سایت بدون – اصل این اصطلاح از بازی گل یا پوچ آمده است
در بازی گل یا پوچ حالتی وجود دارد که وقتی بازیکنی که به دنبال گل در میان دست های مشت شده می گردد
بلوف می زند
یعنی به این شکل مچ طرف مقابل را می گیرد و می گوید: گل در این است ؟
چون اعلام نکرده و فقط سئوال پرسیده جواب و واکنش طرف مقابل خیلی مهم است
اگر خودش را نبازد و مثلا با اعتماد به نفس بگوید: من نمی دونم ، اگر مطمئنی بگو تو همینه
بلوف کم اثر می شود
و خیلی از بازیکنان در حالتی که مچشان در دست اوستا است
یا خودتان را می بازند و گل را لو می دهند یا این که اوستا از تغییر درجه حرارت، عرق کردن، چهره و … متوجه می شود حدسش درست است یا نه
ریشه ضربالمثل «مچ گرفتن» به مفهوم و ساختار دست و بازو و کاربرد آن در رفتارهای فیزیکی بازمیگردد. کلمه «مچ» به بخشی از دست (بین کف دست و ساعد) اشاره دارد و در گذشته بهخصوص در زمانهایی که مبارزات و کشمکشهای فیزیکی رواج بیشتری داشت، «مچ گرفتن» به معنای واقعی آن، یعنی گرفتن مچ دست کسی، بهکار میرفت. این عمل به نوعی کنترل فرد مقابل را نشان میداد و در دعواها یا کشمکشها وقتی کسی مچ دیگری را میگرفت، قدرت و کنترل خود را بر او نشان میداد.
اما در گذر زمان، این مفهوم از معنای فیزیکی خود فراتر رفت و به معنای استعاری آن که به افشا کردن یا دستگیر کردن کسی در حال انجام کاری نادرست است، تبدیل شد. حالا «مچ گرفتن» به معنای متوجه شدن کار نادرست یا فریبکارانه کسی بهکار میرود، بهخصوص وقتی فرد سعی دارد آن کار را پنهان کند.
در ادبیات و فرهنگ شفاهی فارسی، این ضربالمثل نمادی از افشاگری و برملا کردن نیت یا عملی است که فرد سعی دارد از دیگران پنهان کند. بنابراین، ریشه آن به دورانهایی بازمیگردد که رفتارهای فیزیکی نقشی مهمتر در زندگی روزمره داشتند و با گذر زمان به این شکل مجازی تغییر یافته است.