بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون -معمولا وقتی از فراموشی صحبت می‌شود همه یاد آلزایمر می‌افتند، در حالی که آلزایمر تنها یکی از انواع فراموشی است و قبل از بحث درباره آلزایمر باید به دمانس (زوال عقل یا خردزدودگی) پرداخت که مردم در اصطلاح عامیانه به آن فراموشی می‌گویند. البته دمانس فراتر از فراموشی است چون سایر توانایی‌های مغز هم در آن آسیب می‌بینند. به‌طور کلی، دمانس یعنی تحلیل تدریجی قوای عالی مغز که باعث از دست دادن قدرت فرد در امور اجتماعی، شخصی و خانوادگی می‌شود و به از بین رفتن استقلال فردی و وابستگی کامل او به دیگران منجر خواهد شد. اگر دمانس ناشی از کم‌کاری تیرویید یا کاهش ویتامین B12 و اسیدفولیک و توموری در مغز باشد، برگشت‌بذیر است اما همه دمانس‌ها برگشت‌پذیر نیستند.
برای اطمینان از مبتلا نشدن سالمند به دمانس آزمون‌هایی وجود دارد که هر کشوری باید با توجه به نوع جمعیتش تغییراتی در آنها ایجاد کند. در تشخیص دمانس باید از بیمار شرح حال گرفت:
• درباره کارهایی که قبلا انجام می‌داد ولی حالا قادر به انجام آن نیست، سوال می‌شود. مثلا قبلا با کنترل تلویزیون کار می‌کرد ولی الان نمی‌تواند البته مشروط براینکه بیمار دچار مشکل چشمی نشده باشد و سوال‌هایی از این قبیل. پس باید دید علت اینکه کاری را انجام نمی‌دهد، چیست؟
• باید درباره افسردگی بیمار سوال شود. افسردگی در سالمندان باعث فراموشی می‌شود. البته این فراموشی با دمانس تفاوت دارد. اضطراب و افسردگی در افراد جوان هم باعث فراموشی و کاهش قدرت تمرکز می‌شود. خواب و اشتها هم در افسردگی تغییر می‌کند.
• بعد از اینکه متوجه شدیم مشکلی در شرایط محیطی و بیماری خاصی در سالمند وجود ندارد و اختلال حافظه بیمار طوری است که پول را نمی‌شناسد، چند بار راه خانه‌ای که ۳۰ سال در آن زندگی کرده را گم کرده و به‌طور کلی اعمال و رفتارهای غیرعادی که تازگی از او سرمی‌زند، متوجه وجود بیماری دمانس در او می‌شویم. حال باید نوع دمانس را مشخص کنیم.
انواع دمانس
بعد از انجام آزمایش‌های تکمیلی و گرفتن عکس از مغز بیمار و مشاهده عکسی که در آن حجم مغز بیمار بیش از حد کوچک شده تشخیص دمانس قوی‌تر می‌شود، اما نوع دمانس باید مشخص شود چون دمانس انواع مختلفی دارد ولی
۶۰ تا ۷۰ درصد بیماران، دمانس از نوع آلزایمر دارند.
• آلزایمر: شاخص بیماری، اختلال در حافظه کوتاه‌مدت است و فرد اتفاق‌های قدیمی را بهتر به یاد می‌آورد. البته به مرور حافظه درازمدت هم از بین می‌رود. وقتی بیمار سوالی را مثلا در عرض ۱۰ دقیقه ۲ بار تکرار کند، زنگ خطر است. در آلزایمر اگر بیمار ۲ زبان بداند، زبانی که در کودکی آموخته یا زبان اصلی اوست را دیرتر فراموش می‌کند. این موضوع نشان می‌دهد هر چه در کودکی یاد گرفته می‌شود، ذخیره‌ای است برای دوران سالمندی. یعنی ظرفیت مغز در کودکی بسیار بالاست و می‌تواند آن را تا سالمندی حفظ کند. مبتلایان به آلزایمر قدرت یادگیری موضوع‌های جدید را از دست می‌دهند چون هر آموخته‌ای که وارد مغز می‌شود به سرعت پاک خواهد شد. آنها مبتلا مرتب وسایلشان را گم می‌کنند و در محاسبه‌های مالی مشکل پیدا می‌کنند. مثلا ممکن است اسکناس ۵۰ هزار تومانی را به جای ۵ هزارتومانی بدهند. گم شدن بیماران معضل بزرگی برای خانواده‌هاست. گاهی بیمار سر از شهر دیگری درمی‌آورد. برای این بیماران باید دستبندهایی تهیه شود که روی آن اسم بیمار و شماره تلفن مراقب او حک شده باشد. عکس و نام آنها باید به پلیس داده شود تا در صورت مفقود شدن بتوانند آنها را پیدا کنند. اختلال حافظه مراحل اولیه بیماری است. بیماران به‌تدریج دیگر نمی‌توانند لباس خود را بپوشند و کارهای شخصی و بهداشت فردی دچار تغییر می‌شود. آنها اوایل شروع بیماری آلزایمر هوشیارند و می‌دانند چه اتفاقی پیش رو دارند. به همین دلیل بسیار افسرده و منزوی می‌شوند و کمتر صحبت می‌کنند. این بیماران معصومیت کودکانه‌ای دارند. درک احساس گرسنگی ندارند و خانواده باید متوجه گرسنگی و تشنگی آنها شوند. آنها به مراقب دائمی نیاز دارند. استحمام آنها بسیار مشکل است چون هنگام استحمام از اینکه در یک محیط بسته قرار می‌گیرند، می‌ترسند. استحمام خیلی باید با ملایمت باشد؛ در حمام باز بماند، چراغ روش باشد و حتما افراد نزدیک این کار را برعهده بگیرند. در مراحل آخر بیماری اختلال در تکلم و راه رفتن ایجاد می‌شود. بیماری آلزایمر سیر طولانی دارد و شاید ۱۵-۱۰ سال طول بکشد.
دمانس عروقی: در این نوع از دمانس، عروق درگیر هستند؛ یعنی به علت انسداد عروق و در اثر فشار‌خون بالا، بیماری دیابت و تنگی عروق قلب خون کافی به مغز نمی‌رسد. در آلزایمر ممکن است دمانس عروقی هم دیده شود. به این نوع از آلزایمر مختلط هم گفته می‌شود.
دمانس لوئی بادی: در این بیماران علاوه بر آلزایمر، بیماری پارکینسون هم وجود دارد و بیمار دچار کندی حرکت هم هست. بیماران ممکن است توهمات بینایی (دیدن حیوان، شبح، احساس اینکه حشره‌ای روی پوست حرکت می‌کند و…) هم داشته باشند.
دمانس فرونتو تمپورال: ۲ نوع اصلی دارد؛ رفتاری و زبانی. بیمار کارهای نامتعارفی انجام می‌دهد که قبلا انجام نمی‌داده یا برعکس هیچ واکنشی به اتفاق‌های اطراف نشان نمی‌دهد. مثلا برادرش فوت کرده و اصلا ناراحت نیست. در نوع زبانی بیمار لکنت زیاد دارد و معلوم نیست چه می‌گوید.
درمان دارویی: درمان دارویی برای رفع اختلالات رفتاری مانند بی‌قراری، افسردگی، پرخاشگری، بی‌خوابی صورت می‌گیرد ولی اختلال مغزی در بیمار باعث می‌شود نسبت به داروها خیلی حساس باشد. برای دمانس فرونتوتمپورال هنوز داروی موثری کشف نشده ولی برای آلزایمر داروهایی وجود دارد که سیر بیماری را آهسته و شرایط نگهداری را آسان‌تر می‌کند. ۴ دارو در حال حاضر برای بیماران مبتلا به آلزایمر تجویز می‌شود که اثربخشی آنها را سازمان غذا و داروی آمریکا اثبات کرده. داروهای جدید هم در راه است که رسوبات موجود در سلول‌های مغزی را پاک می‌کند. این رسوب پروتئینی به نام آمیلوئید است که در حالت عادی باید از مغز خارج شود ولی به‌تدریج بخش عظیمی از مغز را فرا می‌گیرد. این دارو در مراحل آخر تحقیقاتی است و اگر بتواند پروتئین رسوب‌کرده را حل کند یا واکسن آلزایمر ساخته شود، بیماری قابل درمان خواهد شد.
لطفا با لمس عکس زیر عضو کانال تلگرامی بدون شوید
