سایت بدون – هیجان، واژهای است که روان شناسان و فلاسفه بیش از یک قرن درباره معنای دقیق آن به بحث و جدل پرداختهاند. ریشه واژه هیجان از کلمه لاتین «motore» به معنای حرکت، با اضافه پسوند «e» به معنای دور شدن نشاندهنده میل به عمل در هر هیجان است. هیجان به احساس و افکار همراه آن و حالات روانشناختی و محدودهای از تکانهها برمیگردد اما از نظر برخی از نظریهپردازان شامل مجموعهای از هیجانات جهانشمول مانند خشم، اندوه، ترس، شادمانی، عشق، شگفتی، نفرت، شرم و … است. با این حال، مدیریت هیجانات به خصوص در فعالیتهایی که نیاز به تحرک زیادی دارد، باید مورد توجه قرار گیرد. این نوع رفتار به عنوان هوش هیجانی معرفی میشود. شکل اصلی هر هیجان در افراد مختلف یکسان است اما در جوامع مختلف تحت تاثیر شرایط فرهنگی خاص آن جامعه، شکل بروز هیجان متفاوت است. پس نمیتوان برای هر جامعه با فرهنگ و آداب و سنتی متفاوت تعریفی مشابه برای هوش هیجانی در نظر گرفت. هوشهیجانی در ورزش| واضح است که پرخاشگری در بین فوتبالیستهای حرفهای با آموزش هوشهیجانی به آنان کاهش مییابد. امروزه در دنیای ورزش، تواناییهای جسمانی و تاکتیکی و مهارتهای تخصصی تنها ضامن موفقیت نیستند. بسیاری از ورزشکاران بهترین عملکرد خود را در تمرینات نشان میدهند اما هنگام مسابقه و در رویارویی با رقیبان، رسانهها، تماشاگران و موقعیتهای فشارزای دیگر دچار واکنش هیجانی میشوند.
پژوهش های متعدد نشان داده که به کمک هوش هیجانی میتوان هیجانها را مدیریت کرد. حال با توجه به اینکه ماهیت رقابتی ورزش دامنه متغیری از هیجانات (از متوسط تا شدید) را در برمیگیرد و تجارب هیجانی مثبت به اجرای مطلوب منجرمیشود، کنترل و تنظیم هیجانات در ورزش بسیار مهم است. هوشهیجانی قابل تغییر است| هوش هیجانی برخلاف هوش شناختی، توانایی ثابت و تغییرناپذیری نیست بلکه قابل رشد و تغییر است و میتوان از طریق آموزشهای ویژه، میزان آن را افزایش داد و سطح کمی و کیفی آن را بهبود بخشید. افراد میتوانند بر هیجانات خود کنترل داشته باشند و به ویژه میتوانند واکنشهای هیجانی و نوع نگرش خود را درباره وقایع تغییر دهند. هیجان و چگونگی کنار آمدن افراد با آن، بخشی از شخصیت آدمی است و بر عملکرد فرد تاثیر میگذارد. این نکته هم مهم است که بین توانایی مربوط به مهارتهای تنظیم هیجان و حالتهای هیجانی مربوط به عملکرد موفقیت آمیز بازیکنان فوتبال ارتباط وجود دارد و بازیکنانی که میتوانند هیجانات خود را به طور موفقیتآمیز مدیریت کنند، عملکرد فنی بهتری را هم از خودشان بروز خواهند داد.
نویسنده : فرزانه شاهینآرا | دانشجوی کارشناسیارشد تربیتبدنی – گرایش مدیریت ورزشی