پپ گواردیولا و ژاوی هرناندس، مربیانی هستند از یک جنس فوتبال. هر دو مایل به فوتبال مالکانه هستند که در آن کنترل توپ، حریف را به زانو در میآورد اما هر دو مغلوب و مقهور مهارت و استادی کارلو آنچلوتی شدهاند.
در آوریل ۲۰۱۴ گواردیولا توسط آنچلوتی از پا درآمد چون رئال مادرید با استفاده از ضدحمله، بایرنمونیخ با هدایت پپ را شکست داد، هم در سانتیاگو برنابئو و هم در آلیانتس آرهنا. رئال مادرید در نیمهنهایی لیگ قهرمانان اروپا به خاطر اجرای فوقالعاده ضدحمله، بایرنمونیخ را شکست داد و به فینال رسید.
آنها با حضور ژابی آلونسو و لوکا مودریچ در پست هافبک، بازی را کنترل میکردند و آنخل دیماریا، گرت بیل، کریم بنزما و کریستیانو رونالدو آزاد میشدند بخصوص در برد ۴ بر صفر در مونیخ. گواردیولا هم به خاطر اینکه نتوانسته بود چیزی را متوقف کند که پیشبینیاش را کرده بود، بهشدت مورد انتقاد رسانههای آلمان قرار گرفت. گواردیولا قبل از بازی گفته بود: «رئال مادرید تیم بسیار قدرتمندی است و یکی از بهترینها در ضدحمله محسوب میشود.»
نزدیک به هشت سال بعد، در ریاض، ژاوی که شاگرد گواردیولا محسوب میشود و در زمان او بهترین بازیهایش را ارائه کرد، به وسیله رئال مادرید آنچلوتی ناکام شد. بعضی چهرهها تغییر کرده بودند اما نه همه، مثل مودریچ و بنزما که در بازی سال ۲۰۲۲ حضور داشتند و نتیجه مشابه گواردیولا برای ژاوی رقم خورد. بارسلونا با ژاوی البته بازی خیلی خوبی به نمایش گذاشت اما نکته مهم این بود که ژاوی هم اسیر ضد حملههای آنچلوتی شد. مربی بارسلونا بعد از باخت نیمهنهایی سوپرجام مقابل رئال مادرید، گفت: «ما میدانستیم در ضدحمله چه اتفاقاتی ممکن است بیفتد. بازیکنان هجومی میدانند باید در حمل و حفظ توپ دقت بیشتری کنند اما این کار را نکردند.»
در فلسفه فوتبال آنچلوتی، هیچ قانون سختگیرانهای وجود ندارد که تیمهایش مجبور باشند تنها به یک روش بازی کنند چون او ترجیح میدهد بازیکنانش سبک بازیشان را اصلاح کنند و همچنین بتوانند در یک مسابقه در پستهای مختلف بازی کنند.
یک تاکتیک منسجم
برای آنچلوتی، ضدحمله سلاحی است که هر جا رفته از آن استفاده کرده و شاید در حال حاضر اسپانیاییترین مربی ایتالیایی فوتبال باشد. او در کتاب «درخت کریسمس من» میگوید: «ما از ضدحمله بهعنوان یک تاکتیک منسجم حرف میزنیم. این ضدحمله منسجم به ما اجازه میدهد بعد از به دست آوردن توپ از پرس حریف بهعنوان امتیاز برای خودمان استفاده کنیم. این استراتژی شامل حمله سریع به فضاهای خالی ایجادشده پشت خط حمله حریف با استفاده از یک پاس مستقیم به هم تیمی میشود که خودش را پشت مدافعان حریف جا داده است. البته باید بدانیم این روش تنها وقتی مؤثر است که حرکات جمعی و تمرین شده بدرستی انجام شود.»
مراحل پنجگانه ضدحمله بر اساس تفکر آنچلوتی عبارت است از: بهره بردن از اشتباه تیم حریف در حمله و به دست آوردن توپ، بردن توپ به کنارهها، اوورلپ با بازیکن حامل توپ، حمله به خط دفاع حریف با حضور یک بازیکن در موقعیت هجومی (زمانبندی اینجا خیلی مهم است) و داشتن یک بازیکن در عمق دفاع حریف.
علاوه بر اینها، آنچلوتی تأکید دارد روی اینکه تیم از نظر تاکتیکی و ذهنی مشکلی با اجرای ضدحمله نداشته باشد. همین بود که رئال را بعد از سالها انتظار به رویای لادسیما یعنی دهمین قهرمانی اروپا رساند. نگاه دوباره به گلهای بازی با بارسلونا کاملاً مشخص میکند که برای استفاده از ضدحمله برنامهریزی دقیقی صورت گرفته بود.
در رئال مادرید، وینیسیوس در حال درخشش است و روز به روز بهتر میشود، مارکو آسنسیو روی فرم برای این تاکتیک ایدهآل است و بنزما به اندازه کافی برای تأثیرگذاری در هر سیستمی خوب است.
شاید این دلیلی باشد برای اینکه رئال مادرید هر شش تیم بالای جدول لالیگا را شکست داده اما در برابر تیمهای کوچکتر مثل اوساسونا، کادیس و لوانته به مشکل خورده است.
میگل لارار
منبع: ال پایس