بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون – ژاک لوئی داوید یک نقاش نئوکلاسیک و مثل همه نقاشان نئوکلاسیک کشیدن پرتره را تحقیر می کنداما یک پرتره بیش از هر اثر دیگری از او معروفیت دارد.آن هم پرتره ای که در میانه راه ناتمام ماند و به پایان رسید ؛ پرتره مادام رکامیه
مادام رکامیه کیست؟
خود سوژه این پرتره بسیار شخصیت نابی است. مادام رکامیه از زنان مشهور دوران بعد از انقلاب فرانسه بود . چهره و اندام موزون و زیبایی داشت و سبک خاص لباس پوشیدن و فعالیت های او نوعی نوآوری برای زنان به حساب میامد. مردان مشهور بسیاری به او علاقه داشتند. شاتوبریان و ناپلئون از جمله آن ها بودند
ژولیت رکامیه که در سال ۱۷۷۷ در لیون به دنیا آمد، دختر یک بانکدار بود و خودش هم با یک بانکدار دیگر ازدواج کرده بود. در ۱۷۹۳ ، در سن شانزدهسالگی، با ژاک ـ روز رکامیه، بانکداری چهل و دو ساله ازدواج کرد. وی از دیدن روی زیبای این دختر، از شنیدن آوازش، از مشاهده دستهای ظریفش که احساسات و عواطف را از میان پیانو یا چنگ خود بیرون می کشید چنان محظوظ و مشعوف می شد که همه گونه وسایل آسایش او را فراهم ساخت و هزینه سالن او را پرداخت، و با اغماض و گذشتی پدرانه پیروزیهای او را در شکار دلها تحمل کرد.
مادام رکامیه در دوران کنسول های فرانسه (دولتی که در فاصله بین سرنگونی رژیم انجمن گردانندگان و کودتایی که باعث به قدرت رسیدن ناپلئون بناپارت شد، بر سرکار بود. فاصله بین ۱۷۹۹ تا ۱۸۰۴) جایگاهی مهم در طبقه ثروتمندان جامعه داشت. کمتر کسی پیدا می شد که دعوت‌نامه او را رد کند.
همه به عمارت با شکوه او می رفتند تا هم محو زیبایی تماشایی میزبان شوند، و هم به لوازم خیره کننده خانه او نگاهی بیاندازند.وی چهره و اندامی چنان دلفریب داشت . حتی پس از آنکه هفتاد ساله وکور شد همچنان زیبا باقی ماند
مادام رکامیه در ۷۱ سالگی در پاریس به علت بیماری وبا درگذشت و در گورستان مون‌مارتر به خاک سپرده شد.
داستان پرتره مادام رکامیه
سبک نئوکلاسیک تمایل به کوچک شمردن نقاشی پرتره داشته چراکه مدل‌های معاصر فاقد عمومیت و برهنگی مجسمه‌های باستان هستند. اما داوید از ابتدای شروع کارش پرتره‌هایی کشید که فردیت روانشناختی فوق العاده و بدن‌هایی استوار داشتند. مشهورترین اثر داوید در سال ۱۸۰۰ «پرتره مادام رکامیه» بود.
در بهار سال ۱۸۰۰ دیوید شروع به طراحی پرتره جذاب ترین زن دوران خود کرد، مادام رکامیه آن زمان ۲۳ سال سن داشت .در اوج شهرت و محبوبیت بود، سرش خیلی شلوغ بود ، مادام رکامیه در این زمان در کمال زیبایی بود، و نقاشان برجسته خوشحال می شدند که وی در برابر آنها بنشیند. این شانس ژاک لوئی داوید بود که قرار شد این تابلو را بکشد اما این تابلو به انتها نرسید این که چرا این شاهکار به انتهانرسید روایت زیاد است ،می گویندمدل زیبای این‌کار، نمی‌توانست ساعت‌ها بی‌حرکت بنشیند. دلایل دیگری هم ذکر شده ، مثلا کندی کار ، عدم رضایت مادام رکامیه و همسرش ، عدم رضایت خود داوید از نتیجه کار باعث شد که نقاش تقاضای استراحت کند.
در میان اتفاق اصلی افتاد. مادام رکامیه که به خاطر کندی بیش از حد دیوید صبرش را از دست داده بود، یک نقاش دیگر به نام فرانسوا ژرار را فراخواند تا یک پرتره دیگر از او طراحی کند. نقاشی ژرار سبکی قانونمند تر دارد و با حالتی ستایش آمیزتر به مدل خود نگاه می کند. می گویند یکی دیگر از دلایلی که باعث شد دیوید نقاشی را نیمه کاره رها کند این بود که او متوجه شد ژرار هم ماموریت یافته یک پرتره از رکامیه طراحی کند.ژرار شاگرد داوید بود و این برای استاد تلخ بود. هر چند مرور زمان و ماندگاری نقاشی داوید نشان داد که کدام کار بهتر بوده است. دیوید دیگر هیچ گاه به سراغ این پروژه نرفت و این پرتره به همین صورت نیمه تمام باقی ماند.
درباره نقاشی
تفاوت کار داوید را باید در همان انتخاب قاب می توان دید، برخلاف همه پرتره های مرسوم که به صورت عمودی کشیده می شود، او برای طراحی پرتره مادام رکامیه قابی افقی را انتخاب می کند .
او می خواهد با وفاداری به اصول نئوکلاسیسم مادام رکامیه در قالب یک الهه به تصویر بکشید. مادام رکامیه در این نقاشی جامه ای زیبا به تن کرده و کلاهی به سبک یونانی بر سر نهاده و در محیطی تشریفاتی روی یک تختخواب پومپئیائی لمیده است
دیوید موفق می شود بین بیننده و زن جوانی که همچون اشراف رومی، به حالتی نیمه دراز کش روی کاناپه نشسته است، فاصله ای واقعی ایجاد کند. فضای اطراف ژولیت خالی است، جزئیات اطراف به حداقل رسیده است و تشکیلات داخل محیط و حالت مدل به طرز قابل توجهی ساده هستند. با تکیه بر زیبایی مدل، انحنای نرم دستان، خطوط پشت و گردن و نگاه عمیقی که در چشمان مادام دیده می شود، دیوید تلاش کرده حال و هوایی کاملا باستانی به اثر بدهد. ناقص بودن نقاشی کاری می کند که مخاطب به درک درستی از تکنیک غیرقابل مقایسه دیوید برسد. با نقاشی تیره ای طرف هستیم که کاملا در خدمت مدل است. نور در قسمت های پایینی می لرزد و هارمونی رنگ های آبی، زرد و قرمز و قهوه ای به زیبایی قابل مشاهده است.
ترکیب بندی قدیمی، عناصر کم تعداد صحنه، فضای آرام اتاق، فاصله دور مدل از مخاطب و نحوه قرار گرفتن او (پشت به بیننده و نگاه از روی شانه)، همه از جمله عناصری بودند که برای مدت ها در نقاشی های نئوکلاسیک مورد استفاده قرار می گرفتند. دیوید با حالت صورت ویژه ای که به رکامیه داده، به این زن جذاب حالتی جدی داده و زیبایی او را دوچندان کرده است.
در کل نقاشی ، فقط سر است که در حال اتمام است گویی داوید تنها چیزی که می خواهد نشان دهد چهره زیبای مادام رکامیه است.تمام لوازم جانبی دیگر مانند دیوارها و کف فقط با قلم موهای پر جنب و جوش طراحی شده اند ، در حالی که لایه زیرین درخشان هنوز در برخی نقاط نقاشی نمایان است.
حالت ناتمام این پرتره ظاهری مرموز به آن می بخشد. این ظاهر باعث می شود بدون تردید و بسیار متفاوت از پرتره های دیگر وحتی چیزی که نقاش در سر تصور کرده بود باشد.
افشین خماند
