سایت بدون -شروع عرضه جهانی فیلم «مرد اول» ساخته جدید دیمی ین چازل کارگردان ۳۳ ساله امریکایی بحثهای مرتبط با این فیلم را مجدداً داغ کرده است.
این فیلم ابتدا طی شهریور ماه در جشنوارههای معتبر ونیز ایتالیا، تلوراید امریکا و تورنتو کانادا اکران شد و از همان زمان جنجالها و اعتراضهایی از سوی محافل افراطی در امریکا نسبت به فیلم صورت گرفت اما «مرد اول» که نخستین فیلم چازل بعد از «لالالند» فیلم چند اسکاری سال ۲۰۱۶ او به حساب میآید، از دید اکثر منتقدان مهر تأیید هنری و کیفی خورده است.
داستان اولین فاتح ماه یا قصه یک جعل تاریخی؟
این فیلم که استیون اسپیلبرگ مشهور هم از مدیران اجرایی آن بوده، درباره پرواز سفینه آپولو ۱۱ امریکا به کره ماه در سال ۱۹۶۹ و مقدمات و تبعات آن و متمرکز بر شخص نیل آرمسترانگ است که یکی از سه فضانورد مستقر در سفینه بود و چون زودتر از بقیه (بازالدرین و مایکل کالینز) پا به کره ماه گذاشت، بهعنوان نخستین فاتح ماه شناسایی شده و به تبع آن به شهرت بسیار بیشتری در قیاس با همسفرانش رسیده است.
کالینز در آن دقایق در سفینه مادر باقی ماند و بر خلاف آرمسترانگ و بازالدرین با مدول ماه نشین موسوم به عقاب، بر سطح ماه ننشست ولی همه اینها در صورتی است که اصولاً بپذیریم این اتفاق واقعاً افتاده است زیرا بسیاری از محققان معتقدند پرواز سفینههای متعدد آپولو در نیمه دوم دهه ۱۹۶۰ و نیمه اول دهه ۱۹۷۰ که مأموریت اکثر قریب به اتفاقشان تسخیر ماه و سردرآوردن از رازها و شرایط زیستی آنجا بود، اصلاً روی نداده و امریکاییها با شبیه سازی شرایط ماه در خفا و در یک استودیوی سینمایی در گوشهای از خاک کشورشان و فیلمبرداری پنهانی از فرود صوری انسانها به سطح ماه این ماجرا را جعل کرده و برای برتر نشان دادن خود نسبت به سایر کشورها این صحنهها را بهخورد مردم دنیا داده و این جعل تاریخی را صورت دادهاند و حتی یک فیلم سینمایی بهنام «کاپریکورن یک» که در سال ۱۹۷۷ با بازی الیوت گولد، جیمز برولین و برندا واکارو در نقشهای اصلی عرضه شد، همین فرضیه را مطرح میکند ولی با این تفاوت که نه سفر به ماه بلکه فرود انسانها بر کره مریخ را به نمایش میگذارد.
رئیس معترضان
بازی رایان گاسلینگ در نقش اصلی (نیل آرمسترانگ) و کلیر فوی در قالب جانت شیرون همسر اول آرمسترانگ از نقاط قوت اصلی «مرد اول» شمرده شده اما حرفهای پر سروصداتر بیان شده در مورد فیلم که البته دولتمردان امریکا مطرح کردهاند، نه اینگونه مسائل بلکه پرهیز چازل از نشان دادن لحظهای است که آرمسترانگ و آلدرین پرچم امریکا را روی خاک ماه نصب میکنند و سر دسته معترضان در این زمینه طبق معمول رئیسجمهوری تندرو امریکا بوده است. دونالد ترامپ بدون اینکه این فیلم را که از دیروز (جمعه ۲۰ مهر) در قارههای امریکا، اروپای غربی، آسیای شرقی، بخشی از امریکای لاتین و اقیانوسیه اکران شد، ببیند، گفته است: جای شرمساری دارد که سازندگان «مرد اول» بهجای افتخار کردن بابت کار تاریخیای که امریکا ۵۹ سال پیش در خاک ماه انجام داد، در ارتباط با آن احساس ناراحتی هم میکنند و مهمترین رویداد لحظات پاگذاشتن بشر روی ماه را که همانا نصب پرچم ما بر خاک ماه است، سانسور کردهاند. من حاضر نیستم این فیلم مزخرف را حتی برای یک لحظه ببینم.
چازل: نیازی به این کار نبود
دیمی ین چازل کارگردان نوجویی که پیش از «لالالند» با فیلم سال ۲۰۱۴ خود بهنام «ضربه شلاق» هم استعدادهای خود را نشان داده و سبب تعلقگرفتن اسکار نقش دوم مرد به جیکی سیمونز بازیگر مسن ولی انفجاری آن فیلم شده بود، در مورد موضوع فوق گفته است: نیازی نبود که من لحظه نصب پرچم امریکا را به نمایش بگذارم و حواس معترضان را به این نکته جلب می کنم. چرا که پرچم امریکا در خاک ماه در گوشه برخی تصاویر دیده میشود. هدف من این جور چیزها نبوده و من میخواستم مأموریت جالب و کار بزرگی را که در ارتباط با ماه صورت گرفت، به تصویر بکشم.
این فقط پروپاگانداست
اعضای خانواده آرمسترانگ هم که در سال ۲۰۱۲ در ۸۲ سالگی درگذشت، با انتشار بیانیهای به حمایت از فیلم چازل برخاسته و آن را یک داستانگویی صادقانه توصیف کرده و هرگونه تم ضد امریکایی را در آن منکر شدهاند. بازالدرین هم که به فاصله فقط ۲۰ دقیقه بعد از آرمسترانگ پا بر کره ماه گذاشت و برخلاف آرمسترانگ هنوز زنده است، با توئیت کردن دو عکس از خودش و آرمسترانگ در لحظه الصاق پرچم امریکا روی خاک ماه بر فیلم چازل مهر تأیید زده است. اکثر منتقدان فیلم در غرب نیز کار چازل را در این فیلم مثبت برآورد کردهاند اما ریچارد برادی منتقد نام آشنای نشریه نیویورکر این فیلم را یک پروپاگاندای دست راستی و تبلیغ برتری جعلی امریکا بر سایر ملل توصیف کرد و گفت: امریکا فکر میکند با اینگونه آثار هنری از رجحانی در نزد خود میگوید که نسبت به سایر ملل دارد.حال آنکه نه در دهه ۱۹۶۰ و نه امروز چنین ارجحیتی وجود خارجی نداشته و ندارد و اینها فقط توهم دولتمردان خوابزده امریکا است.
از ایستوود پیر تا چازل جوان
بد نیست بدانید «مرد اول» براساس کتاب بیوگرافی نیل آرمسترانگ با همین نام نوشته جیمز ارهانسن و سناریویی که جاش سینگر برمبنای این کتاب نوشت، ساخته شده و هانسن از تهیهکنندگان درجه دوم این فیلم هم بوده است. با این حال در سال ۲۰۰۳ و مدتها پیش از اینکه کمپانیهای یونیورسال، امبلین و دریم وورکز با استخدام چازل جوان اقدام به ساخت این فیلم کنند کلینت ایستوود مشهور و پیر و برخی شرکای وی در استودیوی برادران وارنر امتیاز ساخت فیلمی از روی رمان هانسن را خریداری کردند اما پروژه آنها هرگز اجرایی نشد تا اینکه یونیورسال و دریم وورکز در میانه دهه ۲۰۱۰ این پروژه را تحویل گرفتند و اضافه بر گاسلینگ و فوی که پیشتر نامشان آمد، کوری استول را در نقش بازالدرین، لوکاس هاس را در نقش مایکل کالینز و پابلو شرایبر را در قالب جیم لاول دیگر فضانورد مجرب و فرمانده دوم و جانشین آرمسترانگ در مأموریت آپولو ۱۱ و همچنین جیسون کلارک، کایل چندلر، کریستوفر ابوت، پاتریک فوگیت، برایان دارسی جیمز، کوری مایکل اسمیت و جیوی اورمور را هم بهعنوان سایر بازیگران فیلم جذب این پروژه کردند.
از فروش زیاد تا اسکار
قرار گرفتن «مرد اول» در میان ۳ فیلم پرفروش این هفته امریکای شمالی و ۵ فیلم نخست جدول پولسازان سایر کشورها قطعی نشان میدهد و برای کاندیدایی جوایز اسکار در اواخر سال هم بدون شانس نیست و جنجالی که شرحش را آوردیم به جای اینکه شانسهای این فیلم را در این گونه گزینش ها کاهش بدهد بیشتر هم خواهد کرد. زیرا آن را دائماً در بین اخبار و تحولات روز و بواقع در بین مدعیان جوایز مختلف حفظ خواهد کرد.