسی تنظیمات امنیتی در دستگاه‌های هوشمند است. هر سیستم‌عامل و اپلیکیشنی ملزم به داشتن تنظیماتی برای فعال یا غیرفعال‌سازی گزینه‌های امنیتی و مجوزهای دسترسی مرتبط با خود است. امروزه بسیاری از سیستم‌عامل‌ها و اپلیکیشن‌های نصب شده روی دستگاه‌های هوشمند، فعالیت کاربران حین استفاده از برنامه را رصد کرده و با ثبت گزارش‌ها و انتقال آنها به سرورهای خود، این فعالیت‌ها را برای اهداف آموزشی، تبلیغاتی و … به‌صورت موشکافانه بررسی می‌کنند. البته انجام این کار بدون مجوز نیست، اما در بسیاری از موارد هنگام اولین اجرای برنامه موردنظر کاربران با انتخاب گزینه‌های به‌نمایش درآمده و فعال‌سازی چک‌مارک‌های موجود، این مجوز را به‌صورت ناآگاهانه صادر می‌کنند. همچنین در مواردی نیز این مجوزها در تنظیمات امنیتی گنجانده می‌شوند و به‌صورت پیش‌فرض فعال هستند که برای غیرفعال‌سازی آنها باید حتما پیش از استفاده از برنامه به‌طور کامل و دقیق تنظیمات امنیتی آن را بررسی کنید.
عادت‌های خوب امنیتی
نکات اشاره شده از جمله مواردی هستند که رعایت آنها موجب افزایش امنیت دستگاه هوشمندتان شده و راه‌های نفوذ به آن را مسدود می‌کند، اما در کنار توجه به این نکات باید عادت‌های امنیتی خودتان را نیز تغییر دهید. به‌عنوان مثال باید رمز عبورهای مناسب و پیچیده یا غیرقابل حدس زدن را برای دستگاه خود برگزینید، تایید هویت دو مرحله‌ای در سرویس‌های آنلاین همچون حساب‌های بانکی و ایمیل را فعال کنید، هنگام دسترسی به اطلاعات محرمانه روی بستر اینترنت از سرویس‌های VPN اختصاصی برای رمزنگاری اطلاعات رد و بدل شده کمک بگیرید، هیچ‌گاه اطلاعات محرمانه و ارزشمندتان را در تلفن همرهتان ذخیره نکنید، زیرا هر لحظه امکان مفقود شدن یا سرقت آن وجود دارد، شماره سریال دستگاه خود را جایی یادداشت کرده و با استفاده از نرم‌افزارهای امنیتی امکاناتی همچون ردیابی دستگاه و اجرای دستورات از راه دور را روی آن فعال کنید، ذخیره‌سازی رمزها در مرورگر را غیرفعال کنید، هنگام استفاده از سرویس‌های آنلاین سعی کنید به نسخه‌های ایمن سایت‌ها (شروع آدرس سایت با https) متصل شوید، عکس‌ها و ویدئوهای خصوصی که انتشار آنها می‌تواند نقض حریم خصوصی شما را به همراه داشته باشد از دستگاه هوشمندتان حذف کنید، ایمیل‌های مشکوک را باز نکنید، به وبسایت‌های ناشناخته مراجعه نکنید و در برقراری ارتباط با دیگر کاربران نیز جوانب احتیاط را رعایت کرده و به هیچ‌وجه در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایلی به کسی اعتماد نکنید!
در پایان این نکته را نیز فراموش نکنید که امنیت هیچ‌گاه به‌طور کامل در دستگاه شما برقرار نخواهد شد، پس همواره اطلاعات ارزشمندتان را از دسترس سارقان دور نگه داشته یا با مخفی‌سازی و رمزنگاری اطلاعات، دسترسی به آنها را دشوارتر کنید.
نویسنده: امیر عصاری
