سایت بدون – آمارها نشان میدهد از هر ۵ نفر ۱ نفر یا به عبارت سادهتر ۲۰ درصد از افراد جامعه دچار وزوز گوش هستند. این آمار بعد از میانسالی به ۴۰ درصد و حتی بیشتر افزایش مییابد. وزوز گوش یک اختلال شایع و در عین حال آزاردهنده برای بیماران است. دکتر بابک ساعدی، متخصص گوش و حلق و بینی، فلوشیپ جراحی صورت و عضو هیاتعلمی دانشگاه علومپزشکی تهران، درباره وزوز گوش و راههای درمان آن بیشتر توضیح میدهد.
آسیب به کدام بخش از گوش باعث ایجاد صدای وزوز برای بیمار میشود؟
صداهای غیرعادی داخل گوش که باعث آزار بیمار میشوند، معمولا مربوط به خود گوش نیستند. برای مفهومتر شدن این موضوع مثلثی را در نظر بگیرند که هر جزء این بیماری یکی از اضلاع مثلث را تشکیل میدهد. ضلع اول همان بیماریهای داخل گوش است که کاهش شنوایی در این ضلع قرار میگیرد. ضلع دوم شرایط اجتماعی و محیطی بیمار است. مثل فردی که در محیطی پرسروصدا قرار میگیرد. قرار گرفتن هر انسانی در محیط غیرعادی استرسزاست. استرس و اضطراب هم میتواند باعث وجود صداهایی در گوش شود و ضلع سوم صداهای گوش ناشی از بیماریهای روانی است. بعضی از بیماریهای روان هستند که بر اثر آن بیمار دچار توهم میشود و صداهای عجیب و غریب یا صدای افراد خیالی را میشنود. البته این موضوع مورد بحث ما نیست چون ریشههای روانشناختی دارد. مبحث ما مربوط به صداهایی است که ریشه در خود گوش دارند.
صداهای مربوط به گوش چند نوع هستند؟
وقتی بیمار با شکایت صداهای زنگدار و ضرباندار در گوش به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه میکند ابتدا باید مشکلات محیطی و اختلالات روانشناختی بررسی و کنار گذاشته شود. بعد از آن اگر متوجه شدیم که صداها مربوط به گوش است، نوع صدا، احساس کلیک و زنگدار و ضرباندار بودن آنها باید از هم تفکیک شوند چون هر کدام از آنها درمان جداگانهای دارند.
این صداها چه تفاوتی با هم دارند؟
بخشی از صدای داخل گوش احساس کلیک است. این صدا در اثر مشکلات مفصل فکی ایجاد میشود که به بحثهای تخصصی جداگانهای نیاز دارد. صدای دیگر از نوع ضرباندار است. صدای ضربان داخل گوش به ۲ علت ایجاد میشود؛ علت اول بیماریهایی مانند مشکلات عروقی-قلبی و علت دوم مربوط به مشکلات خود گوش مانند تومورهای عروقی داخل گوش است. ضربان داخل گوش معمولا یک مشکل جدی است و به درمانهای تخصصی نیاز دارد. صدای بعدی داخل گوش و همان شکایت اصلی بیماران، وزوز گوش است. وزوز گوش به تنهایی بیماری نیست و میتواند علامتی از یک بیماری باشد. صدای وزوز گوش معمولا در اثر تغییراتی به وجود میآید که در بخش داخلی گوش ایجاد میشود و ناشی از ضعف عصب شنوایی است. اغلب صداهای داخل گوش معمولا با افزایش سن بیشتر میشوند. پیرگوشی شایعترین بیماری گوش است که بر اثر آن فرد صداهایی غیرعادی در گوش میشنود. اگر موم گوش باعث انسداد مجرا شده باشد، میتواند تغییراتی را در دریافت صداهای اطراف که وارد گوش میشوند، ایجاد کند. موم باعث میشود صداهای واردشده حالت اکو پیدا کنند و صدای غریبهای در گوش بیمار ایجاد شود. بعضی از داروها، قرار گرفتن بیمار در معرض صداهای بلند ناگهانی مانند صدای انفجار، بیماری منیر و… نیز باعث ایجاد صداهای غیرعادی در گوش میشوند.
صداهایی که ریشه روانشناختی دارند، وجود بیرونی ندارند؟
نه، مهمترین بیماری روانشناختی که در آن فرد دچار توهم میشود و ممکن است صداهای عجیب و غریبی بشنود، اسکیزوفرنی است. این بیماران تصوری خیالی توام با هذیان و توهم دارند. البته توهم و هذیان یکی از علائم بیماری است. گوشهگیری، تناقض در کلام و آشفتگی ذهنی هم در بیمار دیده میشود. صداهای توهمی گاهی دستوردهنده هستند و بیمار از آنها اطاعت میکند. همین اطاعت، شاید منجر شود بیمار خطا کند گاهی هم بیمار صدای چند نفر را میشنود، صدایی که اصلا وجود خارجی ندارد و اطرافیان بیمار از آن ابراز بیاطلاعی میکنند. البته توهم، فقط شنیدن صوت نیست. بعضی از بیماران توهم دیداری، لمسی، بویایی و چشایی هم دارند. این بیماری معمولا از دوران نوجوانی و ابتدای جوانی آغاز میشود و به شدت کیفیت زندگی بیماران را کاهش میدهد چون تحصیل و کار را رها میکنند و تنشهای زیادی در روابط بینفردی و اجتماعیشان ایجاد میشود. بیماران به درمان دارویی نیاز دارند و درمان باید سریعتر شروع شود. گاهی صداها و علائم بیماری آنقدر آزاردهندهاند که منجر به خودکشی فرد میشوند. بیمار زندگی خانواده را نیز تحتتاثیر قرار میدهد بنابراین نزدیکان بیمار هم باید نحوه درست رفتار با این افراد را بدانند.
بیماران مبتلا به وزوز گوش باید میزان کافئین مصرفی روزانه خود را کاهش دهند؛ سیگار و الکل بپرهیزند و در طول روز نیز از سمعکهای صوتی استفاده کنند