بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون – ۱۴خرداد بود که خبر تخریب خانه پرویز مشکاتیان در نیشابور همه شبکههای اجتماعی را پر کرد.چند روز تعطیلی فرصت مناسبی بود تا بساز و بفروش‌ها دست به کار شوند و این خانه قدیمی را تخریب کنند، با این توجیه که خانه اگر خراب شود دیگر کاری از دست کسی برنمی‌آید و مسوولان هم پی آن را نمی‌گیرند و خانه پدری پرویز مشکاتیان که از نظر موقعیت جغرافیایی در یکی از بهترین نقاط نیشابور قرار دارد، می‌تواند به مجتمع مسکونی تبدیل شده و پول زیادی را به جیب صاحبان آن سرازیر کند.اما شبکههای اجتماعی وارد عمل شدند و خبر تخریب به‌سرعت منتشر شد.هرچند خیلی دیر چون زمانی مسوولان رسیدند که حدود ۹۰ درصد خانه تخریب شده بود.صاحبان فعلی ملک و راننده لودری که خانه را خراب می‌کرد، بازداشت شدند.
یکی از کارمندان شهرداری نیشابور به جام جم گفت: دو سال قبل صاحبان فعلی این خانه را از وارثان آقای مشکاتیان به قیمت ۱۰ میلیارد تومان خریدند.این ملک متعلق به پدر آقای مشکاتیان بود، البته اولین خانه ایشان نبوده، سومین خانه‌ای است که پدر آقای مشکاتیان داشته و این نوازنده بخشی از زندگی خود را در این خانه سپری کرد و تا زمانی که زنده بود به این خانه رفت و آمد داشت.خانه ارزش معماری سنتی و قدیمی نداشت، اما ارزشمند بود چون خانه‌ای بود که مشکاتیان به آن رفت و‌آمد داشت.خانه‌هایی از نظر معماری ارزش ثبت ملی دارد که قبل از سال ۱۳۲۰ ساخته شده باشد، اما این خانه چنین قدمتی نداشت. این خانه در خیابان نگارستان قرار دارد که خیابانی است بین خیابان دارایی و کال منوچهری و کوچه‌ای که این خانه در آن واقع بود به‌نام پرویز مشکاتیان ثبت شد. آنهایی که با نیشابور آشنایی دارند، می‌دانند باغ‌ها و خانههای قدیمی زیادی در حاشیه کال قرار دارد که برخی از آنها حفظ شده و برخی دیگر تخریب و به برج و مجتمع مسکونی تبدیل شده است.این منطقه، محله خان‌نشین و اعیان‌نشین نیشابور بوده و چند سالی است بساز و بفروش‌ها برای این منطقه دام پهن کرده‌اند و برخی از این خانه‌ها را هم خریداری و به آپارتمان تبدیل کرده‌اند.
مجوز ساخت و ساز نمی‌دهیم
مهندس علی نجفی، شهردار نیشابور درباره خانه پدری پرویز مشکاتیان و کارهایی که شهرداری برای حفظ آن انجام داده، می‌گوید: خانه در ردیف آثار ناملموس معنوی قرار می‌گیرد، چون مرحوم مشکاتیان بخشی از عمر خود را در آن سپری کرده است.ما دو سال قبل جلساتی با وارثان این خانه داشتیم،چون نمی‌توانستیم پول کامل خانه را پرداخت کرده و آن را بخریم، چند پیشنهاد به آنها دادیم که یکی از آنها این بود که خانه را به موزه یا مرکز فروش اشیای تاریخی تبدیل کنند و شهرداری بابت این تبدیل پولی از آنها نمی‌گیرد.پیشنهاد دوم این بود که به اندازه قیمت ملک از ما امتیاز شناور بگیرند و پیشنهاد سوم این بود که ملکی هم قیمت آن خانه در نقطه‌ای دیگر از شهر به آنها داده شود که هیچ‌کدام از این پیشنهادات را قبول نکردند و وجه نقد را به صورت کامل می‌خواستند که آن‌هم برای شهرداری میسر نبود،بنابراین آنها خانه را فروختند به کسانی که مشخص بود کارشان بساز و بفروشی است.با همه اینها ما در سال ۹۹ در شهرداری نیشابور، بودجه‌ای را برای خرید این خانه در نظر گرفتیم که با وجود کرونا ، بودجه شهرداری در شورای شهر تصویب نشد و بودجه این خانه هم هنوز تصویب نشده است.صاحبان فعلی خانه چند روز قبل به شهرداری آمدند و ما به آنها گفتیم که چند روز دیگر صبر کنند تا بودجه تعیین تکلیف شود، اما آنها روز ۱۴ خرداد که تعطیل بود، ملک را تخریب کردند.
از صبوری پرسیدم، شما نامه‌ای مکتوب به صاحبان خانه داده‌اید که نباید آن را تخریب کنند؟
شهردار نیشابور می‌گوید:نه! چون زمانی ما نامه مکتوب می‌دهیم که خانه ثبت ملی شده باشد، اما تا ۱۳ خرداد هیچ نامه‌ای به دست ما نرسید که این خانه ثبت ملی شده، اما در چند جلسه حضوری به صاحبان خانه درباره ارزش معنوی آن توضیح دادیم و برای تامین اعتبار فرصت خواستیم که آنها ندادند و خانه را خراب کردند. ما تنها کاری که فعلا می‌توانیم انجام بدهیم این است که هیچ مجوزی برای ساخت این خانه به مالکان آن ندهیم که شامل تراکم و بقیه موارد است.این قوانین بازدارنده برای این است که دست بساز و بفروش‌ها را از دیگر خانههای قدیمی نیشابور کوتاه کنیم.برای خانههای قدیمی بهره‌مندی‌های اقتصادی هم راستا با حفظ ابنیه قدیمی تعریف کرده‌ایم که می‌توانند از آنها استفاده کنند.
خانه آقای مشکاتیان ثبت ملی شده است
محمد اسماعیل اعتمادی، رئیس میراث فرهنگی نیشابور درباره تخریب خانه پدری پرویز مشکاتیان درخصوص اقدامات میراث برای حفظ این خانه می‌گوید: این خانه خارج از بافت سنتی نیشابور قرار دارد.این خانه از این جهت مهم است که آقای مشکاتیان تا آخرین روزهای حیات به آن رفت و آمد داشت به همین دلیل در میراث فرهنگی به عنوان اثری ارزشمند شناخته شد.نیمه دوم سال ۹۸ درخواست ثبت ملی این خانه را به میراث استان و بعد از تایید به وزارتخانه فرستادیم.سوم اردیبهشت امسال وزارتخانه این اثر را ثبت ملی کرد.به موازات پیگیری برای ثبت در اثر ملی، با مالکان فعلی ملک مذاکره می‌کردیم و مدام پیگیر بودیم که خانه تخریب نشود.با آنها در اداره میراث و شورای شهر جلساتی گذاشته شد و از آنها خواستیم بدون تخریب ملک آن را تغییر دهند و مثلا به موزه موسیقی تبدیل کنند یا حتی آن را به خانه‌ای که به‌نام بوم‌گردی شهرت دارند، تبدیل کنند تا هم خانه حفظ شود و هم آنها به سود برسند.اما مالکان قبول نکردند و گفتند ما کارمان فرهنگی نیست! از آنها فرصت خواستیم که تا تامین اعتبار برای خرید صبر کنند که این قرار را هم روز ۱۴ خرداد به‌هم زدند و با این که خانه ثبت ملی شده، آن را تخریب کردند.طرح شکایت میراث فرهنگی را هم از امروز پیگیری خواهیم کرد. خانه باید بازسازی شده و به عنوان میراث معنوی نگهداری شود.نقشه این خانه را داریم و با مصالحی که به بافت قدیمی خانه شبیه است آن را بازسازی خواهیم کرد.دوران جوانی آقای مشکاتیان در این خانه سپری شده و اهالی فرهنگ و هنر نیشابور تمایل دارند این خانه به موزه موسیقی تبدیل شود.
رئیس میراث فرهنگی نیشابور درباره خانههای قدیمی این شهر و حفظ آنها می‌گوید:برخی مکان‌های قدیمی نیشابور مثل کاروانسرا، بازار سرپوشیده و حوزه علمیه نیشابور ثبت و بودجه‌ای برای نگهداری آنها تعریف شده و مشکلی هم ندارند.عمده مشکل ما درباره خانههای قدیمی نیشابور است که نه ردیف بودجه‌ای برای خرید آنها داریم و نه قوانین سفت و سختی برای حفظ آنها.در حالی که این خانه‌ها ارزش معنوی زیادی دارند و می‌توان از ظرفیت آنها برای گردشگری و تبدیل آنها به خانه – موزه یا خانههای بوم‌گردی استفاده کرد.
خانههای باارزشی که آپارتمان شدند
نیشابور با قدمت تاریخی که دارد، پر است از خانههای قدیمی که بنا به موقعیت جغرافیایی این شهر ساخته شده است.خانه‌هایی که ارزش نگهداری دارند و می‌توانند به میراثی برای جذب گردشگر تبدیل شوند، اما برخی از این خانه‌ها که عیان و عرصه‌‌ای با متراژ زیاد هم داشتند، تخریب شده‌اند که از میان آنها می‌توان به ملک امین التجار و ملک معمار باشی اشاره کرد.شهردار نیشابور درباره دیگر املاک ارزشمند و در حال تخریب نیشابور می‌گوید: ملک امیری دیگر ملکی است که تخریب شده با این که ثبت ملی هم شده بود.مالک و وارثان این خانه به دیوان عدالت اداری شکایت کرده و خانه را از ثبت ملی خارج می‌کنند و می‌فروشند.ملک آقای وکیلی هم در آستانه تخریب است، هرچند اثری فاخر است و ارزش نگهداری دارد.وارثان آقای وکیلی از معتمدان نیشابور هستند و شهرداری با آنها مذاکراتی داشته و اعلام کرده‌ایم که تمایل داریم این ملک را حفظ کنیم و منتظر خبر آنها هستیم. خانه قوامی هم از خانههای قدیمی است که می‌کوشیم آن را حفظ کنیم،خاندان قوامی از قدیمی‌‌های نیشابور و آدم‌های فرهنگ دوست هستند که امیدواریم با شهرداری و میراث فرهنگی همکاری کرده و کمک کنند این خانه را حفظ کرده تا کاربرد‌های فرهنگی و هنری برای آن در نظر بگیریم.ملک قریشی را اما توانستیم حفظ کنیم.چند سال است آن را خریداری و برای بازسازی‌اش هم بودجه‌ای تعریف کرده‌ایم.
