بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
محمد بن سلمان ولیعهد ۳۴ ساله سعودی اهل دربار را غافلگیر کرد. او صبح جمعه با بازداشت مدعیان سلطنت پیامی به مخالفان خود داد؛ خادم و صاحب حرمین شرفین منم!
زهره نوروزپور: شاید ماجرا از روزی آغاز شد که ۱۴ سپتامبر سعودی قلب اقتصاد عربستان را هدف گرفت. روزی که موشک ها به آرامکو حمله کردند و تصاویر آن تیتر رسانه های خبری دنیا شد. هرچه باشد آرامکو نبض دلار است و ماجرا بسیار مهم و مهمتر اینکه، پس پدافند های هوایی آمریکا که میلیاردها دلار نفتی باج سبیل بن سلمان به ترامپ شده بود کجا رفت؟ چه شد آن امنیت؟ چه شد که این روزها عربستان و امارات که تا همین چند روز پیش به یمنی ها می گفتند “پابرهنه ها” امروز از پس همان ها بر نمی آید؟ اشتباه استراتژیک بن سلمان از همان روزی آغاز شد که به بردار یمنی خود خیانت کرد و جنگی ناجوانمردانه را علیه فقیر ترین کشور منطقه به راه انداخت، به سودای اینکه یمن را به سیطره حکومت خود در آورد. اشتباه بعدی او محاصره قطر بود که سبب شد کشوری کوچک اما ثروتمند و دارای بزرگترین امپراطوری رسانه را دشمن خود کند. اشتباهات ولیعهد جوان از جایی اغاز شد که نیامده سودای پادشاهی به سر زد و ملک سلمان پدر را تلویحا از دور خارج کرد. شاید به خیال خود می توانست مدل قطری را در عربستان پیاده کند؛ کودتای پسر علیه پدر!
اما داستان های ولیعهد سخت کوش و سودای بسیاری که برای قبیله نجدی خود دارد تنها به اینها معطوف نمی شود. ضعف او در مدیرت بحران داخلی و خارجی کار را به اینجا رسانده است تا کارکشته های حکومت را زیر اب کند!
در سال ۲۰۱۷ محمد بن سلمان رسما ولیعهد عربستان و جانشین ملک سلمان بیمار شد. او وعده اصلاحات اقتصادی را داد و اولین اقدام او حصر شاهزادگان در هتل کارلتون ریاض بود، هتلی باشکوه که ظاهرا نوساز بود! افراد بازداشتی اعم از شاهزادگان تراز بالای حکومت، نیروهای امنیتی و گارد ملی بودند. او آنها را حبس کرد، اموال انها را مصادر کرد و رهایشان کرد. بن سلمان معقتد بود که اینها ثروتشان را از راه فساد در اورده اند پس باید به خزانه دربار برگردانند. این شد که آنها پول ها را پس دادند و جانشان را خریدند. پولهایی که در نهایت سر از جیب ترامپ در اورد و چشم انداز اقتصادی بن سلمان موسوم به چشم انداز ۲۰۳۰ را نتوانست احیا کند.
پس از آن سال بن سلمان همچنان درگیر جنگ، لابی گری علیه همسایگان و بزرگترین رسوایی کشتن خاشقچی در کنسولگری کشورش در خاک ترکیه شد. پرونده هایی که او را هم از چشم انداخته بود هم او را درگیر! پرونده ها یکی پس از دیگری روی هم انباشته شد و در نهایت او تصمیم گرفت برای رهایی از فشار به زنان رحم کند. حق و حقوق طبیعی زندگی یک زن را کمی تا قسمتی به آنها برگرداند و مهمترین ابتکار اقتصادی یعنی برپایی شهری توریستی با ازادی مشروبات الکی، زنان و هرچیزی که توریست ها را سرگرم کند با عنوان نئوم افتتاح کرد.
اما آرامکو همه چیز را خراب کرد. ولیعهد جوان پس از حمله به تاسیسات نفتی و حملات مکرر یمنی ها راضی به کمی مذاکره شد، اما مذاکره هم تا کنون راه به جایی نبرده است. او همچنان در گیر و دار یمنی ها و مذاکره و حل و فصل و جدال با اماراتی ها بر سر جنوب یمن بود که کرونا اوار شد بر سر اوپک و نفت! کاهش شدید قیمت نفت بر اثر ویروس کرونا ولیعهد را اشفته کرد. کعبه تعطیل شد. شهر توریستی نئوم نیز و حتی مسجدالحرام و زیارت پیامبر اسلام نیز! ویروس کرونا سبب شد که بن سلمان بار دیگر حربه سال ۲۰۱۷ را پیاده کند. سه شاهزاده با نفوذ و بسیار مهم در دربار سعودی صبح جمعه گرفتار جاه طلبی ولیعهد شدند. برادر شاهزاده سعودی، بن نایف ولیعهد سابق و برادر کوجک بن نایف توسط مامورانی نقاب زده صبح روز جمعه در خانه هایشان بازداشت شدند و کسی نمی داند چه اتفاقی برای آنها افتاده است؟ اما چرا سه شاهزاده کلیدی؟ ایا فقط مساله اقتصادی در میان است؟ یا این روزها قرار است خبر درگذشت شاه سعودی را بشنویم؟ ایا ولیعهد جوان قرار است پادشاه شود؟
در چرایی بازداشت ها
در همین باره کانال اخبار سوریه در تحلیلی نوشته است: هنوز دلایل اصلی این بازداشت‌ها اعلام نشده، اما مشخص است که محمد بن سلمان در مقام نفر اول اجرایی عربستان دچار مشکلات عدیده‌ای در داخل و خارج از این کشور بوده و نمی تواند آن گونه که باید و شاید امور را مدیریت کرده و رضایت نسبی طبقه حاکم و عامه مردم را فراهم کند.
بازداشت این دو شاهزاده برجسته در زمانی صورت می‌گیرد که بن سلمان علاوه بر مباحث داخلی مانند چگونگی مدیریت کردن اقتصاد عربستان که با کاهش شدید بهای نفت و همچنین خسارت سنگین ناشی از حملات ارتش یمن دچار بحران بی‌سابقه‌ای شده، در حوزه خارجی هم هنوز موفق نشده تا بحران یمن را به پایان ببرد.
کاهش شدید بهای نفت باعث شده تا بودجه سال ۲۰۲۰ این کشور با کسری قابل توجهی مواجه گردد و تمام طرح ها و برنامه های رویایی برای محقق کردن ایده رویایی و خیالی ۲۰۳۰ از هم اکنون با شکست بسیار شدیدی مواجه گردد. بحران اقتصادی باعث نارضایتی شدید متوسط به پایین عربستان شده که در این کسری بودجه دچار بیشترین خسارت ها شده‌اند.
در حوزه سیاست خارجی نیز پس از پنج سال جنگ خانمان سوز و ویرانگر در تجاوز آشکار به کشور یمن برای بن سلمان نه تنها هیچ دستاورد مشخصی نداشته، بلکه در طول ۶ ماه گذشته شکست‌های فاحشی از ارتش و کمیته‌های مردمی یمن خورده و در یک ماه گذشته تا به امروز مناطق وسیعی که در اشغال مزدوران ریاض بوده توسط ارتش و کمیته‌های مردمی یمن پاکسازی شده است.
همه این عوامل در کنار هم دیگر باعث شده تا بن سلمان و چهار ترس و وحشت خودساخته و بسیاری شود این ترس و وحشت ناشی از احتمال هرگونه کودتا توسط درباریان و شاهزادگان مدعی سلطنت ، در شرایطی که پدرش وضعیت جسمی و عقلی سالمی ندارد او را به این نتیجه رسانده که باید خیلی زود دست به کار شود. دستگیری شاهزاده ها در واقع یک فرار به جلو است. در این شرایط به نظر می رسد فقط می تواند یک پیغام داشته باشد و ان هم اینکه به احتمال بسیار زیاد حال جسمی پادشاه سعودی چندان مناسب نیست و بن سلمان مهره های موثر را زندان می کند تا مدعی تاج و تخت نداشته باشد.
