بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
شب یلدا یا شب چله یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است که در بلندترین شب سال (آخرین شب پاییز و آغاز زمستان) برگزار می‌شود. به این شب «چله» گفته می‌شود به دلیل ارتباط آن با تقویم سنتی ایران و تقسیم‌بندی فصل زمستان به چله بزرگ و چله کوچک.
معنای «چله»
- واژه‌شناسی چله:
کلمه چله از عدد چهل گرفته شده است. این واژه به چهل روز نخست زمستان اشاره دارد که سخت‌ترین و سردترین روزهای سال به‌شمار می‌آیند. - تقسیم‌بندی زمستان در تقویم ایرانی:
زمستان در فرهنگ ایرانی به دو دوره چله تقسیم می‌شود:- چله بزرگ (چله کلان): از اول دی تا دهم بهمن، شامل چهل روز.
- چله کوچک (چله خرد): از یازدهم بهمن تا سی‌ام بهمن، شامل بیست روز.
پیوند شب یلدا با چله
- آغاز زمستان و سرمای سخت:
شب یلدا، آغاز فصل زمستان و دوره چله بزرگ است که در باور مردم قدیم، همراه با سرمای سخت و طولانی بوده است. - جشن گرفتن برای آغاز چله:
در گذشته، مردم برای آماده شدن در برابر سرمای زمستان، شب یلدا را جشن می‌گرفتند. این جشن، نمادی از همبستگی اجتماعی و شادمانی در برابر طبیعت بود. - پیوند با سنت‌های کشاورزی:
کشاورزان و دامداران ایرانی، پایان پاییز و آغاز زمستان را با شب یلدا (شب چله) جشن می‌گرفتند تا هم به استقبال فصل زمستان بروند و هم پایان برداشت محصول را گرامی بدارند.
شب چله در فرهنگ عامه
- جشن گرفتن طولانی‌ترین شب:
مردم ایران شب چله را با دورهمی‌های خانوادگی، خوردن خوراکی‌هایی مانند انار، هندوانه و آجیل، و گفتن داستان‌ها و شعرخوانی برگزار می‌کردند. - غلبه بر تاریکی:
در باورهای قدیمی، یلدا نماد غلبه بر تاریکی و شب طولانی بود. مردم با دورهم بودن و روشن کردن چراغ‌ها، به استقبال نور خورشید و روزهای بلندتر زمستان می‌رفتند.
نتیجه‌گیری
نام‌گذاری شب یلدا به «شب چله» به دلیل آغاز چله بزرگ زمستان در این شب است. این نام نشان‌دهنده پیوند عمیق جشن‌های ایرانی با طبیعت و چرخه فصول است. شب چله نه‌تنها یک رویداد تقویمی، بلکه نمادی از امید، همبستگی و مقاومت در برابر سختی‌های زمستان بوده است.
