نگاهی روان‌شناسانه به فیلم‌«هت‌تریک»/شرط بندی فقط پول ها را نابود نمی کند

‏قمار به شرط‌بندی که میان دو یا چند نفر بر سر یک موضوعی مشخص صورت می‌گیرد، گفته می‌شود و در کنار حرمت شرعی، از منظر طب روانی و رفتاری، یک مشکل روانی محسوب می‌شود که ناشی از مشکل در کنترل انگیزش و تکانه‌ها‌ی فرد قمارباز است. در خور ذکر است که قماربازی بیمارگونه، با وابستگی شدید همراه است و اعتیاد به آن خیلی زود جوانب مختلف زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. قماربازهای حرفه‌ای معمولا نمی‌توانند در مقابل برخی از رفتارهای‌شان حتی اگر خودشان هم از خطرناک بودنش مطمئن باشند، مقاومت کنند. موضوع اصلی فیلم سینمایی «هت‌تریک» که به تازگی در شبکه نمایش خانگی توزیع شده، درباره اعتیاد یک نفر به فعالیت در شرط بندی فوتبالی است و در ادامه به نکاتی از این فیلم اشاره می‌شود که  تلنگری خوب به خصوص برای جوانانی است که متاسفانه گاهی وسوسه قمار به سرشان می زند یا دوستانی دارند که به قمار تشویق‌شان می‌کنند.

  فیلمی که ۲ جایزه از جشنواره سیمرغ برده است

درباره «هت‌تریک» باید بدانید که فیلمی به نویسندگی و کارگردانی «رامتین لوافی» است که برنده سیمرغ بلورین فیلم نامه‌نویسی از سی‌و‌ششمین جشنواره فیلم فجر هم شده است. «امیر جدیدی»، «پریناز ایزد یار»، «صابر ابر»، «ماهور الوند» و «همایون ارشادی» از بازیگران این فیلم هستند و «ماهور الوند» برای بازی در همین فیلم، برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر از سی‌و‌ششمین جشنواره فیلم فجر شد. در این فیلم، فرزاد(با بازی امیر جدیدی) و لیدا(با نقش آفرینی پریناز ایزدیار) زن و شوهری هستند که به اتفاق دوستان‌شان رها(با بازی ماهور الوند) و کیوان(با بازی صابر ابر) از مهمانی در خارج از تهران به خانه بر می‌گردند. این فیلم با نشان دادن کم و کیف یک مهمانی آغاز می‌شود و تصادفی که لحظاتی بعد از پایان مهمانی برای زوج اصلی این فیلم اتفاق می‌افتد، آغاز سلسله مسائلی است که موجب تحول در زندگی بیرونی و درونی شخصیت‌های اصلی فیلم می‌شود.

اعتیادی ویرانگر

«هت‌تریک» در کنار حوادث زیادی که در آن به وقوع می‌پیوندد، فیلمی به شدت کاراکتر محور است. هر یک از شخصیت‌های این فیلم، دروغ‌ها و پنهان کاری‌هایی دارند که به مرور در طی فیلم رو می‌شود و با گذشت زمان، بیننده با شخصیت هریک از ‌آن‌ها بیشتر آشنا می‌شود اما کاراکتر اصلی فیلم که پیش برنده داستان است، فردی به نام فرزاد است که بعد از گذشت دقایقی از فیلم متوجه اعتیاد شدید او به قمار می‌شویم. در طی فیلم از اظهارات همسرش «لیدا» و دوستانش درمی‌یابیم که اعتیاد او به شرط بندی تاثیر بسیار بدی بر روی زندگی فردی و اجتماعی او گذاشته و از نظر مالی دردسرهای بسیاری برای خود و خانواده‌اش به همراه آورده است. هرچند او پول‌های خود را در راه قمار از دست داده و حتی مقروض است و مانند دیگر معتادان به قمار هیچ اعتباری برایش نمانده است اما دست از قمار بر نمی‌دارد یا به عبارتی دیگر، نمی‌تواند از قمار دست بردارد.

اختلال در سیستم انگیزشی، عاقبت قماربازی

از دیدگاه روان شناسی، اعتیاد به قمار مانند اعتیاد به الکل و موادمخدر یک بیماری روانی است. همان‌طور که در این فیلم می‌بینیم، فرزاد از مصرف مشروبات الکلی و موادمخدر نیز ابایی ندارد که این مورد هم یکی از آسیب‌های دیگر اعتیاد به قمار است. افرادی که دچار اعتیاد به قمار هستند، دچار اختلال در سیستم انگیزشی خود می‌شوند و باید تحت درمان قرار گیرند و غالبا به تنهایی از پس ترک آن بر نمی‌آیند. در فیلم «هت‌تریک» هم می‌بینیم به ‌رغم این‌که فرزاد به لیدا قول داده که دیگر سراغ قمار نمی رود اما باز هم به صورت پنهانی قمار می‌کند. دروغگویی و پنهان کاری از جمله نشانه‌ها و عوارض اعتیاد به قمار است.

قماری که خانواده قمارباز را هم نابود می‌کند

در «هت‌تریک»، بیشتر نشانه‌های جسمی و روحی یک قمار باز را مشاهده می کنیم. به طور مثال می‌بینیم که فرزاد با وجود داشتن همسر و فرزندی که در راه دارد، وقت کمی را صرف خانواده خود می‌کند و همسرش را بیشتر مواقع تنها می‌گذارد. همچنین دچار بیماری‌های جسمی مانند سردرد، بی خوابی و معده درد هم می‌شود. قماربازها بعد از گذشت مدت کوتاهی از درگیر شدن با این موضوع، به کار، تحصیل و حتی نیازهای شخصی خود بی‌توجه خواهند شد که فرزاد به خوبی در «هت‌تریک» این موضوع را به نمایش گذاشت.  در این فیلم، آثار قمار بر روی زندگی خود و اطرافیان فرزاد را می‌بینیم. بی‌مسئولیتی و بی‌تفاوتی او، چندین و چند فاجعه در این فیلم رقم می‌زند تا به بیننده ثابت شود که قماربازی یک بیماری پیش‌رونده است. قمار معمولا اول به شکل یک فعالیت تفریحی شروع می‌شود اما با گذشت زمان، شخص زمان بسیار بیشتری را صرف این عادت می‌کند. سرانجام قمار همه جنبه‌های زندگی فرد را در بر می‌گیرد و ادامه زندگی بدون قمار برایش به شدت مشکل می‌شود.

چرا لیدا نتوانست شوهرش را درمان کند؟

 لیدا و دوستان فرزاد در تمام مدت در این فیلم سعی می‌کنند که به او کمک کنند تا این عادت خود را ترک کند اما موفق نمی‌شوند. شاید کمتر خانواده‌هایی مطلع باشند که این افراد هم مانند دیگر معتادان، نیازمند درمان هستند و باید برای درمان به مشاور مراجعه کنند و در مسیر درمان نیز نیازمند توجه و مراقبت خانواده هستند. البته در صورتی‌که قمار به شکل وابستگی و اعتیاد پیشرفت نکرده باشد و مشکل‌آفرین نباشد، ممکن است فرد  خود را از این رفتار زشت رهایی بخشد.

نویسنده : ادیسه عسکری | پژوهشگر سینما