سایت بدون -«من یک قانون ساده دارم، اگر میخواهی در هر چیزی قهرمان شوی، باید در فضای مجازی از عهدهاش بر بیایی» این حرفهای ماگنوس کارلسن است بعد از آنکه اعلام شد به مناسبت ۱۰ سالگی اپلیکیشن اختصاصیاش، یک مسابقه شطرنج خیریه با مانی پاکیائو برگزار میکند. قهرمان سابق بوکس، یک شطرنجباز حرفهای است.
کارلسن نروژی از وقتی در سن ۱۳ سالگی با غلبه بر قهرمان سابق جهان، آناتولی کارپف عنوان استاد بزرگی را به دست آورد، به خاطر برتری روانیاش بر رقبا شهرت پیدا کرده. کارلسن میگوید: «فکر میکنم انعطاف پذیری ذهنی در شطرنج خیلی مهم است» او به همراه آنیش گیری هلندی و یان کریشتوف دودا، نابغه لهستانی درباره راز تبدیل شدن به استاد بزرگ شطرنج حرف میزدند.
کارلسن ادامه داد: «شرایط در طول بازی تغییر میکند، چیزی که فکر میکردی درست است شاید درست نباشد، وضعیت از حمله به دفاع تغییر میکند. اینکه بتوانی تغییرات را مدیریت کنی بدون آنکه تمرکزت را از دست بدهی یا آرامشت از بین برود، خیلی خیلی مهم است.»
گیری شماره یک هلند است. مثل کارلسن، او هم باور دارد حفظ تمرکز و کنترل خویش در طول بازی و اینکه از نظر ذهنی ثبات داشته باشی، کلید موفقیت در شطرنج است: «فقط چند ثانیه از بین رفتن تمرکز و یک تصمیم عجولانه میتواند کل بازی را از بین ببرد. ثبات ذهنی و تمرکز بیشترین چیزی است که به آن نیاز دارید.»
جرقه انگیزه
کارلسن خاطراتی از ساعتها تمرین شطرنج دارد. وقتی پنج سالش بود، پدرش به او آموخت چطور شطرنج بازی کند و مدت زیادی طول نکشید تا این سرگرمی به هنر تمام عیار او تبدیل شود. وقتی دوره ابتدایی را به پایان رساند، سال بعد را به سفر در سراسر اروپا برای بازی شطرنج سپری کرد و افتخارات زیادی به دست آورد تا اینکه در سال ۲۰۱۰ در صدر رنکینگ فدراسیون جهانی شطرنج (FIDE) قرار گرفت.
کارلسن میگوید: «در سالهای رشد، همیشه مجبور بودم با کسانی بازی کنم که از من قویتر بودند اما وقتی ۱۶ یا ۱۷ سال داشتم، با بهترین بازیکنان جهان مواجه شدم و ذهنیتم کمی تغییر کرد. بنابراین حالا باید سعی کنم مثل بهترینها باشم. لازم است که سختترین ذهن را داشته باشم تا از عهده مبارزه با آنها بربیایم. فکر میکنم بعد از آنکه ذهنیتم را عوض کردم، از یکی از بهترین بازیکنان جهان به خیلی حرفهای تبدیل شدم.»
بازی با رقبای باتجربهتر برای کارلسن واقعاً مفید بود. در سال ۲۰۱۲ برای سومین بار قهرمان مسابقات شطرنج لندن شد. همان سال اما به اوج شهرت رسید وقتی امتیازش به ۲۸۶۱ رسید و رکورد اسطوره شطرنج، گری کاسپاروف روس با ۲۸۵۱ امتیاز را شکست که از سال ۱۹۹۹ دست نخورده بود.
روند درخشان کارلسن ادامه یافت و او با پیروزی بر استاد بزرگ هندی، ویسواناتان آناند در ۲۲ سالگی قهرمان جهان شد: «فکر میکنم عوامل زیادی وجود دارد که میتواند برای اینکه شما یک بازیکن بزرگ یا استاد بزرگ یا یکی از بازیکنان طراز اول جهان شوید، مؤثر باشد. برای شخص من اینکه از زمان به درستی استفاده کردم، نقش مهمی داشت. فکر میکنم اگر این رشد مرحله به مرحله و انگیزهای که از آن در طول این سالها گرفتم، نبود، هرگز نمیتوانستم به این جایگاه برسم و به محض اینکه آن را از دست بدهم، شطرنج را کنار میگذارم.
به دنبال یک جایزه باارزش
کارلسن که سلطه کم نظیری بر دنیای شطرنج ایجاد کرده، حالا به دنبال نخستین قهرمانی مجازی با عنوان تخصصی رمز غیرقابل معاوضه (NFT) در تاریخ این ورزش است. این جایزه باارزش به برنده «تور قهرمانی شطرنج ۲۰۲۱» اهدا میشود که در آن بهترین شطرنجبازان جهان در ده تورنمنت شطرنج سریع با یکدیگر به رقابت میپردازند.
کارلسن میگوید: «مدتی است که با NFTها آشنا هستم، خیلی از دوستانم با آن کار میکنند و از مدتها پیش دربارهاش حرف میزدند و حس میکنم واقعاً جالب است که این تور با آنها همکاری میکند، برای من که خیلی جذاب است. این را میدانم که NBA با «تاپ شات» وارد بازار NFT شده است و باور دارم که با ورود ورزشهای دیگر به این بازار بخش مهمی از دستاوردهای هر ورزش به این حوزه اختصاص مییابد.»
علاوه بر افزودن یک جایزه دیگر به ویترین باشکوه افتخاراتش اینکه میتواند پیروزیاش را با هواداران تقسیم کند، برایش هیجانانگیز است: «هواداران میتوانند یک نسخه از تور قهرمانی شطرنج را بخرند و اگر من قهرمان شوم آن را به همه تقسیم میکنم!»
ساعتها تمرین
کسی به اندازه «گیری» به افتخارات و تواناییهای کارلسن نزدیک نشده، او در ۱۴ سالگی استاد بزرگ شد و آن موقع جوانترین کسی بود که به این عنوان میرسید. دارنده چهار قهرمانی هلند در سال ۲۰۱۱ در تورنمنت تاتا با ۲۲ حرکت کارلسن را شکست داد و از آن موقع افتخارات زیادی به دست آورده، او حالا در رتبه هفتم جهان است.
گیری میگوید: «برای اینکه شطرنجباز طراز اولی باشی باید زمان زیادی بگذاری. من راحتتر میتوانم بگویم چقدر برای شطرنج زمان نگذاشتهام تا زمانی که برای آن صرف کردم. راستش در یک مقطع تمام وقت آزاد من با شطرنج میگذشت البته به کارهای دیگر مثل مدرسه هم میرسیدم. مادرم از من میخواست اتاقم را تمیز کنم یا ظرفها را بشورم یا کارهای دیگر تا از شطرنج فاصله بگیرم چون به نظرش به عنوان یک بچه علاقهام به شطرنج و وقتی که برایش میگذاشتم، غیرعادی بود. فکر میکنم اگر در هر چیزی بخواهید بهترین باشید باید همینقدر برایش وقت بگذارید.»
حفظ تعادل
دودا میگوید وقتی در سال ۲۰۰۸ قهرمان مسابقات جهانی زیر ۱۰ سال شد، میدانست یک روز استاد بزرگ میشود: «خیلی جالب است، میدانید وقتی بچه بودم برایم مثل روز روشن بود که یک روز قهرمان جهان میشوم.» در مقطعی هر روز شش ساعت با استادش تمرین میکرد و حالا میگوید حفظ تعادل و تمرکز مثل آن روزها برایش سخت شده: «وقت زیادی میبرد که شما فقط و فقط روی شطرنج تمرکز کنید، باید در تورنمنتهای زیادی شرکت کنید و در هر حال به شطرنج فکر کنید.»
او در ۱۵ سالگی استاد بزرگ شطرنج شد و جوایز زیادی گرفت از جمله قهرمانی زیر ۱۴ سال اروپا. او که در حال حاضر پانزدهم جهان است، به خاطر سبک خلاقانه بازیاش و توانایی در تصمیمگیریهای سریع شهرت دارد. با وجود آنکه شطرنجباز طراز اولی است اما هنوز هم برایش سخت است که به هیچ چیز فکر نکند و تمام توجهش را معطوف شطرنج کند: «شاید تمرکز من از همکارانم کمتر باشد. گاهی میتوانم تمام تمرکزم را بگذارم اما گاهی اوقات در طول مسابقه فقط دوست دارم به چیزهای دیگر فکر کنم. باید راهی برای تعادل پیدا کرد، مثل هر چیز دیگری در زندگی.»
منبع: CNN