بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون – «فاخره» نامی مونث و عربی است که شاید در ایران کمتر آن را شنیده باشید، البته در مناطق جنوبی کشورمان احتمال دارد نام مذکر «فاخر» زیاد به گوش‌تان خورده‌باشد اما موضوع جالب اینجاست که فاخره علاوه بر معنای وزینی که دارد، یک گیاه دارویی با خواص درمانی زیاد است که در طب سنتی کشورهایی نظیر چین، هند، سودان، کره، ژاپن و همچنین در ایران کابرد دارویی دارد. در بازار دارویی ایران و در کتب قدیم، این گیاه به نام فاغره یا فارغه شناخته و به‌مرور زمان به فاخره تبدیل شده، نام‌های دهان‌باز، دهان‌گشاد، زرد چوب، چوب فلفل و به شیرازی کبابه شکافته نیز از دیگر نام‌هایی است که این گیاه با آن شناخته می‌شود. میوه فاخره به اندازه فلفل سیاه است که پس از رسیدن تا نیمه باز می‌شود و به همین دلیل دهان‌باز نیز نام گرفته‌است. در منابع نقل است که طعم فاخره شبیه آلبالوی تلخ است. از این گیاه علاوه بر خواص درمانی، می‌توان به عنوان طعم‌دهنده در نوشیدنی‌ها و غذاها و از پوست آن برای تهیه دمنوش استفاده کرد. این گیاه اولین بار در کتاب قانون ابن‌سینا مورد اشاره قرار گرفته‌است. از میان بیش از ۲۵۰ گونه فاخره که همه به‌عنوان ادویه در نقاط مختلف دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرند، چند گونه آن مصارف دارویی وسیع دارد. اندام دارویی فاخره، میوه و دانه رسیده آن است که بوی قوی دارد که معمولا میوه را به‌صورت دم‌کرده یا گرده استفاده می‌کنند.
کاربردهای گیاه فاخره
حکمای طب سنتی ایران و همچنین بوعلی سینا معتقد است فاخره بسیار طبع گرم و خشک و قابضی دارد و خوردن و بوییدن میوه آن برای تقویت و رفع بیماری‌های ناشی از سوءمزاج سرد مغز(دماغ) و قلب مفید است و همچنین برای بهبود سوءهاضمه ناشی از سردی و تقویت و رفع سوءمزاج سرد معده و کبد و همچنین کلیه سودمند است. البته فاخره در گرم‌مزاجان سبب بروز سردرد می‌شود که باید با مصلحاتش مانند روغن بادام یا گلاب استفاده شود.
فاخره سرشار از آنتی‌اکسیدان است و خواص ضدالتهاب، ضد درد و ضدمیکروب دارد و برای التیام دندان درد، سرماخوردگی، سرفه، پیشگیری و درمان بیماری‌هایی مانند اسهال، گاستریت، زخم معده، سوزش دهان و… مفید است. به‌دلیل معرق بودن تب بر خوبی است اما توصیه‌شده تجویز آن در مواردی که بیمار دارای تب ناشی از ناراحتی‌های ریوی باشد ممنوع است. این گیاه بادشکن خوبی است و درمان‌کننده انگل‌های گوارشی است و می‌تواند در تقویت قوای جنسی موثر باشد.
مضرات گیاه فاخره
با توجه به این‌که زیاده‌روی در مصرف هر نوع ماده خوراکی می‌تواند آسیب‌زا باشد، گیاه فاخره هم از این قاعده مستثنا نیست. زیاده‌روی و مصرف مکرر این گیاه سبب بروز مسمومیت، اسهال، آریتمی و بروز اختلالات عصبی می‌شود. براساس مطالعات انجام شده هیچ اطلاعاتی در مورد تاثیرات سوء این گیاه بر خانم‌های باردار و شیرده به‌دست نیامده و به همین دلیل توصیه شده‌است که این گروه افراد از مصرف فاخره بپرهیزند. همچنین در منابع آمده فاخره گیاهی است که می‌تواند علائم برخی بیماری‌های روده‌ای مانند التهاب و سندرم تحریک‌پذیر روده را تشدید کند.
