معرفی کتاب/آزادی حیوانات؛حقوقی که برای حیوانات باید قائل شویم

آزادی حیوانات (به انگلیسی: Animal Liberation) اثر فیلسوف و اخلاقدان شهیر استرالیایی، پیتر سینگر، برای نخستین بار در سال ۱۹۷۵ منتشر، و از آن زمان تاکنون با ویراستهای مختلف و جدیدی به اَشکال متفاوت مورد تجدید چاپ قرار گرفته‌است. این کتاب تاکنون به بیست زبان دنیا ترجمه شده‌است، که ترجمهٔ فارسی اثر بیست و یکمین زبانی محسوب می‌شود که این اثر بدان برگردانده شده‌است.

کتاب «آزادی حیوانات» نوشته پیتر سینگر، نگاهی تکان‌دهنده دارد به سوءاستفاده‌ از حیوانات. درواقع آنچه ما گاهی گمان می‌کنیم مراقبت از حیوانات است، پشت‌پرده‌هایی دارد که اگر از آنها مطلع شویم، شاید دیگر از این تعبیر استفاده نکنیم. این کتاب که با درآمد جدیدی به قلمِ نویسنده به‌روزرسانی شده است، اثرِ جنبش آزادیِ حیوانات را طی دهه‌‌های اخیر بررسی کرده و به برجسته ساختنِ شیوه‌‌هایی می‌پردازد که در آنها حیوانات، بدون آنکه توجهی نسبت به منافع‌شان صورت گیرد، همچنان به‌عنوان ابزار مورداستفاده‌ انسان قرار می‌گیرند. البته تنها تلاش این کتاب برملاکردن واقعیت‌های خوفناک «دامداری صنعتی» نیست؛ نویسنده برای تأثیر بیشتر و نتیجه گرفتن از تحقیقاتش، جایگزین‌هایی پیشنهاد می‌کند که هم برای انسان‌ها و هم برای حیوانات مفید است.

کنند. مطابق استدلال سینگر در مقام یک فیلسوف فایده باور در کتاب آزادی حیوانات، هر موجودی که «توانایی احساس درد و رنج» را داشته باشد یا به تعبیری «حساس» باشد واجد «منافع» تلقی شده و برما انسان‌هاست که به حکم اخلاق، منافعِ آن موجود را درست به اندازهٔ منافع هر موجودِ ذی‌نفعِ دیگری، از جمله منافعِ گونه‌های انسانی خودمان، به‌شمار آورده و بدان‌ها احترام بگذاریم. از این رو، کمتر به‌شمار آوردن، یا اصلاً به‌شمار نیاوردنِ منافعِ گونه‌های دیگر شکل ناموجهی از تبعیض خواهد بود که سینگر به پیروی از ریچارد رایدر، آن را «گونه پرستی» می‌خواند و منطقِ نهفته در پشت آن را مشابه منطق «نژادپرستی» و «جنسیت پرستی» می‌داند.

با مطالعه این کتاب جدا از لحاظ اخلاقی، به دگرگونی رفتار با حیوانات هم فکر خواهید کرد. بی‌جهت نیست که ریچارد آدامز، نویسنده از این کتاب با عنوان «مهم‌ترین و مسئولانه‌ترین اثر» یاد کرده و می‌پرسد: «آیا وقت آن نرسیده که دیدگاه خود را نسبت به جهان و مسئولیت‌مان را در قبال موجوداتش تغییر دهیم؟

پشت جلد کتاب آزادی حیوانات آمده است:

آزادی حیوانات سال‌ها پیش، در اولین نوبت چاپ، به هدف دگرگون کردن رفتار انسان‌ها با حیوانات الهام‌بخش جنبشی جهانی شد. میلیون‌ها زن و مرد دل‌نگران در اقصی نقاط جهان با خواندن این اثر توجهشان به سوء‌استفاده‌های تکان‌دهنده از حیوانات جلب شد. اما مسلم است که تنها تلاش این کتاب برملاکردن واقعیت‌های خوفناک «دامداری صنعتی» نسیت؛ نویسنده برای تاثیر بیشتر و نتیجه گرفتن از تحقیقاتش، جایگزین‌هایی پیشنهاد می‌کند که هم برای انسان‌ها و هم برای حیوانات مفید است.

در نسخه حاضر، یعنی ویراست جدید اثر، نویسنده تاثیر جنبش آزادی حیوانات را طی دهه‌های اخیر بررسی می‌کند، سپس دست به افشاء روش‌هایی می‌زند که انسان‌ها در پیش گرفته‌اند تا بدون توجه به روحیات حیوان، همچنان از آن به مثابه ابزاری صرف استفاده کنند.

با خواندن آزادی حیوانات جدا از آن‌که از لحاظ اخلاقی مجاب به دگرگونیِ رفتار با حیوانات می‌شوید، با معرفی آن به حامیان این موضوع یا به کسانی که هنوز در رفتار خود تردید دارند، قدمی در جهت این جنبش برمی‌دارید.

بی‌جهت نیست که ریچارد آدامز، نویسنده، از این کتاب با عنوان «مهم‌ترین و مسئولانه‌ترین اثر» یاد کرده و پرسیده: «آیا وقت آن نرسیده که دیدگاه خود را نسبت به جهان و مسئولیتمان را در قبال موجوداتش تغییر دهیم؟»