عملکرد مدیران باشگاه پرسپولیس در جذب خارجی‌ها /پرونده‌های شوم

حامد جیرودی / پرونده پشت پرونده. این حال و روز سال‌های اخیر پرسپولیس است. تیمی که در ۵ فصل گذشته به قهرمانی لیگ برتر ایران رسیده و ۲ بار حضور در فینال لیگ قهرمانان آسیا را تجربه کرده ولی سال‌های زیادی است که با پرونده‌های مالی و شکایت بازیکنان و مربیان داخلی و خارجی مختلف دست و پنجه نرم می‌کند. پرونده‌ای که یکی از سنگین‌ترین آنها (بدهی به گابریل کالدرون) آذرماه گذشته با پرداخت ۷۴۵ هزار دلار به این مربی آرژانتینی و دستیار او (خواکین) بسته شد تا پنجره نقل و انتقالاتی سرخ‌ها باز شود. اتفاقی که پیش از آن درباره پرونده بدهی به برانکو ایوانکوویچ نیز رخ داده بود و پرسپولیس به پرداخت یک میلیون و ١١٠ هزار و ۶۴٠ یورو به این مربی کروات محکوم شد و دردسرهای زیادی برای پرداخت آن کشید اما با این حال، دیر پرداخت شدن بدهی به کالدرون تبعاتی را برای پرسپولیس در پی داشت و باعث شد AFC آن را یکی از عوامل عدم صدور مجوز حرفه‌ای این باشگاه بنامد و به تبع آن پرسپولیس را از جمع تیم‌های حاضر در لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۲۲ کنار بگذارد. با این حال پرونده‌های شکایت از قرمزها ادامه دارد. از بدهی ۲ ساله به پدیده بابت انتقال یحیی گل‌محمدی که ۴٫۵ میلیارد تومان آن باقی مانده ولی مشهدی‌ها مدعی‌اند با توافق، روزی ۱۰ میلیون تومان به عنوان جریمه دیرکرد به آن اضافه می‌شود و حالا به بیش از ۱۵ میلیارد رسیده تا بدهی ۵۵۰ میلیون تومانی به مهدی شریفی بازیکن سابق این تیم. در این میان شکایت خارجی‌ها نیز همچنان ادامه دارد و بوژیدار رادوشوویچ دروازه بان سابق سرخ‌ها که ایران را ترک کرده، شکایت جدیدی را به مبلغ ۹۳۰ هزار یورو در فیفا به ثبت رسانده که پرسپولیسی‌ها درباره آن طرح دعوی کرده‌اند و باید دید در نهایت چه نتیجه‌ای خواهد داشت. هرچند که از همین حالا می‌توان سرنوشت آن را پیش‌بینی کرد! در این بین، بدهی به کریستین اوساگونا نیز دردسرساز شده و مهاجم نیجریه‌ای سابق پرسپولیس با شکایت به فیفا خواهان دریافت ۹۶ هزار دلار با ۵ درصد سود سالیانه شده و پنجره نقل و انتقالاتی این تیم را یکبار دیگر بسته است. البته سازمان لیگ فوتبال ایران که قرار بوده پول این بازیکن را از محل مطالبات پرسپولیس پرداخت کند، اعلام کرده که ۶ روز پیش این پول را پرداخت کرده و بزودی پول در حساب اوساگونا خواهد نشست تا این پرونده بسته شود. با این حال، ماجرای بازیکنان خارجی پرسپولیس، قصه‌ای طولانی و دراز است که با پرداخت شدن بدهی اوساگونا، تنها بخش کوچکی از آن حل خواهد شد؛ اتفاقی که نمونه‌های مشابه آن در دیگر تیم پرطرفدار فوتبال ایران یعنی استقلال نیز به کرات وجود داشته و دارد که در پرونده‌ای جداگانه و در زمان دیگری به آن خواهیم پرداخت. با این حال، باز شدن مجدد پرونده‌های داغ خارجی‌های پرسپولیس در روزهای اخیر، باعث شد تا نگاهی به وضعیت بغرنج این باشگاه داشته باشیم.
از خارجی‌های سرشناس تا بازیکنان پرحاشیه
پرسپولیس در طول تاریخ خود تاکنون ۵۵ بازیکن خارجی داشته که نخستین آنها بیلی مک ‌کلور بود؛ بازیکنی اسکاتلندی که در تیم دوم لیورپول بازی می‌کرد و ۳۰ تیر ۱۳۵۶ به ذوب‌آهن در جام تخت جمشید گل زد. با این حال، مک‌کلور که نخستین گلزن خارجی لیگ فوتبال ایران نیز به شمار می‌رفت، پس از مدت کوتاهی ایران را ترک کرد چرا که محمد مایلی‌کهن که در آن مقطع بازیکن پرسپولیس بود، در گفت‌و‌گویی که سال گذشته با «ایران» داشت، به این اشاره کرد که محمد عبده – مالک پرسپولیس – بشدت از کیفیت فنی او ناراضی بود و در این شرایط مک‌کلور بعد از تنها ۵ بازی ایران را ترک کرد. بعد از او هم آلن ویتل هافبک انگلستانی به پرسپولیس آمد و در همان جام تخت جمشید سال ۱۳۵۶ بازی کرد اما او که پیش از پرسپولیس برای اورتون و کریستال پالاس بازی کرده‌ بود، همزمان با به بار نشستن انقلاب ۵۷ از ایران رفت اما با ۱۶ گل زده همچنان عنوان بهترین گلزن خارجی تاریخ پرسپولیس را یدک می‌کشد. پس از آن، پرسپولیس تا سال‌ها بازیکن خارجی نداشت تا اینکه در ابتدای لیگ سوم حرفه‌ای عیسی ترائوره و ساشا ایلیچ را خرید. پرسپولیس در ادامه بازیکنان خارجی مختلفی را به خدمت گرفت که هر کدام ماجراهای مختص به خودشان را داشته‌اند. از رافائل ادرئو مهاجم نیجریه‌ای که در لیگ پنجم به پرسپولیس آمد و پس از جدایی به فیفا شکایت کرد که منجر به کسر ۶ امتیاز از این تیم در لیگ هفتم شد تا پائولو دی‌کارمو که در لیگ هشتم به جمع سرخپوشان پیوست ولی کیفیت لازم را نداشت و پس از مدتی جدا شد و درباره او شایع شد که در برزیل پرنده فروش بوده است! البته پرسپولیس بازیکنان خارجی خوبی هم داشته است. مثل روبرت ساها مدافع اهل جمهوری چک در لیگ پنجم، ایمون زاید مهاجم ایرلندی در لیگ دوازدهم، نیلسون دروازه‌بان برزیلی یا بشار رسن هافبک عراقی سال‌های اخیر. با این حال، بیشتر این بازیکنان بیش از آنکه آورده‌ای فنی داشته باشند و به کار پرسپولیس بیایند، حاشیه ساز شده‌اند. مثل ابراهیم توره که با اینکه گلزن خوبی بود ولی در بیرون از زمین مشکل ساز بود و درگیری‌های عجیبی پیدا کرد.
مدیران هزینه و دائماً بدهکار
با تمام این اوصاف، حدود نیمی از بازیکنان خارجی تاریخ پرسپولیس (۲۶ بازیکن) با احتساب ۲ تاجیکی این فصل در یک دهه اخیر به پرسپولیس آمده‌اند و اتفاقی که در بیشتر آنها به‌طور مشترک وجود دارد این است که پول‌شان را با طرح شکایت به فیفا دریافت کرده‌اند و تنها تعدادی از آنها از طریق بخشیدن بخشی از مطالبات‌شان یا توافق، فسخ قرارداد کرده و رفته‌اند. مدیران یکی پس از دیگری در این تیم فعالیت کرده‌اند و با بازیکنان خارجی مختلف قرارداد بسته‌اند ولی پس از رفتن‌شان ارثیه شومی را برای نفر بعدی به یادگار گذاشته‌اند. محمد رویانیان (شهریور ۹۰ تا بهمن ۹۲)، علی پروین (بهمن ۹۲ تا اردیبهشت ۹۳)، علیرضا رحیمی (اردیبهشت تا شهریور ۹۳)، بهروز منتقمی (شهریورتا آذر ۹۳)، حمیدرضا سیاسی (آذر تا دی ۹۳)، علی‌اکبر طاهری (دی تا بهمن ۹۳)، محمدحسین‌نژاد فلاح (بهمن ۹۳ تا خرداد ۹۴)، علی‌اکبر طاهری (خرداد ۹۴ تا آبان ۹۶)، حمیدرضا گرشاسبی (آبان ۹۶ تا آذر ۹۷)، ایرج عرب (آذر ۹۷ تا شهریور ۹۸)، محمدحسن انصاری‌فرد (شهریورتا اسفند ۱۳۹۸)، مهدی رسول‌پناه (اسفند ۹۸ تا آبان ۹۹) جعفر سمیعی (آبان ۹۹ تا شهریور ۱۴۰۰)، مجید صدری (شهریور تا دی ۱۴۰۰) و رضا درویش (از دی ۱۴۰۰ تاکنون). به این اسامی نگاه کنید. بیشتر آنها تنها چند ماه مدیرعامل یا سرپرست باشگاه بوده‌اند و طول دوران مدیریت‌شان به یک سال هم نرسیده است ولی تنها کاری که انجام داده‌اند خرید بازیکن خارجی بوده و اکثراً گام مؤثر و ماندگاری در جهت بهبود اوضاع باشگاه برنداشته‌اند. مدیرانی که یکی از آنها یعنی انصاری فرد در دوران مدیریتش گاف‌های تاریخی داد که پرسپولیس هنوز با آنها دست به گریبان است. او که به دنبال جذب گل محمدی بود، تلاشی برای پرداخت پول کالدرون انجام نداد. او پولی هم به بودیمیر بابت جدایی‌اش نداد و با باشگاه پدیده بر سر انتقال یحیی توافقی کرد که هنوز پرونده‌اش باز است. آنتونی استوکس و اوساگونا را به خدمت گرفت که هنوز پرونده‌شان باز است. محمدحسن با رادوشوویچ هم قرارداد ۳ ساله‌ای بست و این دروازه بان حالا پول دو فصل آینده‌اش را طلب کرده تا به این ترتیب انصاری فرد در مدت حدود ۶ ماه این همه پرونده به بار آورده باشد و یکی از سیاه‌ترین مقاطع تاریخ باشگاه از حیث مدیریت را به نام خود سند زده باشد. در ادامه این روند، رسول‌پناه پول سنگین قرارداد برانکو را داد، در دوران سمیعی و با کمک صدری، پول بودیمیر پرداخت شد، صدری پول کالدرون را داد و حالا هم درویش باید پول رادو را بدهد. سیری قهقرایی که باید دید تا چه زمانی ادامه خواهد داشت.