بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون -۳۵ تا ۴۰ درصد دانشجویان کشور تجربه مصرف قلیان را دارند و مصرف این ماده دخانی در دختران دانشجو ۱۰ برابر افزایش یافته است. همچنین ۲۰ تا ۲۵ درصد دانش‌آموزان دبیرستانی در کشور تجربه مصرف قلیان را دارند و مصرف دخانیات در نسل جوان ما افزایش قابل‌توجهی داشته است. این آمارها را رئیس شبکه ملی پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر در یک نشست خبری عنوان کرد ه و نسبت به افزایش مصرف مواد دخانی، به‌ویژه در نوجوانان و جوانان هشدار داده است. این درحالی است که کشور ما مفتخر به تصویب قانون جامع کنترل دخانیات بوده و یکی از کشور‌هایی است که معاهده بین‌المللی کنترل دخانیات را امضا کرده است ولی با گذشت بیش از ۱۰ سال از زمان تصویب این قانون که بندبند آن قرار بود مصرف مواد دخانی را در کشور کاهش دهد، همچنان روی کاغذ مانده. در چند سال اخیر، اما نگرانی‌ها به افزایش مصرف قلیان، به‌ویژه بین دختران نوجوان و جوان معطوف شده است. از آنجایی که قلیان قبح سیگار را ندارد، کم‌کم جایگاهش را در مهمانی‌ها و دورهمی‌ها باز کرده و انگار مصرفش بین زنان از سیگار پیشی گرفته است. این ماده دخانی که هر ۳۰ دقیقه مصرف آن معادل ۴۰ نخ سیگار است، هر روز با ترفندهای جدید شرکت‌های دخانی و با اشکال مختلف در مهمانی‌ها و کافی شاپ‌ها خودنمایی می‌کند و بسیار در دسترس است، در حالی که قلیان بسیار بیشتر از سیگار، سلامت زنان را تهدید می‌کند. در سال‌های اخیر عرضه قلیان از راه‌های معمول خارج شده و در فضای مجازی با تبلیغات فریبنده قلیان با طعم‌های مختلف و بسته‌بندی‌های متنوع در ۲۴ ساعت شبانه‌روز عرضه می‌شود و این مساله بسیار نگران‌کننده است. دکتر محمد رضا مسجدی، رئیس شبکه ملی پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر این جملات را در نشست خبری نخستین همایش شبکه ملی پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر بیان کرد و گفت:
«نتایج یک مطالعه در مراکز ترک اعتیاد زاهدان نشان می‌دهد ۹۰ درصد معتادان، اعتیادشان را با سیگار و قلیان آغاز کردند، این درحالی است که ما در کشور ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار معتاد داریم که در سن جوانی و میانسالی هستند.» دبیر کل جمعیت مبارزه با دخانیات با گلایه از تخصیص ارز مبادله‌ای به سیگار تاکید کرد: «در حال حاضر در کشور مشکلات ارزی داریم و برای مایحتاج مردم باید ارز مبادله‌ای در نظر بگیریم، چطور می‌شود برای سیگار و توتون ارز مبادله‌ای تخصیص می‌یابد؟ از حاکمیت باید مطالبه کنیم که این کار را نکند.»
با کنترل مصرف سیگار و قلیان، یک‌سوم سرطان‌ها کاهش می‌یابد
رئیس شبکه پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر اضافه کرد: «در حال حاضر قیمت سیگار گران‌تر شده ولی مالیات آن افزایشی نیافته و سودش در جیب واردکنندگان، تولیدکنندگان و واسطه‌گران می‌رود، در حالی که دولت می‌تواند با افزایش مالیات سیگار، برای تجهیز امکانات ورزشی و رفاهی هزینه کند.»
به گفته دکتر مسجدی، اگر دولت به درستی از سیگار مالیات بگیرد، رقمی معادل ۲۰ هزار میلیارد تومان در سال جمع می‌شود که می‌توان آن را به آموزش‌وپرورش و ورزش کشور تزریق کرد. وی در ادامه به ارتباط بیماری‌های غیرواگیر و مصرف دخانیات در کشور نیز اشاره کرد: «۳۵۰ تا ۳۶۰ هزار مورد مرگ سالانه در کشور اتفاق می‌افتد که ۸۰ درصد علت آن بیماری‌های غیرواگیر است. سرطان نیز جزو بیماری‌های غیرواگیر است که در کشور رو به افزایش است، به طوری که ۳۶۵ هزار بیمار مبتلا به سرطان داریم و هر سال ۱۱۵ تا ۱۲۰ هزار بیمار جدید مبتلا به سرطان شناسایی می‌شود.» بر اساس مطالعات انجام‌شده اگر مصرف سیگار و قلیان را در کشور کنترل کنیم، یک‌سوم سرطان‌ها را می‌توان کاهش داد، این درحالی است که هزینه داروهای سرطان بیش از ۴ هزار میلیارد تومان در سال است و با گسترش مصرف قلیان در خانه‌ها نمی‌دانیم وضع ابتلا به سرطان در دانش‌آموزان، دانشجویان و دختران جوان چگونه خواهد بود!»
دختران جوان قلیان را برای تفریح و تخلیه انرژی استفاده می‌کنند
قانون جامع مبارزه با دخانیات با ۶ بند در سال ۸۵ در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و علاوه بر آن ایران، یکی از کشور‌هایی است که معاهده بین‌المللی مبارزه با دخانیات را امضا کرده است. کشور‌هایی که جزو این معاهده بین‌المللی هستند موظف‌اند در زمینه مبارزه با قاچاق مواد دخانی، افزایش مالیات بر سیگار، نصب تصاویر هشدار‌دهنده روی پاکت‌های سیگار، ممنوعیت تبلیغ در رسانه‌های ملی و احداث کلینیک‌های ترک سیگار اقدام کنند اما این قانون همیشه نصف و نیمه اجرا شد و انگار هیچ گاه جدی گرفته نشد. دکتر محمد رضا معدنی، دبیر فراکسیون مبارزه با دخانیات مجلس و در گفت‌وگو با «سلامت» در مورد افزایش مصرف دخانیات با وجود قوانین سفت و سخت توضیح داد: «متاسفانه بعد از یک دهه از تصویب قانون جامع کنترل دخانیات، کاهش مصرف دخانیات را نداریم، علت این است که هر ساله شرکت‌های تولید‌کننده مواد دخانی به مجلس می‌آیند و ترفند‌هایی را به کار می‌برند تا مالیات بر مواد دخانی افزایش پیدا نکند. از سوی دیگر، دکه‌های روزنامه‌فروشی سیگار و قلیان را می‌فروشند و هر نهاد که مسوول کنترل این قضیه است، به نحوی از زیر آن در می‌روند. علاوه بر آن، در رسانه ملی در فیلم‌ها و سریال‌ها، هنرپیشه‌های مشهور سیگار و قلیان می‌کشند، در حالی که الگوی جوانان هستند. همچنین مغازه‌هایی هم هستند که بدون مجوز، قلیان را دم منزل تحویل می‌دهند. در واقع صحبت مدیر عامل جمعیت بدون دخانیات این است که چون نوجوان و جوان امروز تفریحی برای تخلیه هیجاناتش ندارد، با وجود در دسترس بودن قلیان وسیگار، قاعدتا به سمت قلیان و سیگار می‌رود.» وی با اشاره به اینکه در مورد مصرف سیگار تفاوت فاحشی بین زنان و مردان وجود دارد، گفت: «در مورد قلیان آمار مصرف بین خانم‌ها و آقایان بسیار به هم نزدیک است، به گونه‌ای که ۲۱/۷ درصد مردان و ۲/۲۱ درصد خانم‌ها قلیان مصرف می‌کنند و نشان‌دهنده این است که عملکرد خوبی برای مبارزه با دخانیات در کشور نداشتیم.» دبیر فراکسیون مبارزه با دخانیات مجلس، با بیان اینکه قهوه‌خانه‌داران استدلال می‌کنند که باعث اشتغال‌زایی ۲ هزار نفر شده‌اند، تاکید کرد: «تا زمانی که قانون داریم ولی آن را اجرا نکنیم، آمار مصرف‌کنندگان مواد دخانی بین دختران و پسران ایرانی افزایش می‌یابد چون جوان امروزی دنبال تفریحی است که انرژی را تخلیه کند. با این وضعیت اقتصادی کجا برود! وقتی دکه‌ها به راحتی قلیان عرضه می‌کنند و در برخی سریال‌های پرطرفدار قلیان و سیگار می‌کشند، ما بگوییم قلیان بیماری‌زاست، در ذهن جوانان تضاد ایجاد می‌شود.» مدیر عامل جمعیت بدون دخانیات باز هم تاکید کرد که جوانان، به‌ویژه دختران جوان برای دور هم بودن و تفریح قلیان می‌کشند و افزود: «مراکز تفریحی باید به گونه‌ای باشد که جوانان توان پرداخت هزینه‌های آن را داشته باشند. در کشور‌های پیشرفته امکانات ورزشی رایگان است، در کشور ما نیز شرایط باید به گونه‌ای باشد که جوانان به سالن‌های ورزشی بیایند، بعد استعداد‌های ورزشی آنها شکوفا شده و به سرمایه ملی تبدیل می‌شود و برای کشور افتخار است ولی گسترش قلیان و سیگار چه افتخاری برای کشور دارد؟!»
با ورود زنان به مسابقات ورزشی، تعداد مدال‌های طلا افزایش یافت
مصرف دخانیات در سال ۸۵ بنابر اعلام شرکت دخانیات ۵۰ میلیارد نخ در سال بوده، در حالی که اکنون بالغ بر ۶۰ میلیارد نخ مصرف سالیانه سیگار است. مدیر عامل جمعیت مبارزه با دخانیات اعتقاد دارد، این آمار به این معناست که ما در زمینه مبارزه با دخانیات به هر شکل موفق عمل نکردیم: «یک زمان خانم‌ها اجازه ورود در مسابقات ورزشی را نداشتند ولی از زمانی که خانم‌ها ورود کردند در مسابقات ورزشی تعداد مدال‌های طلای ما افزایش یافت. همین خانم‌ها بودند که در عرصه‌های مختلف علمی و ورزشی افتخارآفرینی کردند. بنابراین برای اینکه بتوانیم مصرف دخانیات، به‌ویژه قلیان را بین دختران جوانمان کم کنیم، باید عرصه را برای شکوفایی استعداد‌های جوانان فراهم کنیم.»
قلیان با بدن زنان چه می‌کند؟
همه می‌دانیم که دخانیات ماده سلامت‌محوری نیست و این قضیه بیشتر در مورد سیگار برایمان تبدیل به باور شده تا قلیان. به همین دلیل مصرف قلیان برای دختران و زنان ایرانی قبح سیگار را ندارد. نکته قابل‌توجه این است که تاثیرات قلیان برای سلامت زنان بیشتر از مردان است. دکتر نسیم سنجری، دبیر و نایب‌رئیس انجمن علمی متخصصان زنان و مامایی ایران در گفت‌وگو با «سلامت» درمورد تاثیر قلیان برسلامت زنان توضیح داد: «مصرف قلیان زمینه‌ساز بیماری‌های گوارشی، تنفسی، قلبی- عروقی و مشکلات دوران بارداری است. همچنین مصرف قلیان همه عوارض سیگار را دارد و هر ۱ ساعت مصرف قلیان معادل ۵ بسته سیگار دود وارد بدن می‌کند. ضمن اینکه قلیان عوارض منحصر به خود را نیز دارد.» به گفته وی، مصرف قلیان در زنان باعث کاهش قابلیت بارداری می‌شود و در مردان تحرک و عمر اسپرم را کاهش می‌دهد. از سوی دیگر، در قلیان فلزات سنگینی مثل آرسنیک، کروم، سرب و کبالت وجود دارد که همه این مواد وارد بدن می‌شود. این متخصص زنان اختلال در جذب کلسیم را از دیگر عوارض قلیان بر خانم‌ها ذکر کرد: «قلیان باعث اختلال در جذب کلسیم و ساخت استخوان و درنتیجه تسریع پوکی استخوان می‌شود. همچنین در دوران بارداری مصرف قلیان با افزایش احتمال سقط و وزن پایین نوزاد همراه است.» به گفته دکتر سنجری، مصرف قلیان، اختلالات هورمون‌های جنسی ایجاد می‌کند و با یائسگی زودرس مرتبط است. نکته دیگری که نایب‌رئیس انجمن متخصصان زنان به آن اشاره کرد، مصرف قلیان با بو‌ها و طعم‌های مختلف است: «استفاده از مواد آروماتیک برای بودار کردن تنباکو، می‌تواند زمینه‌ساز سرطان باشد. ایجاد چین‌وچروک در پوست و کاهش وزن از عوارض دیگر استعمال دخانیات، به‌ویژه قلیان برای خانم‌هاست.»
