بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون -آسیب‌های ناشی از سوانح به ناحیه ستون فقرات به‌دلیل عبور طناب نخاعی از میان مهره‌ها بسیار پراهمیت است. مهره‌های ستون فقرات به چهار قسمت گردنی، سینه‌ای، پشتی و خاجی تقسیم می‌شود که طناب نخاعی تا ناحیه مهره اول و دوم کمری امتداد می‌یابد و بعد از آن رشته‌های اعصاب مشتق‌شده از طناب نخاعی در کانال ادامه مسیر می‌دهد. همان‌طور که جمجمه، محافظ استخوانی مغز محسوب می‌شود، ستون مهره‌ها نیز محافظ خوبی برای نخاع و رشته‌های اعصاب است.
نخاع گردنی و مراکز بالاتر نخاع اهمیت ویژه‌ای دارند و به‌دلیل وجود مرکز تنفس در قسمت‌های فوقانی نخاع، آسیب به این ناحیه موجب مرگ می‌شود، همچنین فلج هر چهار اندام از عوارض آسیب‌های این ناحیه محسوب می‌شود. در بین هر دو مهره، دیسک بین‌مهره‌ای قرار دارد که موجب ایجاد و تسهیل تحرک در ناحیه ستون فقرات می‌شود. آسیب دیسک بین‌مهره‌ای براثر عوامل ژنتیک، ضربه یا افزایش سن موجب فشار دیسک به طناب نخاعی شده که بسته به این‌که کدام قسمت نخاع بر اثر بیرون‌زدگی دیسک دچار اختلال عملکرد شود، علائم متفاوتی برای افراد دارد.
به طور معمول دیسک بین‌مهره‌ای در ناحیه گردن و در ناحیه کمری دچار اختلال می‌شود و علائم آن به ترتیب، دردهای انتشاری در ناحیه شانه و اندام فوقانی و دردهای انتشاری در ناحیه کمر و اندام تحتانی است. در مراحل پیشرفته فشار دیسک روی طناب نخاعی، فقط از طریق برداشتن فشار از روی نخاع با عمل جراحی، درمان انجام می‌شود، ولی در مراحل ابتدایی با تقویت عضلات اطراف مهره‌ها می‌توان فشار دیسک روی نخاع را کمتر کرد.
در تصادفات و صدمات ناشی از سقوط از ارتفاع به‌دلیل احتمال شکستگی مهره‌ها و آسیب نخاع براثر جابه‌جایی قطعات شکسته مهره و عوارض بازگشت‌ناپذیر همچون فلج دائمی، انتقال مصدومان باید با احتیاط فراوان و ترجیحا با تجهیزات ثابت نگهدارنده گردن و ستون فقرات صورت بگیرد که معمولا این تجهیزات در آمبولانس‌های اورژانس پیش‌بیمارستانی وجود دارد و پرسنل اورژانس از نحوه انتقال مصدومان آگاهی کامل دارند.
توصیه می‌شود در صورت قرار گرفتن در چنین موقعیتی حتما پیش از هر اقدامی با مرکز اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید.
نخاع گردنی و مراکز بالاتر نخاع اهمیت ویژه‌ای دارند و به‌دلیل وجود مرکز تنفس در قسمت‌های فوقانی نخاع، آسیب به این ناحیه موجب مرگ می‌شود، همچنین فلج هر چهار اندام از عوارض آسیب‌های این ناحیه محسوب می‌شود. در بین هر دو مهره، دیسک بین‌مهره‌ای قرار دارد که موجب ایجاد و تسهیل تحرک در ناحیه ستون فقرات می‌شود. آسیب دیسک بین‌مهره‌ای براثر عوامل ژنتیک، ضربه یا افزایش سن موجب فشار دیسک به طناب نخاعی شده که بسته به این‌که کدام قسمت نخاع بر اثر بیرون‌زدگی دیسک دچار اختلال عملکرد شود، علائم متفاوتی برای افراد دارد.
به طور معمول دیسک بین‌مهره‌ای در ناحیه گردن و در ناحیه کمری دچار اختلال می‌شود و علائم آن به ترتیب، دردهای انتشاری در ناحیه شانه و اندام فوقانی و دردهای انتشاری در ناحیه کمر و اندام تحتانی است. در مراحل پیشرفته فشار دیسک روی طناب نخاعی، فقط از طریق برداشتن فشار از روی نخاع با عمل جراحی، درمان انجام می‌شود، ولی در مراحل ابتدایی با تقویت عضلات اطراف مهره‌ها می‌توان فشار دیسک روی نخاع را کمتر کرد.
در تصادفات و صدمات ناشی از سقوط از ارتفاع به‌دلیل احتمال شکستگی مهره‌ها و آسیب نخاع براثر جابه‌جایی قطعات شکسته مهره و عوارض بازگشت‌ناپذیر همچون فلج دائمی، انتقال مصدومان باید با احتیاط فراوان و ترجیحا با تجهیزات ثابت نگهدارنده گردن و ستون فقرات صورت بگیرد که معمولا این تجهیزات در آمبولانس‌های اورژانس پیش‌بیمارستانی وجود دارد و پرسنل اورژانس از نحوه انتقال مصدومان آگاهی کامل دارند.
توصیه می‌شود در صورت قرار گرفتن در چنین موقعیتی حتما پیش از هر اقدامی با مرکز اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید.
دکتر سید میثم یکه سادات متخصص طب اورژانس
