پاسخ‌های عجیب دستگاه‌های مسؤول نسبت به ماجرای بوی نامطبوع در تهران/ بوی ماستمالی

سایت بدون – عجیب باشد یا نه هنوز عامل انتشار بوی نامطبوعی که چهارشنبه در سطح شهر تهران منتشر شد مشخص نشده است! هرچند برخی رسانه‌ها ادعا کردند بوی نامطبوع تهران زیر سر ساختمان پلاسکو بوده، اما مدیرکل محیط‌زیست استان تهران و رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر‌تهران در گفت‌وگو با ما این ماجرا را تکذیب کردند تا همچنان ماجرای این بو مرموز باقی بماند و مدیران در ردیابی آن عاجز. به همین دلیل تا امروز دوشنبه که بیش از صد ساعت از انتشار بو گذشته است، ارگان‌ها و دستگاه‌های مختلف پایتخت بسیج شدند، جلسه تشکیل دادند، بررسی کردند و احتمالا منتظر شدند بالاخره یک نهاد انتشار بو را به‌عهده بگیرد که نگرفت و درنهایت نتیجه همه این بحث‌ها و بررسی‌ها و جلسه‌ها شد یک جمله: «منشأ بو مشخص نیست!» و اظهار نظر ناامیدکننده برخی مسؤولان که ادعا می‌کنند ماجرا از شرایط بحران خارج شده و بهتر است دستگاهی که دراین خصوص کوتاهی کرده خودش لب به اعتراف بگشاید. در این چند روز این جمله را از زبان مسؤولان مرتبط زیادی شنیدیم، همه آنهایی که با اولین گمانه‌زنی‌ها، انگشت اتهام به سمتشان نشانه رفت و خیلی زود، دنبال دلیل و برهان گشتند و شاهد آوردند نه! انتشار بو کار آنها نبوده است ؛ اتفاقی که باعث شد آمار تکذیب‌های مسؤولانه در این چند روز از همیشه بالاتر برود و در نهایت مشخص نشود صاحب بوی تهران چه نهادی بوده است!

بحران بو تمام شد!
بوی بی‌صاحب تهران با این‌که در سه روز اول، مدیریت بحران شهر تهران را هم به چالش کشید، اما در حال حاضر برای این سازمان موضوعی تمام شده است. این جمله را ما از زبان احمد صادقی، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران می‌شنویم. آن هم وقتی که به ما می‌گوید این بو دیگر از حوزه بحران خارج شده است و خطری از این جانب تهران را تهدید نمی‌کند و ما قطعا اعلام می‌کنیم دیگر بحرانی از این بابت وجود ندارد.
صادقی برای ادعایش شاهد هم می‌آورد و می‌گوید: عامل بحران زا از نظر ما یکسری خصوصیات دارد مثلا مراجعه به اورژانس که ما از این بابت حتی یک نفر هم مراجعه به اورژانس نداشتیم و موضوع بو دیگر بحرانی نیست. رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران البته به ما توضیح می‌دهد مسؤولیت رسیدگی به این موضوع را از سازمان مدیریت بحران گرفته‌اند و ما باید از محیط‌زیست استان تهران پیگیر بقیه ماجرا باشیم.

ماجرای بو از نظر محیط زیست
 منتفی است
به این ترتیب پایان مکالمه ما با سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران همراه می‌شود با تماسی با مدیرکل محیط‌زیست استان تهران با کیومرث کلانتری، یکی از مسؤولانی که از همان چهارشنبه بودار تهران، بارها درباره منشا این بو با خبرنگار‌ها صحبت کرده است.
کلانتری البته قبول نمی‌کند رسیدگی به بوی تهران به این سازمان سپرده شده و می‌گوید سازمان مدیریت بحران همچنان باید درباره بحرانی بودن یا نبودن این قضیه خودش اطلاع رسانی کند.
مدیر کل محیط‌زیست استان تهران در ادامه به ما می‌گوید: دررابطه با این بو همه بررسی‌ها انجام شد، همه احتمالات و خطوط اثرگذاری که می‌توانستند مورد بررسی قرار بگیرد، مثل پسماند، فاضلاب، آتش نشانی، شرکت گاز و بخش‌های مختلف دیگر بررسی شد، ولی هیچ دستگاهی نتوانست منشا مشخص و مستندی را معرفی کند و نهایتا ما تا این لحظه به یک کانون مشخصی برای انتشار بو دسترسی پیدا نکردیم.
کلانتری البته اظهار امیدواری می‌کند در روزهای آتی، آن بخش و ارگانی که مسؤول این اتفاق بوده، خودش شهامتش را پیدا کند و بگوید ماجرا از چه قرار بوده و مسؤولیت این بو را به‌عهده بگیرد و البته بابت این اتفاق عذرخواهی هم بکند.
با تمام این تفاسیر از نظر این مقام مسؤول هم که بر مسند محیط زیست استان تهران نشسته است، قضیه بویی که چند ساعتی در جو بعضی مناطق شهر تهران منتشر شد، حداقل از نظر محیط زیست منتفی است و قابلیت پیگیری جدیدی ندارد، مگر این‌که دوباره تکرار شود.  چرایش را که می‌پرسیم کلانتری می‌گوید: این بو فقط چندساعت در تهران متصاعد شد و بعد هم از بین رفت و الان هم هیچ آثاری از آن در دسترس نیست که ببینیم چه کانونی داشته و می‌شود روی آن کار کارشناسی کرد یانه؟!

مرکاپتان؛ مرکاپتانی که می‌گویند چیست؟!
با این حال قوی‌ترین احتمال از نظر مدیر کل محیط زیست استان تهران، ماده مرکاپتان است. کلانتری با اشاره به این موضوع می‌گوید: با این‌که شرکت گاز این موضوع را تکذیب کرد اما این گمانه زنی وجود دارد که این بو مربوط به همان ماده مرکاپتان باشد و به صورت سهوی توسط خود شرکت گاز یا یکی از پیمانکار‌هایش در فضا منتشر شده باشد. او البته توضیح می‌دهد با این‌که هیچ مدرک مستندی درباره این احتمال وجود ندارد، اما بوی بد چهارشنبه تهران، شباهت زیادی به بوی ماده مرکاپتان داشته است. مرکاپتانی که کلانتری از آن نام می‌برد، مقصر جدیدی نیست، یک بار دیگر هم در همان روز ابتدایی حادثه ما اسمش را از زبان استاندار تهران شنیده بودیم، آن هم وقتی که انوشیروان محسنی بندپی گفته بود، منبع بوی نامطبوع تهران احتمالا ریختن «مرکاپتان»‌ها به صورت عمد یا سهو در مکانی بوده است.
ما برای این‌که این مقصر احتمالی بوی بد تهران را بهتر بشناسیم، پای حرف‌های علی اصغر انصافی، استاد شیمی و معاون پژوهشی دانشکده شیمی دانشگاه صنعتی اصفهان نشسته و این استاد دانشگاه به ما گفت: گاز مرکاپتان یک ترکیب گوگرد دار و بوزاست که مسلما برای سلامت مضر است.
او توضیح می‌دهد: گاز مرکاپتان را به گاز طبیعی متان اضافه می‌کنند تا اگر مثلا در خانه‌ها گاز نشتی داشته باشد از این بو خانواده‌ها متوجه بشوند که گاز در حال انتشار است، چون گاز شهری خودش بی‌بو است، بنابراین این گاز فقط توسط خود پالایشگاه‌ها به گاز شهری اضافه می‌شود.
انصافی هم با اشاره به گمانه زنی‌های مطرح شده درباره عامل انتشار بو در سطح تهران می‌گوید: اگر این بو مربوط به مرکاپتان بوده باشد، اگر بخواهد در وسعت شهر تهران منتشر شود، قطعا بالای  20PPM بوده و این یعنی گاز می‌تواند از دو سه جا در سطح شهر نشتی داشته باشد و مسؤولان گاز از نشتی‌اش خبر نداشته باشند.
​​​​​​​
موضوع بو در کمیسیون سلامت
عجیب باشد یا نه عامل انتشار بوی تهران فعلا مرموز مانده و قرار نیست خودی نشان بدهد و با این حال برای مسؤولان شهری تهران قضیه این بو با تمام این اما و اگر‌ها منتفی شده و حالا که چند روز از این حادثه گذشته، دیگر کسی علاقه ندارد درباره آن صحبت کند، مثل رئیس شورای شهر تهران که دیروز درباره همین بوی نامطبوع به خبرنگار‌ها گفت: من مایل نیستم که درباره بو صحبت کنم، چرا که همه پراکنده در مورد این بو صحبت کردند و حتی لطیفه و جُک‌هایی ساخته شد و حرف‌هایمان نباید جُکی شود و اجازه دهید از آنجا که موضوع حساسی است به جمع‌بندی علمی برسیم.
 محسن هاشمی البته این جواب را در پاسخ به این سوال که روز شنبه، جلسه‌ای در وزارت راه و شهرسازی برگزار شده و در آن سخنانی در مورد این‌که این بو هشداری برای زلزله تهران است مطرح شده، داد. هاشمی در ادامه گفت که قرار است رئیس کمیسیون سلامت شورا یعنی زهرا صدراعظم نوری، اظهار نظرها را جمع‌بندی و گزارشی در این خصوص تهیه کند.
این‌طور که از شواهد پیداست، مردم تهران هم باید مثل مسؤولان مختلف شهر، قضیه بوی نامطبوع شهر را تا اطلاع ثانوی یعنی شاید تکرار مجددش، به حال خودش رها کنند، چرا‌که پرونده این بو برای خیلی‌ها بسته شده است، حتی اگر نگرانی‌ها و گمانه‌زنی‌ها از ماجرای زلزله و آتشفشان همچنان برای خیلی‌ها پابرجا باشد.