بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون –فشار خون چیست؟
فشار خون نیرویی است که باعث می‌شود خون درون رگ‌ها حرکت کند. در واقع، برای اینکه خون در شریان‌های اعضای بدن جاری شود و مواد مغذی را به اعضای مختلف بدن برساند، نیاز به نیرویی دارد که این نیرو «فشار خون» نام دارد و مولد آن قلب است. قلب، خون را به‌طور مداوم داخل ۲ شریان عمده بدن به نام «آئورت» و «شریان ریوی» پمپ می‌کند و از آنجا که پمپ کردن خون به‌وسیله قلب به داخل شریان‌ها نبض‌دار است، فشار خون شریانی بین ۲ سطح حداکثر و حداقل در نوسان است. البته سطح حداکثری یا سیستولیک در زمان انقباض قلب و سطح حداقلی یا دیاستولیک در زمان استراحت قلب به وجود می‌آید.
فشار خون در ایران
شیوع پرفشاری خون در ایرانی‌ها حدود ۱۹ درصد در جمعیت ۶۴-۱۵ ساله است؛ یعنی ۱۰ میلیون نفر دچار فشارخون بالا هستند و مرگ منتسب به فشارخون بالا ۸۶ هزار و ۵۰۰ نفر در سال بوده و رو به افزایش است. به عبارت دیگر، ۱۱ درصد از افراد ۲۳ تا ۳۴ سال، ۲۰ درصد افراد ۳۵ تا ۴۴ و ۴۸ درصد افراد ۴۵ تا ۶۵ سال در کشور از فشارخون بالا رنج می‌برند.
مواد غذایی پرمصرف چقدر نمک دارند؟
۱۰۰ گرم نان (تقریبا ۳ برش نان به اندازه کف دست): ۷۵/۱ گرم؛ یعنی با مصرف ۳۱۰ گرم نان روزانه حدود ۵ گرم نمک دریافت می‌شود. ۶۰ گرم پنیر (به اندازه یک قوطی کبریت): ۲/۲ گرم ۱۰۰گرم چیپس: ۷/۲ گرم ۱۰۰ گرم غلات حجیم‌شده مثل پفک: ۷/۲ گرم یک برش پیتزا (۱۵۰گرم): حدود ۴ گرم ۱۰۰ گرم سوسیس: حدود ۲ گرم ۳ برش کالباس(۹۰گرم): حدود ۵/۴ گرم یک همبرگر ۱۰۰ گرمی: حدود ۲/۲ گرم ۱۰ عدد زیتون: یک گرم ۱۰۰ گرم سیب‌زمینی سرخ‌شده خوش‌نمک: ۳ گرم ۱۰۰ گرم انواع سس مانند سس کچاپ: ۷ میلی‌گرم ۱۰۰ گرم کنسرو (یک قوطی کنسرو): ۵/۱ گرم ۱۰۰ گرم رب گوجه‌فرنگی: ۲ گرم نمک ازجمله چاشنی‌هایی است که از ۲ عنصر سدیم و کلر تشکیل شده و آثار منفی ناشی از زیاده‌روی در مصرفش (مانند افزایش فشارخون و بروز پوکی استخوان) با وجود سدیم در آن در ارتباط است. به همین دلیل هم باید در مصرف آن حد اعتدال را رعایت کرد؛ در غیر این صورت، فشارخون بالا می‌رود و احتمال بروز بیماری‌های قلبی مانند سکته قلبی افزایش پیدا خواهد کرد. از این‌رو، متخصصان تغذیه همواره اعلام می‌کنند افراد زیر ۵۰ سال روزانه مجاز به مصرف ۵ گرم نمک هستند، در حالی که افراد بالای ۵۰ سال فقط می‌توانند تا ۳ گرم نمک دریافت کنند. متاسفانه ایرانی‌ها بسیار بیشتر از مقدار مجاز (سالانه ۳۵ گرم) نمک می‌خورند؛ به‌طور متوسط ۴۶ گرم در سال. از این‌رو، باید به برنامه غذایی خود دقت بیشتری کنند و بدانند از هر ماده غذایی چه مقدار نمک می‌گیرند. در «پوستر سلامت» این هفته علاوه بر معرفی فشار خون، مواد غذایی‌ای را که نمک بیشتری دارند، از نظر مقدار نمک (یا همان مقدار سدیم موجود) با یکدیگر مقایسه کرده‌ایم تا اگر جزو مصرف‌کنندگان هر یک از این خوراکی‌ها هستید، بدانید در طول روز چقدر نمک دریافت کرده‌اید و آیا زیاده‌روی می‌کنید یا نه!
فشار خون؛ طبیعی یا غیرطبیعی؟
فشار خون بالا یکی از عوامل خطرساز بیماری‌های قلبی است و به اعضای حیاتی مثل مغز، قلب، کلیه و چشم آسیب جدی می‌رساند. البته در صورتی که فشار خون بالا به موقع تشخیص داده شده و درمان شود، می‌توان از بسیاری از عوارض فشار خون بالا پیشگیری کرد، اما چون فشار خون بالا معمولا بدون علامت است، «قاتل خاموش» نامیده می‌شود و برای پی بردن به فشار خون بالا باید فشار خون را اندازه‌گیری کرد. برای این کار باید از دستگاه اندازه‌گیری فشار خون استفاده کرد.
۱٫ فشار خون مطلوب: فشار ماکزیمم کمتر از ۱۲۰ میلی‌متر جیوه و فشار مینیمم کمتر از ۸۰ میلی‌متر جیوه
۲٫ فشار خون کمی بالاتر از طبیعی: فشار ماکزیمم بین ۱۳۰ تا ۱۴۰ میلی‌متر جیوه یا فشار مینیمم بین ۸۵ تا ۹۰ میلی‌متر جیوه
۳٫ فشار خون بالا: فشار ماکزیمم ۱۴۰ میلی‌متر جیوه و بیشتر یا فشار مینیمم ۹۰ میلی‌متر جیوه و بیشتر خوراکی‌هایی که فشار خون را بالا می‌برند
خیارشور، انواع ترشی، رب گوجه‌فرنگی، سس کچاپ، انواع سس فلفل و سالاد، کنسروها (از کنسرو حبوبات گرفته تا ماهی و خورش‌ها)، انواع گوشت‌های فرآوری‌شده و حتی ماهی دودی، انواع پنیرها، مغزهای بوداده و زیتون شور دارای نمک فراوانی هستند و باید در مصرفشان احتیاط کرد.
جایگزین‌های نمک
برای اینکه میزان نمک مصرفی‌تان را در تهیه انواع غذاها کم کنید، پیشنهاد می‌شود به جای نمک از چاشنی‌هایی مانند سبزی‌های معطر تازه یا خشک (نعناع، مرزه، ترخون، ریحان، گشنیز، آویشن) یا سیر، لیموترش تازه و آب نارنج برای طعم دادن به غذاهایتان استفاده کنید.
