چگونه فوتبال این بازی زیبا می تواند قاتل باشد؟

فوتبال بدون ضربه سر، ورزشی عجیب خواهد شد که ارسال‌های بلند در آن هیچ نقشی نخواهد داشت

همه‌چیز از تحقیقاتی شروع شد که ثابت می‌کرد رابطه مستقیمی بین ضربه به سر با زوال عقل و بیماری‌هایی مثل پارکینسون و آلزایمر وجود دارد. تحقیقات دانشگاه یومای سوئد نشان داده‌اند آسیب شدید به سر نظیر ضربه در حین ورزش یا تصادف با وسیله نقلیه با خطر کوتاه‌مدت زوال عقل مرتبط است. اما تحقیق جدید نشان می‌دهد این خطر تا سال‌های متمادی و حتی تا چندین دهه بعد ادامه خواهد داشت. در سال ۲۰۱۷، بی‌بی‌سی در گزارشی به رابطه بین ضربه سر در فوتبال و زوال عقل پرداخت. اتحادیه فوتبال اروپا، بعد از آن تحقیقات اعلام کرد یک پروژه تحقیقاتی را با هدف به اثبات رساندن خطراتی که بازیکنان جوان در طول مسابقات و تمرین‌ها با آن روبه رو هستند  به اجرا در می‌آورد. دکتر ایان بیسلی، رئیس کمیته پزشکی فدراسیون فوتبال انگلیس در واکنش به این اتفاقات گفت که این سازمان از فیفا خواسته در این باره تحقیق کند. او گفت بلافاصله بعد از این که مشخص شد سه نفر از بازیکنان تیم ملی انگلستان در جام جهانی ۱۹۶۶ – مارتین پیترز، نابی استیلز و رایان ویلسن- آلزایمر گرفته‌اند، فدراسیون فوتبال انگلستان از فیفا خواسته تحقیقاتی را در این باره شروع کند. جف استل، مهاجم سابق تیم ملی انگلیس و باشگاه وست‌بروم در ۵۹ سالگی در حالی که به بیماری فراموشی زودهنگام مبتلا بود، درگذشت. تحقیقاتی که در سال ۲۰۰۲ در خصوص مرگ او انجام شد، نشان داد ضربه زدن مداوم به توپ چرمی سنگین فوتبال در آسیب دیدگی مغزی او تاثیر داشته است. دان آستل، دختر جف در مصاحبه با رادیو بی‌بی‌سی گفت: «وقتی تحقیقات پزشکی قانونی انجام شد، مقامات فوتبال سعی کردند واقعیت مرگ پدرم را پوشیده نگه دارند. آن ها نمی‌خواستند قبول کنند که فوتبال می‌تواند کشنده باشد و متاسفانه همین ‌طور هم هست. فوتبال می‌تواند کشنده باشد. اواخر حتی یادش نمی‌آمد که زمانی فوتبالیست بود. فوتبال همه آن چه را به او داده بود، پس گرفت.» در سال ۲۰۱۶ جمعی از پژوهشگران دانشگاه کالج لندن و دانشگاه کاردیف روی مغز پنج فوتبالیست حرفه‌ای بازنشسته و یک فوتبالیست دیگر که تمام دوران بازی‌اش در سطح آماتور بود، تحقیق کرده‌اند. همه آن ها به‌ طور متوسط ۲۶ سال فوتبال بازی کرده و هر شش نفر در دهه ۶۰ زندگی به بیماری زوال عقل مبتلا شده‌ بودند. در طول این تحقیقات که بعد از مرگ این شش نفر انجام شده، دانشمندان در چهار مورد به نشانه‌هایی از یک ضایعه مزمن مغزی که با از دست دادن حافظه، افسردگی و فراموشی مرتبط است، برخوردند. آسیبی که در ورزشکاران سایر رشته‌های ورزشی که در آن ها برخورد وجود دارد هم دیده شده است. سه سال پس از این تحقیقات، مسئولان فوتبال اسکاتلند تصمیم گرفتند یک واکنش جدی به این موضوعات داشته باشند. آن ها در مسابقات فوتبال زیر ۱۲ سال، زدن ضربه سر را ممنوع کردند اما پیش از این که اسکاتلندی‌ها این کار را بکنند، آمریکایی‌ها زدن ضربه سر در مسابقات فوتبال پایه را ممنوع کردند. این قانون از اول ژانویه ۲۰۱۶ در همه تیم‌های ملی فوتبال جوانان و آکادمی‌های فوتبال ایالات متحده و تیم‌های جوانان در کلوب‌های لیگ‌های برتر فوتبال اجرا شد. متن این قانون جدید به این شکل است: «اگر بازیکنی به عمد در بازی ضربه سر بزند، یک ضربه آزاد غیر‌مستقیم به تیم مقابل درهمان نقطه تعلق می‌گیرد. اگر ضربه سر عمدی در محوطه دروازه انجام شود، ضربه آزاد غیر‌مستقیم به موازات خط محوطه دروازه و در نزدیک‌ترین نقطه به محل خطا انجام می‌شود.» در این قوانین همچنین آمده است بازیکنی که مشکوک به آسیب ناحیه سر باشد، برای رسیدگی می‌تواند تعویض شود بدون آن که این تعویض در تعداد تعویض‌های مجاز هر تیم در بازی فوتبال حساب شود. این قانون اثری جدی روی شکل فوتبال خواهد داشت و اگر بخواهد به سایر کشورها هم تسری پیدا کند، فوتبال با آن چیزی که تاکنون می‌دیدیم، متفاوت خواهد شد. فوتبال بدون ضربه سر، ورزشی عجیب خواهد شد که ارسال‌های بلند در آن هیچ نقشی نخواهد داشت.  بازیکنان بسیاری در فوتبال دلیل حضورشان ضربات سر است. چه آن هایی که ضربه سر می‌زنند و چه آن هایی که توانایی ارسال توپ‌های بلند را دارند. تاکتیک‌های فوتبال جابه‌جا خواهد شد و باید دید آیا فیفا می‌پذیرد این قانون در تمام مدارس فوتبال اجرایی شود یا خیر. با توجه به تحقیقات علمی که انجام شده، مشخص است که ضربه سر می‌تواند در آینده روی سلامت بازیکنان فوتبال تاثیرگذار باشد. حتی این ضربات می‌تواند روی آن دسته از فوتبالیست‌هایی که هرگز به صورت حرفه‌ای این ورزش را پیگیری نکرده‌اند و تنها در آکادمی‌ها حضور داشتند هم اثرگذار باشد. نباید فراموش کرد که در ورزش‌هایی مثل بوکس و دیگر هنرهای رزمی و حتی فوتبال آمریکایی و راگبی، آسیب‌هایی که به سر وارد می‌شود به مراتب بیشتر از فوتبال است. اما موضوع خیلی مهم این جاست که باید تمام افراد را از این خطرات آگاه کرد تا با چشمی باز درباره آینده‌شان تصمیم بگیرند.