سایت بدون -سال گذشته رسواییهای نوبل باعث شد وضع جایزه درهالهای از ابهام باقی بماند و برندهای هم تعیین نشد. به همین جهت امسال همزمان دو برنده (برنده سالهای ٢٠١٨ و ٢٠١٩) اعلام شدند؛ اولگا توکارچوک از کشور لهستان و پیترهانتکه از اتریش. حاشیههایی که اعطای جایزه به هانتکه به وجود آورد، باعث شد چندان به توکارچوک پرداخته نشود. به هرحال حمایت هانتکه از رژیم اسلوبودان میلوشویچ، رئیسجمهوری سابق صربها، اعتراض بسیاری را به دنبال داشت. در آخرین اظهارنظراردوغان، رئیسجمهوری ترکیه هم اعطای این جایزه را به هانتکه، توهین به شعور تمامی صاحبان شعور و وجدان در جهان قلمداد کرد. درنهایت تمام اینها تا همین حالا هم باعث شده چندان با برنده دیگر یعنی توکارچوک آشنا نباشیم. اما هنوز مدت زیادی نگذشته، انتشارات «همان»، رمانی از این نویسنده لهستانی منتشر کرده که میتواند به آشنایی مخاطبان فارسیزبان با این برنده نوبل ادبیات بینجامد. در آثار توکارچوک رگههایی از سورئالیسم و رئالیسم جادو دیده میشود که متأسی از تاریخ کشورش است. رمان «گریزها» که به تازگی با ترجمه فریبا ارجمند منتشر شده، یکی از بهترین آثار این نویسنده است.
رمان افسانه ای، حقیقی و تاریخی گریزها با سفر در کالبد آدمی و جهان هستی در زمان های گوناگون، زندگی، مرگ، حرکت و سلوک را به زیبایی توصیف می کند و حقیقت طبیعت بشر را به تصویر می کشد.این کتاب ۱۶۰ بخش دارد که هرکدام با دوجمله و یا حتی چند صفحه گریزی به زمان یا درون انسان می زنند.
رمان پیش رو تا کنون موفق به دریافت جایزه ادبی نایکی لهستان و جایزه من بوکر شده است.
در بخشی از کتاب می خوانیم:«حاکم جوان هیچ وقت کششی به سیاست نداشته، مطلقا نمی فهمد دیگران این همه شیفته چه چیزش هستند، چطور پدر معظمش توانسته بود تمام عمرش را وقف آن کند. اما خب، او کمترین شباهتی به پدرش ندارد، پدری که طی چند دهه جنگ با کوچ نشینان بیابان این پادشاهی کوچک را بنا نهاد. از میان چندین برادر صرفا به این دلیل به عنوان جانشین پدر انتخاب شد که مادرش زن ارشد بود، فردی جاه طلب. مادر قدرتی را برای پسرش تضمین کرد که خودش به دلایل زیست شناختی نمی توانست داشته باشد. برادری که می توانست رقیب جدی اش باشد، با نیش عقرب به مرگی تأسف آور از دنیا رفت. خواهرهایش به حساب نمی آیند، حتی درست نمی شناسدشان.»
نویسنده: اولگا توکارچوک
ترجمه: فریبا ارجمند
انتشارات: همان