بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون- فرانک اوفارل، سرمربی اسبق تیم ملی فوتبال در فاصله تابستان ۵۳ تا ۵۵ که توانست ایران را قهرمان بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ کند، در سن ۹۴ سالگی درگذشت تا نه تنها قدیمی‌ترین بازمانده باشگاه وستهام، بلکه یکی از بزرگترین مربیان تاریخ فوتبال ایران به دیار باقی بشتابد. او که ۹ اکتبر ۱۹۲۷ (۱۶ مهر ۱۳۰۶) در خانواده‌ای کاتولیک در کورک ایرلند به دنیا آمد، علاقه‌ای وافر به فوتبال داشت. با این حال، به دلیل مشکلات مالی مجبور بود کار کند و در سن ۱۶ سالگی در شرایطی پا به راه‌آهن گذاشت و در شغل آتش‌نشان مشغول به فعالیت شد که آرزویش رانندگی قطار، به تبعیت از پدرش بود. فرانک حتی وقتی فوتبال را به صورت جدی‌تر پیگیری کرد، راه‌آهن را ترک نکرد چرا که درآمدش از این محل بود. کورک یونایتد ایرلند، وستهام انگلیس، پرستون‌نورث‌اند انگلیس و ویموث انگلیس تیم‌هایی بودند که اوفارل برای آنها توپ زد. بیشترین دوران حضورش در جمع چکش‌ها (وستهام) بود اما انجام عمل روی غضروف پایش منجر به خداحافظی‌اش در آستانه ۳۴ سالگی شد. اوفارل حدود ۳۰۰ بازی رسمی انجام داد و همچنین ۹ بار پیراهن تیم ملی ایرلند را به تن کرد و ۲ گل ملی در کارنامه‌اش به ثبت رساند.
سرمربیگری در منچستر یونایتد
او در همان تیم آخرش یعنی ویموث به عنوان مربی- بازیکن کارش را آغاز کرد. او حدود ۲۱ سال به عنوان مربی در تیم‌های مختلف فعالیت کرد و با تیم‌های ویموث، تورکی یونایتد (۳ مقطع)، لسترسیتی، منچستریونایتد، کاردیف، تیم ملی ایران و الشعب امارات به عناوینی چون قهرمانی در لیگ منطقه‌ای انگلیس، دسته چهارم و دسته دوم انگلیس، بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ تهران و جام حذفی ولز دست یافت. اولین نقطه عطف مهم دوران مربیگری اوفارل برای زمانی بود که او با هدایت لسترسیتی موفق شد به فینال جام حذفی صعود کند. تیمش با یک گل به سیتی باخت و در همان فصل به دسته دوم سقوط کرد. البته که خودش این تیم را به سطح اول فوتبال انگلیس بازگرداند. وقتی منچستریونایتد با مت بازبی به بن‌بست خورد و پس از قهرمانی در جام باشگاه‌های اروپا، ۲ فصل را به صورت متوالی در رده هشتم لیگ انگلیس قرار گرفت، قرعه به نام اوفارل افتاد تا اولین و تنها سرمربی ایرلندی شیاطین سرخ شود. او با مثلث جورج بست، دنیس لاو و بابی چارلتون فصل را رؤیایی آغاز کرد و در ۱۴ بازی نخست به ۱۳ برد رسید تا یونایتدی‌ها صدرنشین لیگ شوند. فرا رسیدن کریسمس اما شرایط را تغییر داد. او با ستاره‌هایش به مشکل خورد و باخت‌های متوالی تیم را دوباره به همان رده هشتم رساند. فصل بعد «بست» در لیست فروش قرار گرفت و باخت ۵-۰ مقابل کریستال‌پالاس پایانی بود بر حضور ۱۸ ماهه اوفارل در منچستر.
نتایج درخشان روی نیمکت ایران
پیش از دراگان اسکوچیچ، رکورددار بهترین شروع با پیروزی‌های متوالی در تیم ملی ایران برای اوفارل بود. او آنطور که روزنامه تلگراف انگلیس در آپریل ۱۹۷۴ نوشته، پیشنهاد ۲۰ هزار پوندی ایران را پذیرفت و به ایران آمد. اوفارل درباره اهدافش در هنگام قبول هدایت تیم ملی ایران گفته بود: «به عقیده من ایران به عنوان یک کشور جدید فوتبال در حال ظهور است و به‌طور مستقیم به سوی سازمان دادن یک زیربنای صحیح و به سمت یک تیم ملی قوی پیش می‌رود. آنها با تلاش بسیاری می‌خواهند به سطح یک تیم اروپایی در فوتبال دست یابند.» روزنامه اطلاعات در بریده‌ای از اخبار روزانه خود در آن دوران، به ماجرای انتقال بازوبند کاپیتانی تیم ملی از زنده یاد ناصر حجازی به علی پروین اشاره کرده است. در واقع بعد از کنار گذاشتن پرویز قلیچ‌خانی از تیم ملی ایران، حجازی بیشترین سابقه را در تیم ملی داشت و طبق رسم و رسوم تیم‌های ملی، او باید عهده‌دار این مسئولیت می‌شد اما اوفارل اعتقادی به کاپیتانی یک دروازه‌بان نداشت چرا که به نظر او، دروازه‌بان از انتهای زمین فاقد شرایط لازم برای رهبری تیم بود. در نهایت پروین به علت شرایط سنی و تجربه مناسب از سوی اوفارل به عنوان کاپیتان انتخاب شد و حجازی هم بعد از انجام گفت‌وگو با سرمربی تیم ملی و برخی رهبران این تیم، این مسأله را پذیرفت. اوفارل هر ۷ بازی نخست را با پیروزی پشت سر گذاشت تا ایران قهرمان بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ تهران شود. سپس ملی‌پوشان موفق شدند با هدایت معمار ایرلندی که با ۳۶۰ هزار تومان و مبلغی گزاف به ایران آمده بود، راهی المپیک ۱۹۷۶ مونترال شوند. البته اوفارل سرمربی تیم ملی در این مسابقات نبود و دستیارش حشمت مهاجرانی ایران را در این تورنمنت هدایت کرد. تیمی که با اوفارل تغییرات فراوانی را به خود دید و با بدنسازی در تپه‌های داوودیه و برنامه تمرینی دقیق برای صعود به اولین جام جهانی در سال ۱۹۷۸ آماده شد. اوفارل تصمیم گرفت موجودیت فوتبال کشور در قالب دو تیم الف و ب به میدان بروند تا همه بازیکنان فرصت عرض اندام داشته باشند. نکته جالب این بود که اسکلت تیم ملی در نهایت از همین نفرات تیم ب تشکیل شدند. صبح‌ها هر بازیکن باید ۵۰ دقیقه در سربالایی تپه‌های داوودیه می‌دوید، از جمله علی پروین که سال‌ها بعد با همین متد و روی همین تپه‌ها، پرسپولیس را مهیای فتح جام برندگان جام آسیا کرد. مهاجرانی درباره آموخته‌هایش از اوفارل گفت: «دشمنم هم اگر به دردم بخورد، می‌گذارم در ترکیب. این توصیه اوفارل به من بود. فرق مربی بزرگ با مربی معمولی در همین چیزهاست.»
آخرین حضور در ایران
اوفارل که ۲۳ دی ۱۳۸۴ به همراه آلن راجرز سرمربی انگلیسی اسبق پرسپولیس برای تماشای بازی این تیم و بایرن مونیخ برای آخرین بار به ایران آمده بود، گفت: «من فرانک اوفارل مربی تیم‌ملی ایران هستم. حتی هدایت یونایتد و لستر به اندازه سرمربیگری ایران برایم خاطره‌انگیز نبوده است. تصور می‌کردم وارد بهترین کشور دنیا شده‌ام اما همان شب اول، برق تهران قطع شد… قلیچ‌خانی و پروین شایسته بازی در اروپا بودند. حجازی هم با معرفی من در تست فنی منچستر یونایتد شرکت کرد اما به تأیید نرسید. در تمام این سال‌ها پیگیر اخبار بین‌المللی فوتبال ایران بوده‌ام.»
روشن: اوفارل فوتبال ایران را مدرن کرد
حسن روشن درباره درگذشت اوفارل، به ایسنا گفت: «اوفارل یک انسان واقعی بود؛ یک مربی. به اعتقاد من رایکوف زیربنا و فونداسیون فوتبال ایران را ساخت و اوفارل هم آن را تکمیل کرد. جالب این بود که برعکس کی‌روش، چند دستیار ایرانی مانند مهاجرانی، حبیبی و صالح‌نیا را هم در کنار خود داشت و کار را به آنها یاد داد. بعد از رفتن اوفارل از ایران، مهاجرانی سکان هدایت تیم ملی را به دست گرفت و نتایج خوبی در جام ملت‌های آسیا، المپیک و جام جهانی بخصوص در آرژانتین کسب کرد. اوفارل بعدها به عنوان خبرنگار در جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین حضور داشت و با تیم ملی ایران هم ملاقات کرد. با تغییر نسلی که صورت گرفت، اوفارل جوانانی را به تیم ملی آورد که بعداً پیکره اصلی تیم ملی را ساختند.
