سایت بدون -بسیار پیش آمده که برای حل موضوعی از تجربیات قبلی خود استفاده کنیم. گذشته را نمیشود حذف یا فراموش کرد یا حتی نمیتوان آن را تغییر داد. ناتوانی در حذف تجربیات گذشته، زمینه بررسی علمی آن را فراهم آورده است. به راستی تجربه چیست و چگونه ایجاد میشود؟ آیا در مغز جایی برای ذخیره آن وجود دارد؟ عملکرد مغز برای استفاده از تجربیات به چه صورت است؟ آیا همه اطلاعات صرفا در حافظه نگهداری میشود یا عوامل دیگری در آن دخیل است؟
تحقیقات نشان داده درک ما از جهان تحت تأثیر انتظاراتی است که از آنها داریم. این انتظارات که به «باورهای پیشین» معروف است کمک میکنند تا براساس تجربیات قبلی مشابه، موقعیتهای کنونی را درک کنیم. برای مثال، تصویر سایه روی صفحه رادیوگرافی (عکسبرداری از بدن با اشعه ایکس)، به راحتی توسط پزشک تازهکار نادیده گرفته میشود؛ در حالیکه همین سایه توجه پزشک ماهر را به خود جلب میکند. به عبارتی، تجارب قبلی پزشک به وی کمک میکند تا بیشترین تفسیر را از سیگنال ضعیف به دست آورد.
اعتقاد بر این است که تجارب گذشته به شدت روی درک، افکار و عملکردهای حالحاضر و آینده افراد تاثیر میگذارد. بر همین اساس، دانشمندان علوم اعصاب سیگنالهایی از مغز کشف کردهاند که باورهای قبلی را رمزگذاری میکند. همچنین مشخص شده مغز چگونه از این سیگنالها برای تصمیمگیریهای مناسب در موقعیتهای نامعلوم حال حاضر و آینده استفاده میکند.
برای بررسی این موضوع مهرداد جزایری، استاد علوم زیستی و
عضو موسسه پژوهشکده تحقیق مغز مک گروهیل و تیم تحقیقاتی وی از حیوانات
استفاده کردند. در این آزمایش حیوانات را طوری آموزش دادند که بتوانند در
فواصل زمانی مشخص، تکلیفی را تکرار کنند. در یک تکلیف، فواصل زمانی بین ۴۸۰
تا ۸۰۰ صدمثانیه و در تکلیف دیگر فاصله زمانی بین ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ صدمثانیه
متغیر بود. ابتدای کار، حیوانات به واسطه نشانههای دیداری در مواجهه با
موقعیت قرار گرفتند. بهدنبال آن توانستند فواصل زمانی کوتاه و طولانی را
درک کنند. براساس فعالیت نورونها که وظیفه انتقال پیام را دارند، در منطقه
پیشانی مغز (قسمتی که در تکالیف زمانبندی دخیل است) مشخص شد درک زمان در
مغز از تجربیات قبلی تاثیر میگیرد. تجربیات گذشته قدرت اتصال بین نورونها
را تغییر میدهند و این اتصالات تعیین میکنند چگونه نورونها بر یکدیگر
اثر میگذارند. بنابراین الگوهای عصبی مرتبط با فواصل زمانی، به سمتی گرایش
دارد که تجربه قبلی از آن موقعیت وجود داشته است. به عبارتی، مغز در
مواجهه با موقعیتهای مختلف رفتار را به سمت باورهای قبلی هدایت میکند و
پیرو آن در قضاوتهای آینده از آنها بهره میبرد.
بنابراین تجربه نعمتی
است که میتوان براساس آن بهراحتی و بدون اتلاف زمان و با کمی دقت
فعالیتهای حال حاضر و آینده خود را سامان دهیم. به فرموده امیر مومنان،
زندگی چیزی جز تجربه نیست. در نامه ۳۱ نهجالبلاغه آمده است: اگر کسی از
تجارب دیگران بهره بگیرد، عمری به درازای بشریت پیدا میکند. گویی از روز
اول خلقت حضرت آدم تاکنون زنده بوده است.
منبع: medicalxpress